Trước nhập viện 5 ngày, theo lời kể của ba bé trai L.T.C (3 tuổi, ở Long An) được gia đình đưa ho sặc sụa tím tái, đến bệnh viện địa phương điều trị một ngày triệu chứng cải thiện, về nhà em ho nhiều hơn, khó thở tím tái cùng ngày nhập viện, em được đặt ống giúp thở, mở khí quản chuyển bệnh viện Nhi Đồng Thành Phố.
BS CK1. Nguyễn Cát Phương Vũ cho biết, trường hợp này thật sự là kỳ tích vì tình trạng nhập viện khi ghi nhận các bác sĩ ghi nhận bệnh nhi đã có ngưng tim ngưng thở trước đó, tổng trạng xấu, da bông tím, tràn khí màng phổi, bé nhanh chóng được thở máy thông số cao, chọc hút khí màng phổi, ổn định hô hấp, huyết động, dùng thuốc vận mạch và hội chẩn ekip nội soi khi nghi ngờ dị vật đường thở khai thác qua bệnh sử và bẫy khí phim Xquang.
Các bác sĩ đang nội soi gắp dị vật cho bệnh nhi.
Ngay lập tức các bác sĩ đã khẩn trương tiến hành nội soi, đi sâu vào vào đường mũi bằng ống soi mềm, lách dọc theo ống mở khí quản. Ekip nội soi gồm TS. BS Trịnh Hồng Nhiên (trưởng khoa Hô Hấp), BS CK1 Nguyễn Hoàng Nhật Mai (Phó Khoa Hô Hấp) bất ngờ khi thấy dị vật chèn sát ngay phế quản gốc bên Phải.
BS Mai khéo léo dùng kiềm gắp ra hạt màu đen cứng, hình elip tựa hạt mãng cầu, không giống như bệnh sử ghi nhận trước đó là bé sặc lúc ăn đậu phộng. Ekip thận trọng soi lại kiểm tra thấy phế quản 2 bên thông thoáng, tiếp tục hút sạch đàm nhớt, bơm rửa lấy dịch phế quản soi cấy tìm vi trùng và kết thúc cuộc nội soi kịch tính.
Các BS hỏi lại bệnh sử kèm dị vật vừa gắp được trước mắt, ba mẹ bé hoàng hồn nhớ lại, bé cũng có ăn mãng cầu ta trước đợt bệnh vài ngày và không nhớ rõ là do hít sặc hạt nào...
Sau nội soi gắp dị vật, tình trạng tràn khí màng phổi cải thiện rõ, áp lực phổi, thông số máy thở hỗ trợ giảm đáng ghi nhận, phổi nở bung tốt trên phim chụp kiểm tra, bé đáp ứng kháng sinh điều trị viêm phổi tốt.
Đến nay, sau hơn nửa tháng hồi sức tích cực, các bác sĩ đã rút ống thở và bé đã tự thở, tỉnh táo và đang được theo dõi thêm.
Dị vật gắp ra cơ thể của bệnh nhi.
Theo BS Vũ, các dị vật gây khó chịu nhất là hạt sapoche, hạt mãng cầu. Những hạt này trơn tuột rất khó gắp trong khi nạn nhân chỉ còn một phổi thông khí nên rất khó kiểm soát.
Bé đã tự thở, tỉnh táo và đang được theo dõi thêm.
Vì vậy, cha mẹ cần biết là tai nạn nuốt dị vật ở trẻ em nói riêng hết sức phổ biến. Lý do là trẻ đang ở giai đoạn lớn và phát triển, bắt đầu biết bò và biết cầm nắm. Khi đó trẻ chỉ có ba bộ phận để cảm nhận và tương tác với môi trường xung quanh là tay, mắt và miệng, các cháu chưa có tri giác nhận thức và ý thức về sự nguy hiểm.
Phụ huynh không nên cho trẻ đùa nghịch, cười đùa, khóc to, sợ hãi khi ăn, hay chơi các đồ chơi nhỏ, vì trẻ nhỏ hay ngậm, mút đồ chơi, khiến chúng dễ rơi vào đường thở. Cũng nên thận trọng với những thức ăn có thể làm cho trẻ mắc dị vật như: hạt đậu lạc, hạt trái cây to, ngô bắp, vỏ tôm, cua... để hạn chế những tai biến đáng tiếc xảy ra - BS. Vũ khuyến cáo thêm.
Khi bị hóc, sặc, thay vì sơ cứu đúng cách, nhiều người lại có thói quen dùng tay móc họng hoặc dùng vật cứng móc ngoáy sâu vào họng. Tuy nhiên, theo các chuyên gia, điều này vô cùng nguy hiểm vì có thể gây trầy xước, dẫn đến các biến chứng viêm nhiễm vùng hầu họng. Bên cạnh đó, nhiều người còn lấy nguyên cục cơm hoặc miếng thức ăn thật to để nuốt với hi vọng “tống” được dị vật xuống. Đây cũng là một việc làm sai lầm vì dễ “gậy ông đập lưng ông”, khiến đường thở bị chặn toàn bộ gây khó thở, thậm chí ngừng thở cho bệnh nhân.
Với trẻ trên 2 tuổi, cha mẹ và người trông trẻ có thể dùng biện pháp ép bụng Heimlich: Xác định, nếu bé còn tỉnh táo, nói được, cha mẹ để con đứng thẳng. Một người đứng ra sau lưng, ôm ngang thắt lưng bé, một tay tạo thành nắm đấm ấn mạnh lên vùng thượng vị, dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh theo hướng từ dưới lên trên liên tiếp; Trường hợp hôn mê, đặt trẻ nằm ngửa, người sơ cứu quỳ gối, tựa hai chân hai bên đùi trẻ. Nắm 2 bàn tay thành nắm đấm, đột ngột ấn vào dưới xương ức của trẻ. Ấn mạnh từ dưới lên trên 5 cái liên tiếp.
Trong tình huống bệnh nhân hôn mê sâu và không thở được, trước tiên phải hà hơi thổi ngạt 2 cái. Nếu dị vật vẫn chưa ra, trẻ vẫn chưa thở được thì cần thì kết hợp vừa hà hơi thổi ngạt vừa dùng tay ấn, cho đến khi dị vật văng ra hoặc bệnh nhân khóc, thở được, hồng hào hơn; Sau các bước sơ cứu, đưa trẻ đến bệnh viện kiểm tra, đề phòng trường hợp còn sót dị vật.
