Việt Nam đang ngày càng hội nhập và đóng góp tích cực vào các lĩnh vực hợp tác của ASEAN, đặc biệt là lĩnh vực y tế. Tinh thần này đã được thể hiện rõ nét tại Hội nghị Các quan chức cao cấp về Phát triển y tế của ASEAN lần thứ 10 và các hội nghị liên quan ASEAN 3 (với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc) và ASEAN 1 (với Trung Quốc) vừa diễn ra tại TP. Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng.
Với tư cách là nước chủ nhà, Việt Nam đã đưa ra nhiều sáng kiến hiệu quả, phù hợp với ưu tiên của các quốc gia thành viên ASEAN. Đặc biệt, Việt Nam đã đưa ra được khung về việc hợp tác trong phòng chống các bệnh truyền nhiễm trong khu vực; trong đó có các đề xuất về phương thức hợp tác để phòng chống các bệnh lây nhiễm, cũng như các bệnh truyền nhiễm mới nổi như Ebola hay MERS-CoV.
Nghiên cứu sản xuất vắc-xin tại Viện Vệ sinh dịch tễ TW. Ảnh: TM
Bên cạnh đó, những đề xuất của Việt Nam về hợp tác an toàn thực phẩm và quản lý y tế cũng đã được hội nghị đánh giá cao.
Hiện hợp tác y tế ngoại khối đang được triển khai qua cơ chế ASEAN 3 (với Nhật Bản, Trung Quốc và Hàn Quốc) và ASEAN 1 (với Trung Quốc). Do đó, một trong những nội dung quan trọng được bàn thảo tại Hội nghị Các quan chức cao cấp về phát triển y tế ASEAN (SOMHD) lần thứ 10 là chương trình hợp tác y tế giữa ASEAN và các nước đối tác. Theo đó, các quan chức y tế ASEAN thống nhất thúc đẩy ưu tiên hợp tác với các nước đối tác đối thoại trên các lĩnh vực: ngăn ngừa và kiểm soát dịch bệnh truyền nhiễm, cơ chế đối phó với các vấn đề y tế khẩn cấp, quản lý y tế trong thảm họa, an toàn thực phẩm và xây dựng nguồn lực con người cho phát triển y tế. Đặc biệt, vấn đề hợp tác ngoại khối về đảm bảo an toàn thực phẩm đã được thảo luận rất sôi nổi bởi đây là mối quan tâm chung của nhiều nước thành viên. Các quan chức ASEAN cho rằng cần tăng cường hệ thống cảnh báo nhanh về an toàn thực phẩm để ứng phó với nguy cơ hoặc khủng hoảng an toàn thực phẩm có thể xảy ra. Đại diện các nước cũng thống nhất các hoạt động hợp tác ngoại khối sẽ tiếp tục được triển khai qua các cơ chế là chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, tổ chức hội thảo chung, đào tạo nhân viên y tế, tiến hành các dự án nghiên cứu chung...
Trong thời gian vừa qua, hợp tác y tế ngoại khối giữa ASEAN và 3 nước đối tác đã đạt được nhiều kết quả thiết thực và đáng khích lệ, góp phần tăng cường sức khỏe của người dân trong khu vực.
Tại hội nghị hợp tác ASEAN 3 và ASEAN Trung Quốc đã thảo luận về các lĩnh vực hợp tác trong khuôn khổ ASEAN 3 và ASEAN - Trung Quốc và đã thống nhất các lĩnh vực hợp tác đề nghị bổ sung trong khuôn khổ ASEAN 3 và ASEAN Trung Quốc như sau: Đánh giá công nghệ y tế; Bệnh nghề nghiệp; Phát triển dược phẩm bao gồm vắc-xin; Quản lý y học thảm họa; Sức khỏe tâm thần.
Các hội nghị này cũng đã đề cập đến vấn đề già hóa dân số khi tập trung thảo luận về kết quả các hoạt động của ASEAN - Nhật Bản về Tuổi già năng động. (Hiện Thái Lan đang là nước đầu mối của SOMHD về hoạt động này).
Với vai trò là nước chủ nhà của các hội nghị này, Việt Nam đề nghị thành lập một mạng lưới trong các quốc gia thành viên ASEAN để chia sẻ thông tin về việc xây dựng và thực hiện chính sách cho người cao tuổi. Việt Nam đã nêu bật đánh giá mô hình chăm sóc người cao tuổi tại nhà.
Bên cạnh đó, vấn đề y học thảm họa (một nội dung thuộc Quản lý y học thảm họa trong Chương trình Phát triển y tế sau năm 2015 của ASEAN) cũng được hội nghị bàn thảo về kết quả các Cuộc họp y học thảm họa của ASEAN và Nhật Bản (nước đầu mối hiện nay là Thái Lan). Hội nghị ghi nhận đề xuất dự án về y học thảm họa và đã thông qua Dự án hợp tác kỹ thuật trong khuôn khổ ASEAN 3 về y học thảm họa. Hội nghị đã giao cho Thái Lan và Việt Nam (hai nước đầu mối) để theo dõi và thực hiện.
Hội nghị đã ghi nhận kết quả các Chương trình Đào tạo ASEAN - Trung Quốc cho các quan chức cao cấp về Y tế công cộng mà Trung Quốc đã tổ chức trong năm 2015. Đồng thời, hội nghị đã xem xét Chương trình nghị sự của Hội nghị SOMHD 3 lần thứ 5 và SOMHD Trung Quốc lần thứ 5.
