Ai cũng biết rằng máy vi tính đã thực sự thay đổi cuộc sống của con người trong tất cả các lĩnh vực. Chúng cũng đã phát huy tác dụng cả trong y học. Các nhà khoa học hiện nay đang đặt ra một câu hỏi hấp dẫn: liệu máy vi tính có thể thay thế bác sĩ được không? Hơn nữa, lĩnh vực y tế từ xa trên thế giới đang phát triển như vũ bão.
Mới đây, tờ Deutsche Welle đưa tin, ở Đức, người ta đang tích cực triển khai một số công trình nghiên cứu trong lĩnh vực y tế từ xa. Ông Masood Karim, giám đốc hãng Telexiom chuyên nghiên cứu vấn đề đảm bảo chương trình, hình dung rằng với sự trợ giúp của các dụng cụ y tế đơn giản và smartphone bệnh nhân có thể tự đo được nhịp tim, huyết áp và thậm chí làm điện tâm đồ, sau đó một chương trình đặc biệt ghi lại kết quả tại trung tâm cơ sở dữ liệu, phân tích chúng và ngay lập tức gửi thông báo về kết quả của sự phân tich này. Nếu các chỉ số không bình thường, bệnh nhân sẽ đến xin ý kiến tư vấn của bác sĩ chuyên khoa tim, còn trong những trường hợp khẩn cấp thì phải gọi ngay xe cấp cứu. Ông Karim cho rằng điều đó giúp cảnh báo nhanh và hiệu quả hơn các cơn nhồi máu có thể xảy ra. Ý kiến tư vấn chuyên môn của bác sĩ chuyên khoa tim qua Internet có thể trở thành một dịch vụ bổ sung.
Ở Đức, trước đây người ta cấm chẩn đoán bệnh và cung cấp tư vấn chuyên môn ngoài sự gặp gỡ trực tiếp với bệnh nhân. Nhưng tất cả đã thay đổi. Ví dụ, mới cách đây không lâu, nhà nước không cho phép bán thuốc theo đơn qua Internet, còn hiện nay một số nhà thuốc trên mạng đã được bán thuốc theo đơn của bác sĩ.
Hình thức y tế từ xa tương tự như vậy có thể được các hãng bảo hiếm y tế quan tâm, bởi vì phòng bệnh bao giờ cũng rẻ hơn chữa bệnh. Giá cả của một số dịch vụ khám bệnh được thực hiện chỉ trong nghề y hoặc tại các bệnh viện có thể giảm xuống đáng kể. Hiện nay chi phí chữa các bệnh tim mạch ở Đức hàng năm chiếm gần 40 tỷ euros.
Tuy nhiên, các bác sĩ chuyên khoa tim nhận thấy trong dự án y tế từ xa này còn nhiều vấn đề cần bàn thảo. Trước hết, cơ thể con người là một hệ thống hết sức phức tạp để có thể kết luận về nó chỉ bằng một số dữ liệu điện tâm đồ, chỉ số tim mạch và huyết áp. Mỗi bệnh nhân là một cá thể - giáo sư Michael Off, người sáng lập trung tâm y tế từ xa thuộc bệnh viện Bradenburg, nhấn mạnh. Cần phải lưu ý tới nhiều yếu tố: anh ta bị đau những bệnh gì, đang uống thuốc gì, ai là bác sĩ điều trị của anh ta, bệnh viện gần nhất nằm ở đâu, sức khỏe anh ta diễn biến như thế nào trong vòng một ngày, anh ta có bị phù nề không, v.v…Tập hợp tất cả những dữ liệu này được một y tá và bác sĩ chuyên điều trị các bệnh tim theo dõi và diễn giải. Không thể giao phó một công việc như vậy cho một chiếc máy vi tính. Tuy nhiên, theo ý kiến của giáo sư Michael Off, điều đó có thể thực hiện được sau 10 năm nữa. “Nhưng trước hết, ông nói thêm, cần khảo sát hàng ngàn bệnh nhân và xây dựng một thuật toán nhiều véctơ đáng tin cậy, theo đó chương trình có thể thực hiện việc phân tích”.
Về mặt pháp lý, dự án của ông Masood Karim cũng đặt ra một số câu hỏi. Các bác sĩ của các trung tâm y tế từ xa hiện đang tồn tại không chẩn đoán và không kê đơn, mà chỉ thông báo cho các bác sĩ điều trị về những quan sát và kết luận của mình, rồi những người đó đưa ra quyết định sau khi trao đổi với bệnh nhân.
Nhưng dù sao hiện đang tồn tại các chương trình vi tính có khả năng tự động thực hiện phân tích sơ bộ. Ví dụ, khi nhận được các chỉ số lệch chuẩn về một hiện tượng nào đấy, chương trình tự động thông báo điều đó với bác sĩ. Chính hệ thống Home Monitoring hoạt động theo nguyên tắc này; hệ thống được xây dựng để bảo đảm việc theo dõi từ xa các bệnh nhân đã được làm phẫu thuật để đặt stent động mạch. Một máy phát sóng vô tuyến điện mini được gắn vào stent và tự động chuyển cho bác sĩ những thông tin về hoạt động của tim và của chính stent.
Theo các thử nghiệm lâm sàng, phương pháp này cho phép các bác sĩ chuyên khoa tim phát hiện những thay đổi quan trọng về tình trạng sức khỏe của bệnh nhân sớm hơn mấy tháng. Ngoài ra, bệnh nhân không cần phải thường xuyên tới gặp bác sĩ. Ông Michael Off tin tưởng rằng việc xây dựng các phương pháp mới theo dõi bệnh nhân từ xa chỉ có thể được thực hiện trong điều kiện hợp tác chặt chẽ giữa các kỹ sư, chuyên gia về tin học và các bác sĩ. “Làm điện tâm đồ và chuyển các dữ liệu của nó với sự trợ giúp của máy tính không phải là vấn đề khó khăn, - ông nói. – Vấn đề ở chỗ có thể rút ra những kết luận gì từ các dữ liệu thu được”.
Trần Hậu (Theo Ng.ru)
