Huy động 500 tấn vàng trong dân: Có khả thi?

Mới đây, Hiệp hội Kinh doanh vàng Việt Nam (VGTA) có kiến nghị gửi Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về việc huy động vàng trong dân, bởi hiện lượng vàng trong dân rất nhiều, ước tính khoảng 500 tấn, là sự lãng phí trong khi nhu cầu vốn cho phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam trong những năm tới là rất lớn. Cùng với đó, VGTA đề xuất lập sàn giao dịch vàng quốc gia. Chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn chuyên gia kinh tế Nguyễn Trí Hiếu xung quanh vấn đề này.

-Thưa ông, VGTA vừa kiến nghị huy động vàng trong dân, ý kiến của ông về việc này như nào?

-Tôi ủng hộ việc huy động vàng từ dân chúng bởi hiện vàng trong dân đang rất lớn, những 500 tấn vàng đang “nằm chết” là sự lãng phí. Đây là tài sản quý giá, có thể sử dụng tài sản đó như công cụ tài chính để hỗ trợ nền kinh tế. Nếu không sử dụng nguồn vàng này như công cụ tài chính là sự uổng phí.

-Theo ông, huy động vàng trong dân bằng cách nào?

- Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đứng ra huy động vàng từ dân nhưng chúng ta vẫn phải giữ nguyên chủ trương mà đã thành công với chủ trương này là tiêu trừ hiện tượng vàng hóa trong dân chúng. 

NHNN thực hiện huy động vàng thông qua phát hành chứng chỉ vàng. Với cách huy động đó có các kỳ hạn, có thể trả lãi suất trên vàng được huy động, từ đó NHNN có thể dùng số vàng này chuyển đổi thành ngoại tệ cho quốc gia hoặc cho Bộ Tài chính vay để Bộ Tài chính dùng số vàng đó làm tài sản bảo đảm để đi vay mượn nước ngoài, từ đó có ngoại tệ hỗ trợ nền kinh tế.

Nhằm tránh gây nhiễu loạn thị trường, chỉ NHNN đứng ra huy động vàng từ dân chúng và phát hành chứng chỉ vàng mà thôi. Tuy nhiên, NHNN có thể ủy quyền một số ngân hàng thương mại uy tín đứng ra huy động. Những ngân hàng thương mại đó nếu có tham gia chỉ tham gia với tư cách là bộ phận cung cấp dịch vụ cho NHNN, chứ không phải là người đứng đầu trong huy động vàng.

-Việc kéo vàng ra khỏi “hũ” của người dân liệu có khả thi, thưa ông?

-Tôi cho rằng, nếu quyết tâm, chuẩn bị kỹ càng và thực hiện một cách hợp lý thì khả thi, vì người dân cất giữ vàng cũng muốn có chỗ để gửi vàng và có lời. Hiện nay, người dân giữ vàng nhưng không có lãi. Vì thế, nếu có cơ chế thì họ sẽ gửi vàng, ủy thác vàng. Với tư cách là ngân hàng của quốc gia, NHNN đủ uy tín để người dân gửi vàng của mình ở đó. Tôi nghĩ, nhiều người dân sẽ sẵn sàng gửi tài sản của họ  nếu có sự yên tâm và vàng gửi ở đó được hưởng lãi suất.

Dĩ nhiên, vàng được huy động bởi NHNN và phát hành chứng chỉ vàng phải là vàng đúng chuẩn mực quy định của pháp luật, vì thế có thể một số người dân phải chuyển hóa số vàng của họ theo đúng chuẩn mực của loại vàng được NHNN huy động. 

Hiện trong dân có tới 500 tấn vàng. Trong con số trên, NHNN khó có thể huy động được hết nhưng có thể một phần nào đó được huy động để hỗ trợ kinh tế cho quốc gia.

-Ông nghĩ gì khi VGTA cũng vừa đề xuất lập sàn giao dịch vàng quốc gia?

- Tôi cũng ủng hộ đề xuất này. Lý do là tất cả giao dịch trên sàn được minh bạch. Hiện người dân có thể giao dịch vàng tại các tiệm kinh doanh vàng bạc nhưng nhiều giao dịch là giao dịch ngầm, đưa đến tiêu cực là có sàn giao dịch vàng làm thiệt hại tài sản của dân chúng khi kêu gọi dân chúng tham gia vào sàn giao dịch không hợp pháp.

Nếu có sàn giao dịch vàng chính thức, người dân có thể trực tiếp tham gia vào sàn giao dịch như sàn chứng khoán, tất cả thông tin về giá cả, mua-bán được thông tin rõ trên sàn giao dịch, trên cơ sở đó người dân có thể đưa ra các quyết định mua-bán. Cái này sẽ hỗ trợ cho NHNN huy động được vàng của dân chúng.

Huy động vàng trong dân và lập sàn giao dịch vàng quốc gia là hai chuyện khác nhau nhưng khi có sàn giao dịch vàng, giá vàng thế nào, biến động ra sao người dân sẽ nắm được chính xác để ký gửi tài sản của mình cho NHNN.

Khi sàn giao dịch vàng được thành lập, sẽ loại bỏ những loại hình giao dịch vàng bất hợp pháp; đồng thời giảm thiểu tình trạng xuất, nhập lậu vàng qua biên giới.

-Để lập sàn giao dịch vàng quốc gia, cần có lộ trình, theo ông, lộ trình khoảng bao lâu là hợp lý?

- Theo tôi, lộ trình là khoảng một năm, bởi có rất nhiều khâu, từ quy định sàn giao dịch vàng như thế nào, NHNN chuẩn bị phát hành chứng chỉ vàng, đến công nghệ thông tin, vấn đề nhân lực, ủy quyền cho ngân hàng thương mại tham gia chương trình huy động vàng…Đó là cả hệ thống và cơ chế. Vì thế, cần lộ trình là khoảng một năm.

-Xin cảm ơn ông!