Diện tích 103.000km2, dân số 300.000 người, tức nhỏ hơn TP. Thanh Hóa (146.077km2, 411.302 người) nhưng nước Cộng hòa Bắc Âu Iceland có tới 32.000 học sinh các trường âm nhạc và 3.000 ca sĩ thuộc các dàn đồng ca.
Quốc đảo nhỏ xíu lập không ít kỷ lục thế giới thuộc lĩnh vực văn hóa với thành tích trung bình mỗi năm xuất xưởng 5 - 6 bộ phim truyện có chất lượng châu Âu, cứ 10 công dân thì có 1 người hằng năm tham dự các festival phim quốc tế. Hoạt động văn hóa mang lại giá trị 4% GDP/năm (cao nhất thế giới). Iceland là nơi đã nuôi dưỡng, đào tạo nữ ca sĩ Bjork Guomundsdottir. Sinh năm 1965, bắt đầu sự nghiệp từ năm 11 tuổi, đến nay, ca sĩ này đã có hơn 20 triệu đĩa hát được bán trên toàn thế giới và mới đăng quang giải thưởng Polar Music Prize 2015 (được coi như Nobel trong âm nhạc) cùng GusGus, Emiliany Torini, Mun Belfast và hàng chục ban nhạc nổi tiếng thế giới khác.
Nữ ca sĩ Bjork Guomundsdottir đoạt giải Polar Music Prize 2015.
Nếu coi thành công của Bjork - “Nữ hoàng băng giá nhạc pop” là trường hợp tài năng hiếm gặp, sẽ khó lý giải kỳ tích công phá thị trường ngoại quốc của Sigur Ros, ban nhạc chuyên sáng tác và biểu diễn thành công biến thể tinh thần hóa nhạc rock đầy tham vọng, hoặc sự nghiệp lừng lẫy toàn cầu của Mun Belfast với sự kết hợp hoàn hảo giữa giai điệu nhạc dân ca độc đáo Iceland và nhạc điện tử hiện đại.
Để có đáp án khả dĩ cho câu hỏi về bí quyết tài năng âm nhạc kỳ lạ, các nhà nghiên cứu đã tìm hiểu cội nguồn dân tộc, các yếu tố lịch sử, văn hóa, địa lý, khí hậu, kinh tế, xã hội... của Iceland. Tổ tiên người Iceland là những người viking (những nhà thám hiểm, thương nhân, chiến binh, hải tặc Bắc Âu) chủ yếu có xuất xứ từ địa bàn Na Uy bây giờ. Đó là phiên bản chính thức. Chi tiết không chính thức gắn với gốc tích người Iceland là sự pha trộn gen di truyền qua nhiều thế hệ binh sĩ Na Uy chiếm đóng đất nước đã “chia sẻ” nòi giống với phụ nữ địa phương. Bằng cách này đã dẫn đến sự kết hợp hai dân tộc giàu tài năng âm nhạc Bắc Âu, tạo nên dạng ADN đặc sắc và xuất chúng.
Về mặt địa lý, hàng xóm gần nhất của người Iceland là Vương quốc Anh - đất nước có thị trường âm nhạc lớn nhất và phát triển tốt nhất châu Âu. Ngoài ra, ngày nay ở Iceland mọi người đều học tiếng Anh, trên 90% dân số sử dụng thành thạo ngôn ngữ này, các ca sĩ hát tiếng Anh hoàn hảo không khác gì dân bản địa. Trong khi Anh ngữ là tiếng nói phổ cập nhất trong thế giới âm nhạc.
Thuộc vùng khí hậu khá dễ chịu về mùa đông, song không quá ấm áp, Iceland có nhân tố hỗ trợ sáng tạo văn hóa đặc biệt thuận lợi. Nhà tổ chức các chương trình biểu diễn âm nhạc Iceland tại Mỹ, ông Halldor Fannar đã tổng kết ngắn gọn: “Bạn không thể làm nhiều việc ngoài trời ở Iceland. Sáu tháng/năm ở đây bầu trời u ám, vậy nên nhu cầu giải trí và âm nhạc của dân chúng cực lớn”.
Cuối cùng là yếu tố đời sống kinh tế đầy đủ và tinh thần thoải mái. Vài năm trước, theo kết quả thăm dò dư luận do Cơ quan Nghiên cứu Vương quốc Anh thực hiện, Iceland là quốc gia hạnh phúc nhất thế giới. Dân hòn đảo nhỏ xíu sung sướng nhất, bởi họ có sản phẩm quốc nội/đầu người cao thứ ba thế giới, chỉ số tham nhũng thấp nhất thế giới, đời sống thanh bình và thái độ rất dân chủ - nhân văn với mọi nền văn hóa và lối sống.
(Theo polityka.pl/kultura)
Vinh Thu
