Năm nào cũng vậy, khi Tết Nguyên đán còn cách chừng trên 1 tháng là các nhà vườn ở Tứ Liên, Quảng Bá (quận Tây Hồ, Hà Nội) lại nhộn nhịp hẳn lên bởi lượng người đổ về đây mua quất sớm. Dẫu biết rằng đi mua cây cảnh sớm cả tháng sẽ phải chịu cái giá đắt bởi các nhà vườn thường lấy những cái giá khá “chát” cho những khách xông vườn lựa chọn tỉ mỉ và “xí” những cây thuộc diện “hoa hậu” của vườn. Thế nhưng, đối với những đại gia sành điệu, có con mắt thẩm mỹ cao, thích đẹp, thích theo ý muốn của mình thì việc giá có đắt thêm dăm, bảy trăm cho đến 1 vài triệu 1 chậu hoa, cây cảnh cũng chẳng quan trọng, không nghĩa lý gì…
Đua nhau đi mua quất sớm
Không như hoa đào, mai hay một số loại hoa cảnh trưng Tết khác, cây quất cảnh có đặc trưng riêng biệt là sẽ chín vàng rộ trước Tết cả trên dưới 1 tháng, vì vậy mà người chơi có thể định hình được vẻ đẹp của cây và không ít người có thói quen đi mua quất sớm khi Tết còn cách cả một vài tháng trời. Theo một chủ vườn quất có tiếng ở Quảng Bá, ông Đỗ Viết Bình (chủ nhân của hơn 300 gốc quất) thì mấy năm trước, trào lưu đi mua quất sớm chỉ có rất ít người, nhưng bước sang khoảng 3 năm về đây, người ta đua nhau đi mua sớm cả hơn tháng trời, thậm chí các nhà vườn còn đang gò thế, tạo dáng, vậy mà đã có khách tới chọn mua cây. Năm nay, hôm chúng tôi tới khu vườn quất của gia đình ông ở ngay sát cổng chùa Quảng Bá cũng gặp khoảng gần chục người khách tới tìm mua quất. Vườn quất nhà ông đẹp, đều, quả to và sáng nên khách nhìn là ưng ngay. Lập tức, số khách này đặt mua ngay 6 cây với giá 1,2 triệu đồng/cây. Ông Bình cho hay: “Mỗi cây giá 1,2 triệu nhưng tôi chỉ bắt họ đặt trước 30%, nghĩa là đặt 400 ngàn đồng 1 cây. Thỏa thuận giữa nhà vườn và người mua là quất hỏng, chết, quả rụng nhiều… thì chủ sẽ phải hoàn tiền. Đến trước Tết 4 ngày mà không đến đánh cây mang về thì chủ vườn có quyền bán!”.
Dạo thăm mấy vườn quất của các gia đình cũng ở khu vực chùa Quảng Bá, chúng tôi thấy cũng có khá nhiều bảng biển xí phần coi như đã có người mua cây quất. Những cây đã có chủ được buộc vào đó tấm bìa các-ton nhỏ bằng bàn tay có ghi tên tuổi, địa chỉ của người mua cũng như ngày giờ mua, giá cả bao nhiêu và đặt trước bao tiền… Không chỉ “gắn” tấm biển ấy trên cây, thường các chủ vườn cẩn thận hơn còn ghi vào sổ có vẽ sơ đồ xem cây đã có người mua ở vị trí nào, hàng số mấy… để tránh nhầm lẫn!
Sang thăm làng quất cảnh nổi tiếng là Tứ Liên, chúng tôi cũng bắt gặp khá nhiều tốp khách đi mua quất sớm. Họ dạo qua dạo lại nhiều vườn, hễ thấy cây nào ưng ý là họ “chấm” và đặt tiền mua ngay. Thường những người đi mua quất sớm như thế này hay tiện thể mua cho gia đình, cho tập thể hoặc đi biếu, vì thế họ hay đi đông và mua nhiều.
Lượng quất cảnh mà các nhà vườn ở Tứ Liên bán được là khá nhiều khi khách đi mua sớm đông. Anh Trần Văn Đáng ở cụm 1 kể: “Trong khoảng hơn 1 tuần trở lại đây, nhà tôi phải bán được cỡ gần 100 cây, nghĩa là hết khoảng 45% số cây trong vườn. Nhiều nhà hàng xóm nhà tôi cũng bán chạy lắm. Nếu cứ cái trào lưu người ta đua nhau đi mua sớm thế này thì khéo cách Tết cả tháng đã bán hết vườn mất…”.
Giá cả mập mờ
Không chỉ cây quất cảnh mà nhiều loại hoa, cây cảnh khác nữa luôn không có sự quy định một khung giá cố định, nó tùy theo sự xấu - đẹp, tùy vào thị trường, nhu cầu và cả tùy vào… chủ vườn. Nhiều chủ vườn thường hét giá rất cao, thậm chí là cao hơn cả gấp rưỡi năm trước, nhưng họ vẫn luôn nói với khách là giá đó còn rẻ hơn cả năm trước… Một người khách mua quất, mà hôm rồi tôi gặp ở vườn quất nhà ông Bình than với tôi khi chọn mua ở vườn nhà ông 4 cây quất rằng: “Khi chọn xong 4 cây ưng ý, em hỏi giá thì ông ấy bảo 1,4 triệu 1 cây. Em kêu đắt quá thì ông nói giá này còn rẻ đấy, chứ quất chọn đầu vườn như thế này đáng lẽ còn hơn… Vì ưng mấy cây đó quá nên em cũng đồng ý mua…”.
Qua tiết lộ của một số chủ vườn, tâm lý của những người khách đi mua quất sớm thường không quan trọng giá cả đắt hay rẻ, mà miễn sao mua được cây đẹp như ý bởi họ đều thuộc dạng giàu có khá giả. Chính vì nắm bắt được tâm lý như thế nên các chủ vườn đều phát giá theo kiểu “trông mặt mà hét giá”, khách kết thì mua thôi.
Bài & ảnh: Lê Thi
