1. Nhu cầu dinh dưỡng cho trẻ 1 tuổi
Dinh dưỡng đóng vai trò rất quan trọng trong sự phát triển của trẻ nhỏ những năm đầu đời. Giai đoạn 1-3 tuổi, bé cần được cung cấp đủ năng lượng, đạm, béo, vitamin, khoáng chất để phát triển toàn diện cả về thể chất và trí tuệ.
Theo hướng dẫn của Viện Dinh dưỡng Quốc gia, trẻ ở độ tuổi này hiếu động, tiêu hao nhiều năng lượng. Cần cung cấp khoảng 900 - 1300 Kcal/ngày từ chất bột (bột, cháo, cơm nát), chất đạm và chất béo, với tỷ lệ khuyến nghị: 15% đạm, 20% béo, 65% đường bột.
Protein: Protein cần thiết cho sự phát triển cơ thể, đặc biệt là não bộ. Nên kết hợp cả đạm động vật và thực vật để tăng hấp thụ. Ưu tiên nguồn đạm động vật (thịt, sữa, trứng, cá, tôm), nên chiếm 50 - 60% tổng lượng đạm. Nhu cầu khoảng 28 g đạm/ngày.
Chất béo: Chiếm khoảng 20-30% tổng năng lượng trong khẩu phần, giúp hấp thu các vitamin tan trong dầu (A, D, E, K) và cung cấp năng lượng. Nên thêm 1-2 thìa cà phê mỡ lợn, mỡ gà/dầu ăn vào mỗi bữa ăn của trẻ. Chất béo cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
Chất bột đường (carbohydrate): Chiếm khoảng 50-60% tổng năng lượng, là nguồn năng lượng chính cho hoạt động của cơ thể.
Vitamin và khoáng chất: Cần thiết cho mọi hoạt động sống và phát triển của cơ thể, đặc biệt là canxi, sắt, kẽm, vitamin A, C, D. Đặc biệt chú ý vitamin A và C giúp tăng cường sức đề kháng và phát triển bình thường. Vitamin A có trong trứng, gan. Rau quả màu vàng, đỏ, cam giàu caroten (tiền vitamin A) và vitamin C. Nên cho trẻ ăn rau, quả thường xuyên.
Bữa ăn cho trẻ 1 tuổi cần đảm bảo đầy đủ các nhóm chất dinh dưỡng cần thiết cho sự phát triển của trẻ.
2. Thực đơn tham khảo cho trẻ 1 tuổi
Chế độ dinh dưỡng cho bé 1 tuổi tốt nhất gồm 3 bữa chính, xen kẽ vào 3-4 cữ bú sữa mẹ. Ngoài cháo và bột thì có thể tập cho bé ăn các thức ăn mềm như bún, phở, nui, mì. Để xây dựng thực đơn dinh dưỡng hàng ngày cho bé 1 tuổi, cha mẹ có thể tham khảo theo hướng dẫn dưới đây:
Lịch trình bữa ăn và lượng ăn gợi ý cho trẻ 1 tuổi
- Bữa chính: 3 bữa/ngày. Mỗi bữa 1 bát cơm nát/cháo đặc (khoảng 150-200 ml) với đủ thịt/cá/trứng (khoảng 30-50 g), rau xanh (20-30 g) và 1-2 thìa cà phê dầu mỡ.
- Bữa phụ: 2-3 bữa/ngày. Mỗi bữa 100-150 ml sữa (sữa mẹ/sữa công thức/sữa tươi), hoặc 1 hộp sữa chua (50-80 g), hoặc 1-2 miếng phô mai, hoặc 1 miếng trái cây (ví dụ: nửa quả chuối, 1/4 quả xoài), hoặc bánh ăn dặm.
- Sữa: Vẫn duy trì bú sữa mẹ hoặc sữa công thức/sữa tươi (tùy thuộc vào sự phát triển và khuyến nghị của bác sĩ) khoảng 500-600 ml/ngày. Sữa tươi nguyên kem có thể được dùng cho trẻ trên 1 tuổi.
3. Lời khuyên về dinh dưỡng cho trẻ mới biết đi
- Bữa ăn chung cả gia đình: Cha mẹ nên chuẩn bị bữa ăn sử dụng rất ít muối, đường cho cả gia đình để bé 1 tuổi có thể ăn được những gì mà mọi người đang ăn. Đây cũng là cơ hội tuyệt vời để mọi người trong gia đình ăn uống lành mạnh hơn.
- Nên cho trẻ ăn đồ ăn nhẹ lành mạnh: Cha mẹ nên tránh chuẩn bị cho trẻ đồ ăn vặt có đường, không có nhiều giá trị dinh dưỡng. Thay vào đó hãy chọn đồ ăn nhẹ lành mạnh và bổ sung vitamin và chất khoáng như bánh mì hoặc bánh quy nguyên cám, sữa chua hoặc trái cây và rau mềm.
Tạo cho trẻ thói quen ăn uống lành mạnh từ nhỏ. Ảnh minh họa.
- Nước và sữa thay đồ uống có hương vị: Mẹ vẫn có thể tiếp tục cho con bú sữa mẹ sau khi bé được 1 tuổi. Nếu trẻ đã uống sữa công thức, mẹ có thể chọn chuyển sang sữa nguyên kem nguyên chất thay thế. Nước lọc và sữa (sữa mẹ, sữa công thức hoặc sữa bò nguyên kem) là tốt nhất cho cơ thể đang phát triển của trẻ. Tránh các loại đồ uống có hương vị hoặc có nhiều đường bổ sung.
- Sáng tạo và đa dạng thực phẩm: Khi chuẩn bị thực phẩm cho trẻ 1 tuổi, hãy nhớ rằng rau không nhất thiết phải có màu xanh và bạn có thể thêm một chút màu sắc để làm cho bữa ăn trở nên hấp dẫn hơn. Sử dụng khuôn với các hình thù bắt mắt cũng có thể giúp tạo ra những miếng thức ăn thu hút sự chú ý của trẻ và kích thích sự thèm ăn.
- Nuôi dưỡng thói quen ăn lành mạnh: Rèn cho trẻ thói quen ăn mà không bị phân tâm, nghĩa là tắt ti vi, máy tính bảng hay điện thoại di động để trẻ tập trung vào bữa ăn.
Thay vì tạo áp lực hay dùng phần thưởng, hãy biến giờ ăn thành khoảng thời gian thư giãn, vui vẻ và thoải mái. Việc cha mẹ tỏ ra giận dữ khi bé không ăn hết bữa hay hứa hẹn đồ chơi để bé ăn hết sẽ không giúp xây dựng mối quan hệ lành mạnh của con với thức ăn.
Bằng cách tuân thủ những hướng dẫn trên, cha mẹ có thể giúp trẻ 1 tuổi có một chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất để phát triển khỏe mạnh và thông minh.
Xem thêm video:
Tăng cường hệ miễn dịch cho trẻ nhờ các loại thực phẩm.
