Nghề điều dưỡng đang thiếu cả số lượng và chất lượng

Theo dự đoán của tổ chức Y tế thế giới (WHO) dân số toàn cầu sẽ cán mốc 9,7 tỷ người vào năm 2050. Dân số tăng nhanh và tỷ lệ già hóa cao kéo theo nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân ngày càng nâng cao. Tại Việt Nam, dân số chính thức bước vào giai đoạn già hóa từ năm 2011. Mặc dù nhu cầu đảm bảo an sinh xã hội ngày càng lớn nhưng nguồn điều dưỡng chất lượng cao vẫn ở mức hạn chế. Theo báo cáo của Bộ Y tế, tỷ lệ điều dưỡng/bác sĩ tại Việt Nam thấp nhấp khu vực Đông Nam Á và chưa đạt mức tối thiểu theo khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới. Chưa đảm bảo về số lượng để thực hiện chăm sóc người bệnh toàn diện.

Tại Việt Nam, còn một số bất cập trong tổ chức xây dựng và phát triển ngành điều dưỡng, như: Việc đào tạo điều dưỡng vẫn mang dáng dấp của đào tạo bác sĩ. Phần nhiều, kiến thức và kỹ năng truyền đạt là kiến thức và kỹ năng của bác sĩ trong khi hiện nay mô hình đào tạo điều dưỡng tại các nước phát triển đi theo xu hướng đào tạo điều dưỡng theo từng chuyên ngành chuyên sâu. Khả năng nghiên cứu khoa học và ngoại ngữ trong đội ngũ điều dưỡng hiện nay còn hạn chế, chưa có nhiều đề tài nghiên cứu, báo cáo khoa học chất lượng liên quan đến hoạt động chuyên môn của công tác điều dưỡng được đăng tải trên các tạp trí khu vực, thế giới và các hội nghị quốc tế…

Hội nghị có gần 300 điều dưỡng đại diện cho các bệnh viện tham dự.

Về kỹ năng giao tiếp, ứng xử (kỹ năng mềm) của đội ngũ điều dưỡng hiện nay vẫn còn nhiều hạn chế. Nhiều bệnh viện chưa chú trọng việc đào tạo kỹ năng giao tiếp và ứng xử với người bệnh cho đội ngũ điều dưỡng. Đồng thời một phần do chính người điều dưỡng không chủ động rèn luyện, trang bị kiến thức, kỹ năng giao tiếp cho bản thân.

Điều dưỡng có vai trò độc lập, là mắt xích quan trọng trong công tác chăm sóc y tế

Nhận định về tầm quan trọng của ngành điều dưỡng trong công tác chăm sóc y tế, Tạp chí Entrepreneur (Mỹ) liệt kê đây là một trong mười xu thế ngành nghề quan trọng của thế giới trong tương lai.

GS.Mai Hồng Bàng - Giám đốc BVTWQĐ 108 cũng khẳng định trong hội nghị: Điều dưỡng là một mắt xích rất quan trọng trong quá trình điều trị cho bệnh nhân. Đây là lực lượng trực tiếp hàng ngày, hàng giờ chăm sóc và tiếp xúc với người bệnh, là người thực thi y lệnh điều trị của bác sĩ cũng như đóng góp một phần rất lớn trong quá trình điều trị. Vì thế, người điều dưỡng cần tự tin, chủ động và luôn nâng cao kiến thức chuyên môn, khả năng ngoại ngữ và các kỹ năng mềm khác…

GS.TS.Mai Hồng Bàng - giám đốc BVTWQĐ 108 khẳng định nghề điều dưỡng là một mắt xích rất quan trọng trong công tác chăm sóc y tế

Hiện nay, tại BVTWQĐ 108 cũng như một số bệnh viện trên toàn quốc, công tác đào tạo và phát triển điều dưỡng đã được chú trọng. Chính vì thế, tại Hội nghị khoa học điều dưỡng năm 2020 này, đã nhận được 75 báo cáo khoa học của lực lượng điều dưỡng thuộc hơn 30 bệnh viện tham gia.

Chia sẻ niềm vui khi nghề điều dưỡng đang ngày càng được đánh giá đúng vai trò của mình, bên lề hội nghị, điều dưỡng trưởng Vũ Thị Thanh Thủy (Khoa ngoại tiết niệu - BVTWQĐ 108) cho hay: Từ trước khoảng năm 2000, quan điểm về nghề  y tá được hiểu đơn giản chỉ là phụ tá cho bác sĩ, chỉ có nhiệm vụ tiêm truyền, phát thuốc, thay bông băng, vệ sinh... cho bệnh nhân. Nhưng hiện nay, dần dần chuyên ngành điều dưỡng được đánh giá đúng vai trò, nhiêm vụ. Người điều dưỡng không còn là phụ tá mà có chức năng độc lập và phối hợp ăn ý với bác sĩ điều trị. Ngoài tuân theo y lệnh thuốc của bác sĩ, điều dưỡng còn phải chủ động độc lập, nhận định tình trạng của bệnh nhân để lập ra kế hoạch chăm sóc cụ thể, đặc biệt là chế độ dinh dưỡng, luyện tập, vệ sinh...

Một vai trò rất quan trọng của người làm điều dưỡng, đó là nắm bắt tâm lý của bệnh. Hầu hết bệnh nhân khi phải nằm tại bệnh viện thường có tâm lý bất ổn, lo lắng, căng thẳng. Người điều dưỡng hằng ngày tiếp xúc với bệnh nhân cần có kỹ năng giao tiếp, giải thích, tư vấn về quá trình điều trị tại bệnh viện cũng như sau khi ra viện để bệnh nhân yên tâm hơn.

Một báo cáo khoa học khẳng định chức năng độc lập và vai trò quan trọng của nghề điều dưỡng trong chăm sóc y tế

Khi nghề điều dưỡng đã được đặt đúng vị trí, đánh giá đúng vai trò và nhiệm vụ, không còn thụ động, đã phát huy được thế mạnh của nghề, đã đóng góp một phần không nhỏ trong quá trình điều trị cũng như hồi phục cho bệnh nhân.

Điều dưỡng Thủy cũng cho hay: Với sự phát triển của ngành y, các kỹ thuật mới, thuốc tốt, điều dưỡng được chủ động chăm sóc bệnh nhân tốt hơn, nên đã rút ngắn được thời gian nằm viện cũng như quá trình phục hồi sức khỏe cho bệnh nhân nhanh hơn. Trước đây cũng một bệnh đó có thể phải nằm viện từ 10 ngày đến 2 tuần, nhưng nay rút ngắn lại chỉ còn 2-3 ngày. Điều đó mang lại lợi ích rất lớn về sức khỏe cũng như chi trả viện phí cho bệnh nhân.