Hướng đến phát triển các nền tảng số và cơ sở dữ liệu y tế lớn, có chất lượng

Hơn 300 đại biểu là các nhà quản lý, chuyên gia, nhà khoa học và doanh nghiệp công nghệ đã tham dự Hội nghị khoa học "Trí tuệ nhân tạo trong Y tế Việt Nam: cơ hội, thách thức và định hướng phát triển – AI4Health 2025" do Trường Đại học Y Dược (Đại học Quốc gia Hà Nội) chủ trì tổ chức trong hai ngày 25 - 26/10.

Khát vọng đưa AI trở thành trụ cột của hệ thống y tế hiện đại, nhân văn

Phát biểu tại hội nghị, GS.TS.TTND Lê Ngọc Thành, Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược, Trưởng Ban tổ chức hội nghị khẳng định: AI không chỉ là công nghệ – đó là lời hứa về một nền y học nhân văn, chính xác và công bằng hơn. Việt Nam cần nắm bắt cơ hội này để trở thành trung tâm khu vực về nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong y học.

"Hội nghị AI4Health 2025 không chỉ là diễn đàn khoa học, mà là lời khẳng định về khát vọng của Việt Nam trong việc đưa AI trở thành trụ cột của hệ thống y tế hiện đại, nhân văn và hội nhập toàn cầu"- GS.TS Lê Ngọc Thành nói.

GS.TS Nguyễn Thanh Thủy, Chủ tịch Hội Tin học Việt Nam, Chủ tịch Câu lạc bộ các Khoa – Trường – Viện Công nghệ thông tin và Truyền thông Việt Nam nhấn mạnh: AI trong y tế không chỉ là ứng dụng "thêm vào" mà sẽ tạo ra những thay đổi có tính chất cách mạng trong cấu trúc vận hành (chẩn đoán, điều trị; y tế dự phòng; thiết kế thuốc, chăm sóc sức khỏe từ xa…), không chỉ là ứng dụng trong xử lý công việc mà cả việc xây dựng hạ tầng y tế số của quốc gia.

Thách thức lớn nhất hiện nay không phải là độ chính xác của mô hình học sâu (Deep Learning), mà là tính sẵn sàng, tính chuẩn hóa và tính liên thông của dữ liệu y tế. Dữ liệu được coi là tài nguyên, nhưng vẫn đang bị phân mảnh, chưa chuẩn hóa và thiếu đồng bộ. Đây là nút thắt cần tháo gỡ cấp bách nhất cho sự phát triển của AI Y tế tại Việt Nam.

Để AI thực sự góp phần kiến tạo hệ thống y tế hiện đại, bền vững của Việt Nam, GS,TS Nguyễn Thanh Thủy cho rằng cần tập trung vào ba trụ cột chiến lược, bao gồm chuẩn hóa dữ liệu y tế quốc gia; đào tạo nguồn nhân lực có tính liên ngành và xuyên ngành và khung pháp lý và đạo đức AI.

"Tính minh bạch và trách nhiệm giải trình là yêu cầu tối thượng đối với các ứng dụng AI trong Y tế. Chúng ta không thể chấp nhận một "hộp đen" đưa ra quyết định liên quan đến sinh mạng con người"- GS.TS Nguyễn Thanh Thủy nói.

Xây dựng khung pháp lý và quy tắc đạo đức cho việc thử nghiệm, triển khai các sản phẩm AI y tế

Phát biểu tại hội nghị, TS. BSCKII Nguyễn Tri Thức - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, tại Việt Nam, ngành y tế đã ứng dụng AI tương đối sớm như trong một số lĩnh vực: chẩn đoán hình ảnh, tối ưu hóa phác đồ điều trị, hỗ trợ điều trị ung thư, quản lý hồ sơ bệnh án điện tử, khám chữa bệnh từ xa, dự báo dịch bệnh… bước đầu đã mang lại kết quả khả quan, giúp giảm tải thủ tục hành chính, tối ưu hóa vận hành bệnh viện, nâng cao trải nghiệm, chất lượng điều trị cho người dân, đặc biệt ở vùng sâu, vùng xa.

Theo Thứ trưởng, việc ứng dụng AI trong y tế mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng đặt ra những yêu cầu cao về tính chính xác, an toàn và đạo đức trong quá trình triển khai. Bộ Y tế cũng xác định rằng AI không thể thay thế con người mà chỉ là công cụ hỗ trợ.

Để đảm bảo ứng dụng AI trong y tế được thực hiện đúng hướng, lãnh đạo Bộ Y tế đề nghị cần hoàn thiện hệ thống văn bản pháp lý điều chỉnh việc ứng dụng AI trong y tế; nghiên cứu việc quy định rõ về Chiến lược nghiên cứu, định hướng phát triển và ứng dụng AI trong y tế, giúp định hình rõ ràng các lĩnh vực ưu tiên của y tế để tạo ra các hệ thống AI y tế có giá trị…

Mặt khác xây dựng, phát triển các nền tảng số và cơ sở dữ liệu y tế lớn, có chất lượng, với ưu tiên là hoàn thiện cơ sở hạ tầng số và tạo lập các kho dữ liệu y tế lớn nhằm tạo ra nguồn cung cấp thông tin đúng - đủ - sạch - sống cho AI khai thác, sử dụng.

Bảo đảm đầy đủ quy định về tăng cường bảo vệ dữ liệu người bệnh; hoàn thiện việc xây dựng hướng dẫn đạo đức trong sử dụng AI, mọi quyết định điều trị cuối cùng phải có sự giám sát và xác nhận của bác sĩ, đảm bảo trách nhiệm chuyên môn và quyền lợi của người bệnh…

TS Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh: Bộ Y tế xác định, hành lang pháp lý phải đi trước một bước nên sẽ phối hợp chặt chẽ với Bộ Khoa học và Công nghệ, các cơ quan, đơn vị có liên quan, các nhà quản lý, các chuyên gia để xây dựng khung pháp lý và quy tắc đạo đức cho việc thử nghiệm, triển khai và chịu trách nhiệm giải trình của các sản phẩm AI y tế, tạo điều kiện cho các đổi mới sáng tạo phát triển một cách có kiểm soát và an toàn.

Bước tiến quan trọng tăng cường năng lực y tế số và thúc đẩy ứng dụng AI tại Việt Nam

SKĐS - Đối với Việt Nam, chuyển đổi số và làm chủ công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) y tế không chỉ là nhiệm vụ cấp bách, mà còn là định hướng chiến lược quốc gia được xác lập rõ trong Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị và Nghị quyết 03 của Chính phủ.