Ở nam giới, quá trình hình thành giao tử được bắt đầu ngay từ khi còn trong bào thai. Các tế bào mầm sinh dục đã hình thành. Quá trình sản xuất tinh trùng là một quá trình liên tục, kéo dài trong gần như toàn bộ cuộc đời. Đó là lý do nam giới có thể có con một cách tự nhiên ở tuổi ngoài 60.
Cứ mỗi nhịp tim đập là một người đàn ông tạo ra khoảng 1.000 con tinh trùng. Với tốc độ này, 72.000 tinh trùng được tạo ra trong một phút, hơn 100 triệu con trong một ngày và 3 tỉ con trong một tháng! Hơn nữa, sự sinh tinh trùng kéo dài trong gần như toàn bộ cuộc đời. Vì vậy, không như phụ nữ, nam giới có thể có con một cách tự nhiên ở tuổi ngoài 60.
Sự sinh tinh trùng kéo dài gần như toàn bộ cuộc đời người đàn ông.
Tinh nguyên bào gốc và hy vọng chữa vô sinh
Vì sao hệ sinh dục nam có được tính năng sản xuất “bao nhiêu năm cũng chạy tốt” này? Bởi vì sự tạo tinh trùng chỉ xảy ra ở tinh hoàn, do các tế bào gốc đảm nhiệm. Tế bào gốc sinh tinh được gọi là tinh nguyên bào gốc. Một tế bào gốc tự “photocopy” để thành một tế bào gốc khác (chuyển vào kho lưu trữ nên nguồn tế bào gốc không bao giờ cạn) và một tế bào mầm. Tế bào mầm tinh sẽ tự biệt hóa qua nhiều bước để cuối cùng thành tinh trùng.
Các tinh nguyên bào gốc được mong đợi sẽ là niềm hy vọng để khôi phục khả năng sinh sản nam giới trong tương lai. Trong điều trị ung thư bằng thuốc gây độc các tế bào mầm và cả tinh nguyên bào gốc, vì vậy, khi ung thư được chữa khỏi, người bệnh cũng không còn khả năng sinh sản. Biến chứng này đặc biệt quan trọng ở các bé trai trước tuổi dậy thì, vì sự sinh tinh chưa bắt đầu nên chẳng có con tinh trùng nào để lưu trữ trong ngân hàng tinh trùng. Nhưng, do các tinh nguyên bào gốc tồn tại từ khi sinh, các tế bào gốc có thể được lấy từ tinh hoàn của bệnh nhân ở bất kỳ độ tuổi nào để được lưu trữ trước khi hóa trị bằng cách đông lạnh chúng. Khi bệnh nhân đã sẵn sàng có con, các tinh nguyên bào gốc này sẽ được rã đông và cấy trở lại vào tinh hoàn. Các tinh nguyên bào gốc được cấy này sẽ sinh tinh trở lại và tạo thành tinh trùng.
Cấy tế bào gốc từ một người đã có con bình thường vào tinh hoàn người khác (bị vô sinh vì tinh hoàn không tạo tinh trùng) cũng là một hướng chữa vô sinh trong tương lai. Hiện tại, cấy tế bào gốc chữa vô sinh chỉ mới được thực hiện trên chuột mà thôi. Bao nhiêu năm nữa sẽ tới người? Chắc ít ra cũng 20-30 năm nữa.
Tinh dịch cũng chỉ là một chất dịch trong cơ thể mà thôi
Tinh dịch bao gồm tinh trùng và dịch. Tinh trùng được tạo ra từ tinh hoàn, trưởng thành trong mào tinh kết hợp với tinh dịch được tiết ra từ các tuyến sinh dục phụ. Các tuyến sinh dục phụ gồm có tuyến tiền liệt, hai túi tinh nằm ở vùng đáy bàng quang và tuyến hành niệu đạo nối trực tiếp với niệu đạo. Tinh dịch có hai chức năng là tạo môi trường vận chuyển, dinh dưỡng, che chở tinh trùng sau khi được phóng vào âm đạo và giúp tinh trùng tồn tại một thời gian tối ưu trong âm đạo cho phép kích hoạt khả năng thụ tinh và di chuyển vào tử cung, vòi trứng của nữ. pH hơi kiềm (7,2 - 7,8) của tinh dịch giúp trung hòa môi trường acid của âm đạo.
Mời xem tiếp trên SK&ĐS số 181 ra ngày 14/11/2014
TS.BS. Nguyễn Thành Như
