Ông Phạm Anh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước) trả lời báo giới ngày 26/5
Tại Họp báo công bố sự kiện “Chuyển đổi số ngành Ngân hàng năm 2025” ngày 26/5, ông Phạm Anh Tuấn cho biết, tội phạm lừa đảo công nghệ cao trong lĩnh vực ngân hàng ngày càng tinh vi, phức tạp.
“Một trong những giải pháp mà ngành Ngân hàng đang thí điểm và sẽ mở rộng thời gian tới là xây dựng kho dữ liệu về tài khoản nghi ngờ gian lận. Thực tế, BIDV đã được chọn là ngân hàng thí điểm triển khai từ ngày 1/4, đến nay đã đạt được những con số rất tích cực”, ông Phạm Anh Tuấn cho biết. Thời gian tới, nếu triển khai rộng trên toàn ngành, theo lãnh đạo NHNN, con số ghi nhận được sẽ còn rất lớn, giúp khách hàng yên tâm hơn trong quá trình sử dụng dịch vụ ngân hàng.
Vụ trưởng Vụ Thanh toán cho biết, dự kiến ngày 30/6 tới, Vietcombank sẽ là ngân hàng thứ 2 triển khai dịch vụ này trên App Mobile; VietinBank là ngày 3/7; ngân hàng MB là ngày 14/7 và Agribank là ngày 24/7.
“Với dịch vụ này cảnh báo tài khoản nghi ngờ gian lận, khi khách hàng sử dụng ứng dụng ngân hàng để chuyển tiền, hệ thống sẽ hiển thị trạng thái của tài khoản người nhận, cho biết tài khoản đó có bị nghi ngờ gian lận hay không? Trong trường hợp có cảnh báo, người chuyển tiền sẽ là người quyết định có tiếp tục giao dịch hay không và nếu tiếp tục, sẽ chịu trách nhiệm với quyết định của mình”, ông Phạm Anh Tuấn cho biết.
Sau khi hoàn tất triển khai ở 5 ngân hàng lớn và rút ra các bài học kinh nghiệm, NHNN dự kiến hoàn thành triển khai dịch vụ này trên toàn hệ thống ngay năm nay. “Với trường hợp tài khoản trước đó bị nghi ngờ gian lận nhưng sau đó đã được xác thực an toàn, tài khoản sẽ được đưa ra khỏi diện nghị ngờ và giao dịch như bình thường”, lãnh đạo NHNN cho biết.
Theo ông Phạm Anh Tuấn, hiện tội phạm mạng không chỉ lợi dụng lỗ hổng kỹ thuật mà còn khai thác chính những công nghệ hiện đại như trí tuệ nhân tạo (AI) để thực hiện các hành vi lừa đảo.
Trong bối cảnh ngành ngân hàng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào cung cấp sản phẩm, dịch vụ, NHNN cũng xác định rõ trách nhiệm trong việc hoàn thiện thể chế và khung pháp lý để ứng phó kịp thời với diễn biến phức tạp trên không gian mạng. Một trong những bước đi nổi bật là việc ban hành Thông tư 17 ngày 1/7/2024 quy định về việc mở và sử dụng tài khoản thanh toán, trong đó lần đầu tiên đề cập yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học đối với người dùng tài khoản; đồng thời yêu cầu từ 1/7 tới, khách hàng tổ chức chỉ được giao dịch điện tử sau khi xác thực sinh trắc học trùng khớp với dữ liệu định danh.
Trong lộ trình sửa đổi Thông tư này, đại diện NHNN cho biết cũng sẽ tăng cường siết chặt quản lý tài khoản tổ chức, yêu cầu doanh nghiệp phải trực tiếp đến tổ chức tín dụng để mở tài khoản, không cho phép mở qua thư hoặc ủy quyền. Đồng thời, việc sửa đổi yêu cầu thu thập thông tin sinh trắc học của tất cả từ cá nhân đến tổ chức khi thực hiện giao dịch bằng thẻ để đảm bảo tài khoản giao dịch chính chủ.
NHNN cũng có Dự thảo sẽ điều chỉnh lại việc sử dụng alias (bí danh) trong tên tài khoản nhằm chấm dứt tình trạng một số cá nhân lợi dụng tài khoản tổ chức để mạo danh, gây nhầm lẫn cho người chuyển tiền. Theo đó, tài khoản nhận tiền phải thể hiện rõ thông tin người nhận, số tài khoản chính thức do ngân hàng phát hành, không cho phép dùng biệt danh dễ gây hiểu nhầm.
Đáng chú ý, NHNN đang đôn đốc khẩn trương các ngân hàng và trung gian thanh toán triển khai ứng dụng VNeID trong xác thực và giao dịch ngân hàng. Dù đã có khoảng 32 ngân hàng và 15 đơn vị trung gian phối hợp với Bộ Công an nhưng mới chỉ 18 đơn vị chính thức triển khai.
NHNN sẽ tổ chức đoàn kiểm tra để thúc đẩy quá trình này, đặc biệt trong bối cảnh Luật Căn cước công dân sửa đổi sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2025. Việc ứng dụng VNeID giúp đối chiếu thông tin khách hàng nhanh chóng, chính xác và khắc phục những tồn tại trong trải nghiệm người dùng.
Theo Vụ Thanh toán, hiện cả nước có khoảng trên 200 triệu tài khoản, nhưng chỉ có khoảng 113 triệu tài khoản được cung cấp đầy đủ thông tin. Điều này có nghĩa, những tài khoản không cung cấp đầy đủ thông tin chi tiết có thể là tài khoản 'chết', tài khoản lừa đảo, gian lận đã được mở trong thời gian qua nhưng không thể thực hiện được hành vi xấu...
Ngành Ngân hàng đã và đang tích cực phối hợp với các đơn vị của Bộ Công an triển khai các giải pháp công nghệ ứng dụng dữ liệu dân cư theo định hướng tại Đề án 06 nhằm làm sạch dữ liệu khách hàng, loại bỏ các tài khoản ngân hàng không chính chủ.
Tính đến hết ngày 16/5, đã đối chiếu, làm sạch hơn 130,5 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân (113 triệu hồ sơ thông qua căn cước công dân gắn chip/VNeID; 17,5 triệu hồ sơ đối chiếu offline); hơn 711.300 hồ sơ khách hàng tổ chức.
