Hơn 200 ca ghép gan tại một bệnh viện – thành tựu mới trong lĩnh vực ghép tạng tại Việt Nam

Lần đầu tiên thực hiện ghép gan không cùng nhóm máu

Mới đây, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã tiến hành ghép gan không cùng nhóm máu giữa người cho và người nhận gan (bà nội hiến gan cho cháu gái). Đây là lần đầu tiên Bệnh viện triển khai kỹ thuật này cho trẻ nhỏ (bệnh nhân 15 tuổi).

Cụ thể, bệnh nhân nữ 15 tuổi, phát hiện xơ gan cách đây 6 năm không rõ căn nguyên. Gần đây bệnh nhân đi khám, phát hiện có khối u gan đã được chẩn đoán là ung thư biểu mô tế bào gan trên nền xơ gan. Bệnh nhân đã được nút mạch gan chuẩn bị cho ghép gan.

PGS.TS Lê Văn Thành – Viện trưởng Viện Phẫu thuật tiêu hóa, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, với trường hợp này, phẫu thuật cắt u không khả thi vì chức năng gan của cháu kém do xơ gan, lách to. Vì vậy ghép gan là phương án tốt nhất dành cho bệnh nhân.

Điểm đặc biệt của ca ghép này đó là ghép gan bất đồng nhóm máu ABO với người hiến là bà nội. Những trường hợp bất đồng về nhóm máu sẽ được điều trị khác với các trường hợp cùng nhóm máu.

"Trước ghép 3 tuần, bệnh nhân được đánh giá hiệu giá kháng thể nhóm máu của người hiến sau đó sẽ điều chỉnh hiệu giá kháng thể, điều trị giải mẫn cảm bằng thuốc ức chế miễn dịch retuximab kết hợp với lọc huyết tương để đưa nồng độ kháng thể nhóm máu của người hiến xuống 1/16 thì sẽ tiến hành ghép.

Quá trình ghép, về mặt kỹ thuật không có gì khác biệt. Hiện nay, có những loại thuốc điều chỉnh ức chế miễn dịch và có thể điều trị cho bệnh nhân bất đồng nhóm máu, kết quả sống sau 5 năm tương đương với nhóm bệnh nhân cùng nhóm máu", PGS.TS Lê Văn Thành chia sẻ.

Kíp ghép gan đã tiến hành phẫu thuật nội soi lấy mảnh gan ghép phải từ người cho sống để tiến hành ghép gan cho nữ bệnh nhân. Sau 8 giờ đồng hồ, ca ghép gan được thực hiện thành công. Bệnh nhân được rút ống nội khí quản ngay tại phòng mổ.

Sau 1 tuần ghép, sức khỏe của người hiến và người nhận đều ổn định. Người hiến được ra viện sau đó. Còn sức khỏe của người nhận phục hồi tốt, chức năng gan ghép hoạt động bình thường, vận động nhanh nhẹn.

Theo các bác sĩ, tại Việt Nam, ghép tạng từ nguồn cho bất đồng nhóm máu ABO đã được thực hiện trên bệnh nhân ghép thận và trên nhóm ghép gan ở trẻ em, tuy nhiên trên nhóm bệnh nhân lớn tuổi hơn thì cần quy trình điều trị ức chế miễn dịch trước ghép chặt chẽ hơn.

Mặc dù miễn dịch của người lớn phức tạp hơn ở trẻ em và lượng bệnh nhân ghép gan ngày càng tăng, nguồn gan hiến hạn chế, từ đó, việc triển khai ghép gan bất đồng nhóm máu giúp tăng cơ hội sống cho người cần được ghép gan.

Hơn 200 ca ghép gan - Bước tiến trong lĩnh vực ghép tạng

Ca ghép gan không cùng nhóm máu trên là ca ghép gan thứ 200 được thực hiện tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Đây được xem là một thành tựu ấn tượng trong lĩnh vực ghép tạng Việt Nam nói chung và Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 nói riêng.

Trước đó, Bệnh viện đã triển khai thực hiện ghép gan trong nhiều tình huống và nhiều loại hình ghép khác nhau: ghép gan cấp cứu, ghép gan theo kế hoạch, ghép gan lấy từ người hiến chết não, ghép gan lấy từ người cho sống, ghép gan cho người lớn, ghép gan cho trẻ em, đặc biệt là đã ứng dụng thành công kỹ thuật nội soi lấy mảnh gan ghép và ghép gan, lấy ghép gan tại chỗ và tổ chức điều phối lấy ghép gan xuyên Việt với rất nhiều ca đặc biệt ghi những dấu ấn sâu sắc.

Chia sẻ về kinh nghiệm triển khai ghép tạng nói chung và ghép gan nói riêng tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, GS.TS.TTND Mai Hồng Bàng – Chủ tịch Hội khoa học Tiêu hóa Việt Nam, Chủ nhiệm đề án KH&CN "Tăng cường năng lực nghiên cứu để phát triển kỹ thuật ghép mô, bộ phận cơ thể người" cho biết: "Để triển khai ghép gan nói riêng và ghép tạng nói chung cần đòi hỏi kết hợp của nhiều chuyên ngành: ngoại khoa, nội khoa, gây mê, hồi sức tích cực, cận lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và các phòng, ban liên quan, tạo thành một tổ hợp kết hợp chặt chẽ.

Khi tiến hành một ca ghép gan thành công, tất cả các chuyên ngành đều phát triển, đáp ứng được chất lượng về chẩn đoán, cấp cứu và điều trị cũng như điều phối tổ chức thực hiện. Tiến hành một ca ghép gan đã khó, ghép được 200 ca ghép gan là một sự kiện quan trọng, thành tựu của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108."

Được biết, mỗi năm, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 thực hiện từ 40 – 50 ca ghép gan, số lượng ca ghép đang tăng lên nhanh chóng, dự kiến đạt 100 – 150 ca/mỗi năm trong những năm tới. Bệnh viện là đơn vị ghép gan từ người cho sống nhiều nhất cả nước.

Hiện nay, cả nước ta có 9 trung tâm ghép gan, đã thực hiện ghép gan cho hơn 500 bệnh nhân. Riêng Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã thực hiện thành công trên 200 ca ghép trở thành trung tâm ghép gan lớn nhất toàn quốc (tính đến ngày 24/11/2023 Bệnh viện đã ghép 204 ca), đồng thời cũng là đơn vị ghép gan từ người cho sống nhiều nhất cả nước (202 ca). Bệnh viện cũng làm chủ được kỹ thuật ghép gan từ người cho sống, đây là kỹ thuật ghép gan khó và phức tạp hơn rất nhiều so với ghép gan từ người hiến chết não.