Thống kê trên địa bàn Hà Nội có khoảng 1.579 chung cư cũ - CCC (bao gồm khoảng 1.273 nhà thuộc 7 chung cư và khoảng 306 CCC độc lập, đơn lẻ), chủ yếu được xây dựng từ những năm 1960 đến năm 1994, tập trung tại các quận lõi. Các CCC đều đã xuống cấp, không đáp ứng được nhu cầu sử dụng, độ an toàn.
Trong đó, quận Ba Đình có 211 nhà, quận Hoàn Kiếm có 99 nhà, quận Đống Đa có 415 nhà, quận Hai Bà Trưng có 244 nhà. Đa phần các CCC này đã được bán cho các hộ gia đình theo hướng dẫn. Vấn đề xây dựng, cải tạo lại nhà CCC được sự quan tâm đồng đảo của các tầng lớp nhân dân.
TS. KTS Đào Ngọc Nghiêm - Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển Đô thị Việt Nam cho biết, xây dựng, cải tạo CCC là vấn đề được đặt ra đối với Hà Nội từ cách đây khoảng 30 năm, nhưng đến nay mới thực hiện được khoảng 1,2%. Cần phải xem đây là nhiệm vụ cấp thiết chứ không phải cần thiết, trong quá trình thực hiện nên xác định rõ mức độ quan trọng của công tác cải tạo, xây dựng lại CCC. Nên bổ sung quan điểm, cải tạo góp phần xây dựng diện mạo mới, nhưng đồng thời có lựa chọn nhằm bảo tồn di sản, để cho thế hệ sau cảm nhận được công lao thế hệ đi trước, góp phần nâng tầm giá trị bảo tồn di sản của Hà Nội....
Chung cư cũ tại phường Thành Công xuống cấp theo thời gian. Ảnh: Tuấn Anh
Về giải phóng mặt bằng, TS. KTS Nghiêm cho rằng, bên cạnh quy định mới trong Nghị định 69/2021 cần xem xét bổ sung thêm chính sách ưu đãi từ phần loại đối tượng sở hữu nhà trên cơ sở áp dụng chương trình phát triển nhà ở của thành phố.
Còn theo TS. Nguyễn Văn Hải - Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội, Nghị định 69/NĐ-CP đã cơ bản giải quyết được 2 vấn đề liên quan đến hệ số bồi thường giải phóng mặt bằng giải quyết tính cấp thiết cải tạo, xây dựng lại CCC.
"Quy định về bồi thường đối với phần diện tích tầng 1 được sử dụng kinh doanh, thương mại; Quy định về phần diện tích bồi thường thực tế căn cứ theo sổ đỏ của mỗi căn hộ chung cư, phần diện tích cơi nới chỉ được hỗ trợ. Tuy nhiên vấn đề hỗ trợ phần diện tích cơi nới TP Hà Nội cũng cần quan tâm, phải xây dựng cơ chế sao cho phù hợp từ đó mới nhận được sự đồng thuận từ người dân...", TS. KTS Hải nói.
Mong muốn được tái định cư tại chỗ
Ông Ngô Ngọc Lâm, Chủ tịch UBND phường Thành Công (quận Ba Đình) cho biết, trên địa bàn phường hiện có hơn 80 nhà tập thể, bao gồm 4.684 căn hộ cao từ 2 - 5 tầng xây dựng từ những năm 1970 - 1985, kết cấu đa phần là tường gạch chịu lực, thi công bằng phương pháp thủ công và nhà kết cấu bê tông lắp ghép.
Diện tích căn hộ tại các khu chung cư cũ phần lớn từ 24m2 đến 36m2 không thỏa mãn diện tích ở. Cá biệt, có nhà chỉ khoảng 12m2. Đến nay các nhà CCC này cơ bản không đáp ứng được tình trạng gia tăng dân số, điều kiện ăn ở của người dân.
"Không có nơi để xe, không có diện tích phơi quần áo, không có bể nước riêng... Trước đây, mỗi khu tập thể có bể nước chung, qua thời gian không đủ để đáp ứng cho người dân. Hiện mỗi gia đình có một "bom nước" càng làm cho căn nhà đã xuống cấp lại càng xuống cấp. Bên cạnh đó, khoảng 10 năm trước có hiện tượng cơi nới tự phát khiến thay đổi kết cấu ảnh hưởng đến chất lượng công trình...", ông Lâm chia sẻ.
Mong muốn của người dân là được tái định cư tại chỗ sau khi cải tạo xong. Ảnh: Tuấn Anh
Riêng nguy hiểm cấp độ D có tập thể G6A Thành Công, với 49 hộ dân. Tập thể nhà G6A đã được chính quyền vận động và các hộ dân được di chuyển gần 1 nửa về Lô E, Khu đô thị Yên Hòa. Mong muốn của người dân là được tái định cư tại chỗ sau khi cải tạo xong....
Trước thực trạng đó, UBND Thành Công mong muốn được thành phố sớm có kế hoạch tổng thế cải tạo, xây dựng lại CCC trên địa bàn phường Thành Công nhằm đảm bảo sự an toàn, tính mạng và tài sản, ổn định đời sống nhân dân, công tác an sinh xã hội.
"Phường Thành Công có khoảng 27.000 dân. Bởi vậy, việc xây dựng mới chung cư phải đáp ứng các quy chuẩn mới về đô thị cũng như có kết nối đồng bộ với các khu vực xung quanh, tránh tình trạng tăng số lượng cư dân, dẫn tới việc quá tải về cơ sở hạ tầng giao thông và hạ tầng xã hội...", ông Lâm chia sẻ.
Tại hội nghị phản biện xã hội đối với dự thảo Đề án cải tạo, xây dựng lại CCC trên địa bàn thành phố, ông Dương Đức Tuấn - Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội cho biết, thực trạng quản lý các khu CCC hiện nay đang rất phức tạp. Theo ông Tuấn, cần có những nguồn lực và giải pháp đồng bộ trong quá trình thực hiện. TP tiếp thu những ý kiến đóng góp của các chuyên gia, làm căn cứ trong quá trình triển khai thực hiện....
Theo Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương, việc cải tạo, xây dựng lại CCC trên địa bàn Thủ đô là việc làm cần thiết giúp đáp ứng nhu cầu sử dụng của người dân, nâng cao chất lượng hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, phục vụ tái định cư, hướng tới đô thị xanh, văn minh hiện đại, bền vững, đáp ứng được yêu cầu phát triển mới. Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố sẽ tổng hợp các ý kiến gửi HĐND TP Hà Nội.
