Hơn 70% quyết định điều trị phụ thuộc kết quả xét nghiệm

Sáng 15/11, Đại học Y Dược TPHCM đã tổ chức Hội nghị Quốc tế về xét nghiệm y học và tổng kết quản lý chất lượng 2025: Hành trình 15 năm phát triển.

Phát biểu tại hội nghị, TS.BS Nguyễn Trọng Khoa – Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, Chữa bệnh (Bộ Y tế) đánh giá: "15 năm qua, Trung tâm Kiểm chuẩn Chất lượng Xét nghiệm Y học - Đại học Y Dược TPHCM đã trưởng thành vượt bậc, từ con số 0 trở thành một đơn vị nòng cốt, đóng vai trò "cánh tay nối dài" của Bộ Y tế trong triển khai chương trình ngoại kiểm và hỗ trợ chuyên môn cho các cơ sở xét nghiệm, đặc biệt tại khu vực Đông Nam Bộ – Tây Nguyên".

Từ những ngày đầu chỉ có khoảng 100 đơn vị tham gia ngoại kiểm, đến nay trung tâm đã quản lý gần 3.000 đơn vị xét nghiệm trên toàn quốc, làm chủ gần 50 chương trình ngoại kiểm và từng bước mở rộng hợp tác quốc tế, kết nối mạng lưới kiểm chuẩn khu vực và toàn cầu.

Năm 2025, trung tâm tiếp nhận đăng ký và triển khai chương trình ngoại kiểm cho 787 đơn vị, tăng 12% so với cùng kỳ năm 2024; tổng số chương trình đạt 3.321, tăng 22%. Bên cạnh đó, trung tâm tổ chức nhiều đoàn công tác hỗ trợ quản lý chất lượng, đào tạo và chuyển giao kỹ thuật nhằm nâng cao năng lực chuyên môn cho các đơn vị xét nghiệm trên toàn quốc.

Theo TS.BS Nguyễn Trọng Khoa, xét nghiệm là nền tảng quan trọng trong chẩn đoán và điều trị, giữ vai trò then chốt trong đảm bảo chất lượng khám chữa bệnh. Năng lực y tế của một quốc gia được đánh giá dựa trên bốn trụ cột chính là chất lượng cận lâm sàng, chất lượng phẫu thuật – thủ thuật, hệ thống cung ứng thuốc và trang thiết bị và năng lực quản trị chất lượng chuyên môn.

PGS.TS Ngô Quốc Đạt - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược TPHCM cũng cho rằng, trong bối cảnh y học chính xác và y học cá thể hóa, Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho biết, hơn 70% quyết định lâm sàng dựa trên kết quả xét nghiệm. Điều này cho thấy độ tin cậy của hệ thống xét nghiệm có ảnh hưởng trực tiếp đến chẩn đoán, lựa chọn phác đồ điều trị, theo dõi đáp ứng và quản lý bệnh mạn tính. Muốn có kết quả xét nghiệm chính xác, cần một hệ thống quản lý chất lượng chặt chẽ và một cộng đồng chuyên môn liên kết giữa cơ quan quản lý, các cơ sở xét nghiệm, chuyên gia kiểm chuẩn, tổ chức đào tạo và đối tác quốc tế.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, Chữa bệnh cho hay, sự hình thành ba Trung tâm Kiểm chuẩn Chất lượng Xét nghiệm tại Hà Nội, TPHCM và miền Trung là bước ngoặt quan trọng giúp chuẩn hóa hoạt động xét nghiệm trên phạm vi toàn quốc. Ba trung tâm sẽ tiếp tục phối hợp Bộ Y tế triển khai các chương trình ngoại kiểm, hỗ trợ kỹ thuật và nâng cao chất lượng xét nghiệm.

Trong thời gian tới, ngoài các chứng nhận ISO, Bộ Y tế sẽ xây dựng bộ tiêu chí đánh giá mức chất lượng xét nghiệm theo các bậc, kết hợp với tiêu chí 2429 để thúc đẩy cải tiến liên tục, tạo động lực nâng cao chất lượng cho các phòng xét nghiệm.

TS.BS Trần Thị Huệ Vân – Giám đốc Trung tâm Kiểm chuẩn Chất lượng Xét nghiệm Y học cho biết, dù đạt nhiều thành tựu trong 15 năm qua nhưng ngành xét nghiệm vẫn đối mặt với thách thức lớn từ xét nghiệm gen, proteomic, big data, nhu cầu kiểm chuẩn công nghệ AI và sự mở rộng của xét nghiệm tại chỗ (POCT).

Để đáp ứng yêu cầu mới, trung tâm sẽ tiếp tục đổi mới theo ba trụ cột chính là phát triển chương trình ngoại kiểm chuyên sâu phù hợp với tiến bộ công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số trong quản lý và đánh giá chất lượng và tăng cường đào tạo và hỗ trợ triển khai Quyết định 2429 tại các cơ sở xét nghiệm. Mục tiêu của trung tâm là trở thành một trong những đơn vị kiểm chuẩn uy tín hàng đầu khu vực Đông Nam Á, đóng góp tích cực cho mạng lưới quản lý chất lượng xét nghiệm toàn cầu.

PGS.TS Ngô Quốc Đạt mong rằng, trung tâm tiếp tục mở rộng quy mô, hướng đến phát triển thành một viện trực thuộc, gồm nhiều đơn vị chuyên trách như Trung tâm quản lý chất lượng xét nghiệm, Trung tâm sản xuất chương trình ngoại kiểm và Trung tâm cung cấp dịch vụ xét nghiệm chất lượng cao.

Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, Chữa bệnh (Bộ Y tế) đề nghị Ban Giám hiệu Trường Đại học Y Dược TPHCM tiếp tục quan tâm, đầu tư và tạo điều kiện để Trung tâm Kiểm chuẩn Chất lượng Xét nghiệm phát triển mạnh mẽ hơn. Mở rộng chương trình ngoại kiểm; phát triển các lĩnh vực giải phẫu bệnh – hóa sinh – vi sinh – huyết học; tăng cường công nhận chất lượng để góp phần chuẩn hóa hoạt động lâm sàng.

Xét nghiệm HIV có được bảo mật không?

SKĐS – Xét nghiệm HIV là bước quan trọng trong phát hiện sớm, điều trị kịp thời và phòng ngừa lây nhiễm HIV. Tuy nhiên, nhiều người e ngại đi xét nghiệm vì sợ thông tin bị tiết lộ, dẫn đến kỳ thị và phân biệt đối xử. Vậy kết quả xét nghiệm HIV có được bảo mật không và người dân có những quyền lợi gì?