Human Papillomavirus là tên khoa học của nhiều chủng virus gây u nhú ở người, có tên viết tắt là HPV. Virus này gây ra những sang thương dạng u nhú trên cơ thể người, đặc biệt là các dạng sùi mào gà.
Đến nay theo thống kê của các nhà khoa học, có tới hơn 200 chủng HPV, trong đó phân loại thành các nguy cơ cao gây ung thư và nguy cơ thấp gây u nhú thông thường. Điển hình nhất trong các chủng HPV là một số chủng gây sùi mào gà ở cả 2 giới. Trong các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nguyên nhân do HPV khá phổ biến.
Nguyên nhân
HPV truyền qua tiếp xúc trực tiếp và thân mật, bao gồm cả quan hệ tình dục, vì thế cả nam và nữ đều có nguy cơ lây nhiễm như nhau. Virus có thể lây lan từ người này sang người khác qua quan hệ tình dục (bằng miệng, hậu môn hoặc âm đạo) hoặc tiếp xúc da thịt. Nếu ai đó bị nhiễm virus, họ có thể truyền virus, ngay cả khi chưa bao giờ có triệu chứng rõ ràng.
Nguy cơ nhiễm HPV tăng lên do một số yếu tố, bao gồm: lịch sử tình dục nhiều bạn tình, tuổi trẻ, người cắt bao quy đầu, da bị tổn thương, xây xước.
Triệu chứng nhiễm HPV ở nam giới
Đa số đàn ông bị ảnh hưởng bởi HPV không biểu hiện bất kỳ triệu chứng nào. Một số người phát triển sang thương dạng u nhú, mụn cóc trên dương vật, tinh hoàn, hậu môn, háng và đùi, lưỡi và sau họng. Kích thước có thể nhỏ hoặc lớn, phẳng hoặc nhô cao trên da hình hoa mào gà, hoa súp lơ. Đơn độc hoặc thành nhóm ở khu vực xung quanh hậu môn hoặc bộ phận sinh dục... Những mụn cóc này thường không đau.
Hai chủng HPV 16-18 có mối liên hệ với ung thư.
Biến chứng nặng nề
HPV không phải là ung thư, nhưng nhiễm trùng có thể gây ra những thay đổi trong cơ thể có thể dẫn đến ung thư. Nhưng tiến triển này rất chậm, trong nhiều năm sau khi một người bị nhiễm virus.
Tại Hoa Kỳ, hơn 42.000 ca ung thư liên quan đến HPV mỗi năm, trong đó khoảng 18.300 trường hợp xảy ra ở nam giới. Ở nam giới, HPV được liên kết với 90% các trường hợp ung thư hậu môn, hơn 60% ca ung thư dương vật và khoảng 70% ca ung thư vòm họng. Nguy cơ ung thư do HPV ở những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới cao gấp 17 lần so với người có quan hệ dị giới.
Các triệu chứng của ung thư hậu môn liên quan đến HPV có thể bao gồm: chảy máu, chảy mủ, đau hoặc ngứa hậu môn. Sưng hạch bạch huyết ở vùng hậu môn hoặc háng. Thay đổi thói quen đại tiện hoặc hình dạng của phân.
Ung thư dương vật có thể dẫn đến: Thay đổi mô trên dương vật, chẳng hạn như thay đổi màu sắc, dày da. Xuất hiện vết loét đau hoặc không đau có thể chảy máu.
Ung thư phía sau thành họng do HPV có thể gây: đau họng hoặc đau tai liên tục, ho dai dẳng, khó thở hoặc khó nuốt; giảm cân, thay đổi giọng nói hoặc khàn giọng, sưng ở cổ.
Điều trị không dễ
Điều trị mụn cóc do HPV có thể hiệu quả bằng chấm các dung dịch ngoài da, đốt điện, laser... hoặc can thiệp phẫu thuật, tùy thuộc vào kích thước, vị trí và hình dạng của chúng.
Tuy nhiên, loại bỏ mụn cóc không ngăn ngừa được lây nhiễm sang bạn tình. HPV tồn tại và phát triển trong tế bào, ẩn sâu dưới các lớp trung bì da, nó thúc đẩy quá trình tăng sinh mạnh mẽ khiến da người bệnh bị đùn sùi lên thành mụn cóc. Chính vì thế chỉ sử dụng các biện pháp đốt sùi thông thường không diệt virus tận gốc, khi quá trình nó nhân bản là trong tế bào.
Phòng ngừa thế nào?
Tiêm vắc-xin và sử dụng bao cao su đúng cách trong quan hệ tình dục có thể làm giảm nguy cơ mắc HPV. Tuy nhiên, bao cao su không thể bảo vệ 100% lây nhiễm HPV, vì HPV có thể lây nhiễm vào một số khu vực mà bao cao su không bao phủ. Vì thế cách tốt nhất vẫn là quan hệ chung thủy với một bạn tình.
Theo nghiên cứu, hiện đã có những loại vắc-xin ngăn ngừa hiệu quả 2 chủng HPV 16 và 18. Hai chủng này có mối liên hệ cao nhất với bệnh ung thư. Các nghiên cứu đã báo cáo không có tác dụng phụ nghiêm trọng khi tiêm vắc-xin này.
Cần làm gì nếu phải sống chung với HPV?
Ước tính khoảng 90% các trường hợp nhiễm HPV thường tự khỏi trong vòng 2 năm mà không cần điều trị và không gây ra bất kỳ tác hại nào. Tuy nhiên, việc điều trị virus rất khó và việc phát triển khả năng miễn dịch có thể mất vài tháng hoặc thậm chí nhiều năm. Do đó, nếu nhận thấy mình bị mụn cóc sinh dục, nên tránh tiếp xúc tình dục cho đến khi được điều trị hiệu quả. Cũng chưa rõ thời gian có thể lây lan sau khi điều trị là bao lâu nên nếu có quan hệ tình dục cần sử dụng bao cao su.
