Hướng dẫn dùng cloramin B khử trùng bể nước sau mưa lũ

1. Vì sao cần khử trùng bể nước sau mùa lũ?

Sau mưa lũ, nguồn nước sinh hoạt thường bị ô nhiễm nghiêm trọng do rác thải, phân người, động vật và các chất hữu cơ trôi nổi theo dòng nước.

Đây là điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật gây bệnh như E. coli, Salmonella, Vibrio cholerae (vi khuẩn tả), cùng nhiều loại virus đường ruột và ký sinh trùng phát triển mạnh.

Các mầm bệnh này có thể tồn tại lâu dài trong bể chứa, giếng hoặc bồn nước, khiến người sử dụng dễ mắc các bệnh nguy hiểm như tiêu chảy cấp, lỵ, thương hàn, tả hoặc viêm gan A… 

Vì vậy, khử trùng bể nước bằng hóa chất diệt khuẩn là biện pháp quan trọng giúp tiêu diệt mầm bệnh, đảm bảo an toàn trước khi tái sử dụng nguồn nước sau lũ.

Trong số các chất khử trùng được khuyến cáo, cloramin B là lựa chọn phổ biến nhờ hiệu quả diệt khuẩn cao, dễ sử dụng và được Bộ Y tế công nhận trong công tác phòng chống dịch bệnh và vệ sinh môi trường.

2. Tác dụng của cloramin B

Cloramin B (tên hóa học: Sodium benzenesulfochloramide) là một hợp chất chứa khoảng 25 - 30% clo hoạt tính, có khả năng giải phóng clo tự do khi hòa tan trong nước. Clo tự do này là tác nhân oxy hóa mạnh, có thể tác động trực tiếp lên màng tế bào của vi khuẩn, virus và nấm, làm biến tính protein, phá hủy cấu trúc tế bào và tiêu diệt mầm bệnh hiệu quả.

Tác dụng chính của cloramin B:

- Diệt khuẩn, diệt virus và nấm hiệu quả trong nước sinh hoạt, dụng cụ gia đình và các bề mặt môi trường.

- Ổn định hơn so với khí clo hoặc dung dịch javen, nhờ đó dễ bảo quản, ít bay hơi và bền vững hơn khi sử dụng ngoài thực địa.

- An toàn cho người sử dụng nếu pha đúng nồng độ, dùng đúng hướng dẫn và được xả rửa kỹ sau khi khử trùng, không gây độc hại hay ảnh hưởng sức khỏe.

3. Cách dùng cloramine B đúng chuẩn và an toàn

Việc pha và sử dụng cloramin B cần tuân thủ đúng hướng dẫn của ngành y tế nhằm đạt hiệu quả diệt khuẩn tối đa mà vẫn đảm bảo an toàn cho người sử dụng.

3.1. Chuẩn bị trước khi khử trùng

Trước khi tiến hành, cần vớt bỏ rác, bùn, lá cây, cặn bẩn trong bể, giếng hoặc bồn nước. Nếu nước còn đục hoặc chứa nhiều chất hữu cơ, nên lắng và lọc sơ bộ trước, vì các tạp chất này có thể làm giảm hiệu lực của clo trong cloramin B.

3.2. Liều lượng và cách pha

- Khử trùng nước sinh hoạt: Pha dung dịch cloramin B để đạt nồng độ khoảng 10 mg clo hoạt tính/lít nước. Với bột cloramin B chứa 25 - 27% clo hoạt tính, dùng khoảng 0,3 g cloramin B cho 30 lít nước (tương đương 0,1 g cho 10 lít nước). Nếu dùng viên cloramin B 0,25 g, có thể hòa tan 1 viên cho 25 lít nước.

- Khử trùng bể chứa: Tính thể tích nước trong bể, hòa tan lượng cloramin B tương ứng trong xô nước sạch, khuấy tan hoàn toàn, sau đó đổ đều quanh bể và khuấy nhẹ để dung dịch phân tán.

- Thời gian tiếp xúc: Giữ dung dịch trong ít nhất 30 phút trước khi sử dụng, để đảm bảo diệt hết mầm bệnh.

- Nếu nước có mùi clo nhẹ, có thể để thoáng khí hoặc đun sôi trước khi dùng.

3.3. Khử trùng bề mặt và dụng cụ chứa nước

Pha dung dịch cloramin B nồng độ 0,5% (tức 5 g bột cloramin B cho 1 lít nước) để lau rửa, khử khuẩn các bề mặt tiếp xúc với nước sinh hoạt như thành bể, nắp đậy, vòi dẫn, dụng cụ múc nước và khu vực xung quanh bể.

Sau khi lau rửa, giữ dung dịch trên bề mặt ít nhất 30 phút để clo hoạt tính phát huy tác dụng diệt khuẩn, sau đó rửa lại bằng nước sạch nhằm loại bỏ clo dư, tránh ăn mòn vật liệu hoặc ảnh hưởng đến sức khỏe khi tiếp xúc lâu dài.

4. Cảnh báo nguy cơ khi dùng sai cách

Tuyệt đối không pha cloramin B với nồng độ quá cao so với khuyến cáo. Việc lạm dụng này không làm tăng hiệu quả diệt khuẩn, mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe và môi trường.

Một số hậu quả thường gặp:

- Kích ứng da và niêm mạc: Clo trong cloramin B có thể gây bỏng rát, ngứa da, cay mắt hoặc viêm đường hô hấp nếu tiếp xúc trực tiếp hay hít phải hơi clo đậm đặc.

- Tồn dư clo trong nước: Nếu không rửa lại kỹ sau khi khử trùng, nước có thể còn dư lượng clo cao, gây vị khó chịu và có thể ảnh hưởng hệ tiêu hóa khi sử dụng trong thời gian dài.

- Ăn mòn vật liệu: Dung dịch cloramin B đậm đặc có thể làm hư hại bồn chứa, đường ống kim loại hoặc thiết bị lọc nước, đặc biệt khi sử dụng thường xuyên mà không kiểm soát nồng độ.

- Giảm hiệu quả diệt khuẩn: Khi nước đục hoặc chứa nhiều chất hữu cơ mà không được lọc sơ trước, clo sẽ bị các tạp chất hấp thụ, khiến hiệu quả khử trùng giảm đáng kể.

5. Một số lưu ý khác

Để đảm bảo hiệu quả khử trùng và tránh các nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe, người dân cần tuân thủ đúng hướng dẫn khi sử dụng:

- Chỉ mua cloramin B đạt tiêu chuẩn y tế, có nguồn gốc rõ ràng, nhãn mác đầy đủ.

- Trang bị bảo hộ khi pha hoặc sử dụng, gồm găng tay, khẩu trang và kính che mắt, tránh để dung dịch tiếp xúc trực tiếp với da, mắt hoặc hít phải hơi clo.

- Tuyệt đối không trộn với xà phòng, chất tẩy rửa hoặc các dung dịch có tính axit, vì có thể sinh ra khí clo độc hại, gây bỏng đường hô hấp.

- Không sử dụng nước vừa khử trùng bằng cloramin B để uống trực tiếp. Nước cần được xả rửa kỹ, để thoáng khí hoặc đun sôi trước khi dùng cho mục đích ăn uống.

- Bảo quản ở nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp, và để xa tầm tay trẻ em nhằm phòng ngừa tai nạn đáng tiếc.

Trong trường hợp nguồn nước bị ô nhiễm nặng, có mùi hôi, màu đục, hoặc nghi ngờ nhiễm hóa chất (dầu, phân bón, thuốc trừ sâu), không nên chỉ dùng cloramin B. Cần liên hệ với trung tâm y tế dự phòng hoặc công ty cấp nước để được xét nghiệm và hướng dẫn xử lý chuyên sâu.

Xem thêm video đang được quan tâm: