Bệnh nhi là bé trai tên là N.N.Đ.K , 5 tuổi, ở Đồng Nai, với tình trạng viêm xẹp thùy trên phổi trái. Mẹ bé cho biết cách đây 2 năm, khi ăn cháo gà, bé K. bị sặc tím tái, gia đình có đưa trẻ đi khám và xử trí tại bệnh viện địa phương.
Từ đó tới nay bé K. viêm phổi tái phát hai lần, phải điều trị tại bệnh viện tỉnh và thường xuyên đi khám vì các triệu chứng ho, khò khè. Đợt viêm phổi này, bé đã được tiêm kháng sinh hơn 2 tuần tại địa phương mà không thuyên giảm.
Nghi ngờ tình trạng dị vật bỏ quên trong đường thở, các bác sĩ khoa Hô Hấp 1 đã chỉ định chụp CT scan ngực, phát hiện có mảnh xương găm ở phế quản thùy trên phổi trái. Qua nội soi phế quản, quan sát thấy mảnh xương ở ngay lỗ phế quản thùy trên phổi bên trái, được bao bọc chặt bởi nhiều mô hạt, do đã kẹt trong phổi quá lâu. Đây là một vị trí rất khó để có thể gắp dị vật bằng phương pháp nội soi bằng ống cứng thông thường.
Các bác sĩ đang tiến hành gắp dị vật cho bệnh nhi.
Sau khi hội chẩn, các bác sĩ khoa Hô Hấp 1 đã phối hợp với BS. Ngô Anh Trung, trưởng khoa nội soi BV Phạm Ngọc Thạch, cùng với khoa Tai Mũi Họng đã gắp thành công mảnh xương trong phổi cháu bé bằng phương pháp nội soi ống mềm kết hợp ống soi cứng. Phương pháp này tránh cho bé khỏi một cuộc phẫu thuật lớn để lấy dị vật ra khỏi phổi.
Theo các bác sĩ, tại Khoa Hô Hấp 1 hằng năm tiếp nhận rất nhiều trường hợp dị vật đường thở mới cũng như bỏ quên. Tuy nhiên trường hợp dị vật phổi như của bé K., bị bỏ quên gần 2 năm thật hy hữu.
Theo các bác sĩ trong các trường hợp hóc xương có những trường hợp rất nhẹ, chỉ cần khám bác sĩ chuyên khoa Tai Mũi Họng là có thể lấy ra được ngay, có những trường hợp hóc ở sâu hoặc do trẻ em không hợp tác cần phải nhập viện để nội soi gắp xương dưới gây mê, hoặc có những trường hợp ở tỉnh xa do phát hiện muộn đến bệnh viện khi đã hình thành ổ áp-xe ở cổ.
Mảnh xương của bé K được các bác sĩ gắp ra thành công.
Dấu hiệu nghi ngờ trẻ em bị hóc xương là các triệu chứng xuất hiện ngay sau khi bị hóc. Bệnh nhân thường mô tả đang ăn đột nhiên thấy nuốt đau, nuốt vướng vùng cổ. Bệnh nhân phải bỏ dở bữa ăn, không ăn uống tiếp được nữa, hoặc sau đó vẫn ăn uống bình thường nhưng luôn có cảm giác cộm vướng mỗi khi nuốt nước bọt.
Ngay sau khi nghĩ mình bị hóc xương hoặc thức ăn, bệnh nhân thường làm động tác có hại như: thò tay vào móc họng, cố nuốt nước hoặc miếng thức ăn to như miếng cơm hay một miếng chuối to để dị vật trôi đi, hoặc dùng que đũa chọc vào họng. Hành động này làm cho niêm mạc vùng họng - hạ họng thanh quản bị trầy xước phù nề hoặc làm xương hay dị vật cắm sâu vào mô hay niêm mạc gây che lấp dị vật, gây trở ngại cho việc tìm kiếm dị vật. Một vài trường hợp bệnh nhân làm dị vật đi sâu xuống vùng thực quản và mắc kẹt tại đó.
Khi dị vật không được loại bỏ, triệu chứng viêm nhiễm xuất hiện sớm hay muộn tùy bản chất dị vật, thường sau 24 - 48 giờ , bệnh nhân có cảm giác nuốt đau, không ăn uống được, tăng tiết nước bọt, đau vùng cổ, quay cổ đau.
Qua trường hợp trên, các bác sĩ cũng khuyến cáo, với các bé nhỏ, phụ huynh cần tránh cho bé chơi các đồ chơi có kích thước quá nhỏ dễ ngậm và sặc vào đường thở cũng như tránh cho trẻ ăn những thức ăn dễ bị hóc như: đậu phộng, hạt dưa, hạt hướng dương… Đối với trẻ có xảy ra hội chứng xâm nhập như: sặc, hóc thức ăn, đồ chơi,… các bậc phụ huynh cần lưu ý đưa trẻ đến khám tại các bệnh viện uy tín, có chuyên khoa sâu về hô hấp nhi để phát hiện và xử trí kịp thời.
