Mãn kinh là một hiện tượng sinh lý bình thường xảy ra cho tất cả phụ nữ ở độ tuổi 45-50. Quan niệm xưa cho rằng mãn kinh là giai đoạn chót của cuộc sống, giai đoạn đi vào sự già nua. Nhưng quan niệm ngày nay tiến bộ hơn rất nhiều, mãn kinh không phải là giai đoạn cuối của cuộc đời người phụ nữ mà chỉ là giai đoạn chuyển tiếp trong đời sống tình dục của người phụ nữ, không còn phải đảm nhận chức năng sinh sản nữ trong khi đời sống tình dục vẫn bình thường mà không sợ có thai. Tuy nhiên có một số rối loạn nội tiết làm chị em lo lắng, mặc dù các rối loạn này có thể điều trị dễ dàng.
Phụ nữ U 50 nên tập thể dục đều đặn và thực hiện dinh dưỡng hợp lý để tăng cường sức khỏe. |
Mãn kinh gồm hai giai đoạn:
- Thời kỳ tiền mãn kinh: Trước tiên là ngưng rụng trứng, thời kỳ này kéo dài nhiều tháng, có khi nhiều năm. Do không rụng trứng nên nội tiết tố progesteron của buồng trứng không được tiết ra, gây rối loạn kinh nguyệt, chu kỳ kinh thay đổi khi dài, khi ngắn, kinh không đều.
- Thời kỳ mãn kinh thực sự: Người phụ nữ không còn thấy kinh nữa và thỉnh thoảng có những cơn bốc hoả, cảm giác nóng bừng, đỏ mặt, hay túa mồ hôi, cảm giác nặng chân, hay bị chuột rút về đêm…
Những rối loạn hay gặp trong giai đoạn này là:
- Thay đổi tính tình: Người phụ nữ cảm thấy đôi lúc buồn vui vô cớ, trầm cảm hoặc dễ cáu gắt vì nội tiết tố buồng trứng giảm, biểu hiện này cũng thường gặp trong một chu kỳ kinh nguyệt, do nội tiết tố buồng trứng lúc tăng lúc giảm.
- Niêm mạc ở bộ phận sinh dục dần dần teo mỏng, do đó âm hộ âm đạo dễ bị xây xát, nhiễm khuẩn, khô, ngứa rát;
- Sa sinh dục cũng dễ gặp vì các cơ, dây chằng vùng chậu hông bị nhão ra.
- Cơ thể hay bị béo ra trong giai đoạn này cũng là do nguyên nhân nội tiết tố buồng trứng. Ngoài ra còn do dinh dưỡng không hợp lý làm năng lượng cung cấp cho cơ thể mất cân đối, vì vậy trong giai đoạn này phụ nữ cần chú ý đến cân đối dinh dưỡng trong bữa ăn hằng ngày, chăm tập thể dục.
- Da dẻ trở nên kém mềm mại, khô, xuất hiện nhiều nếp nhăn, da có nhiều đám đồi mồi trên mu bàn tay, da mặt có nhiều vết rám da, lông tóc móng khô xơ dễ rụng và bạc.
- Hay gặp các bệnh tiết niệu như tiểu buốt, tiểu són, thường hay mắc tiểu không tự chủ do niêm mạc bàng quang, niệu đạo bị ảnh hưởng, hay bị viêm nhiễm, kích ứng gây ra.
- Các biến chứng của xương khớp: Do thiếu nội tiết tố nên xương không hấp thu tốt chất canxi trở nên giòn, dễ gãy, hay gặp gãy cổ xương đùi, ngoài ra còn hay bị đau cột sống thắt lưng, thoái hoá đốt sống cổ, lưng… đau dây thần kinh toạ.
- Hiện tượng rối loạn tim mạch, tăng huyết áp, xơ cứng động mạch cũng dễ xảy ra ở phụ nữ tuổi mãn kinh. Ngoài ra, thiểu năng nội tiết tố sinh dục nữ ở giai đoạn sau mãn kinh là yếu tố khơi dậy một vài ung thư sinh dục sẵn có tiềm tàng.
BS. THANH QUI