Trợ lí Ngoại trưởng Mỹ phụ trách vấn đề Đông Á và Thái Bình Dương Daniel Russel cho biết Hội nghị cấp cao đặc biệt giữa Tổng thống Mỹ Barack Obama và các nhà lãnh đạo Đông Nam Á dự kiến diễn ra tại Mỹ vào ngày 15/2 tới, sẽ là "cuộc thảo luận chiến lược". Chuẩn bị cho sự kiện này, Ngoại trưởng Mỹ Kerry vừa có chuyến công du 3 nước châu Á là Lào, Campuchia và Trung Quốc.
-Trong bài phát biểu tại Singapore mới đây ông Daniel Russel nhấn mạnh tại hội nghị cấp cao Mỹ-ASEAN sắp tới “các nhà lãnh đạo sẽ thảo luận cách thức thúc đẩy hội nhập trong khuôn khổ Cộng đồng ASEAN mới, những lĩnh vực có thể mang lại cơ hội và sự thịnh vượng cho vành đai Thái Bình Dương".
Hội nghị lần thượng đỉnh Mỹ-ASEAN đầu tiên được Mỹ đăng cai sẽ được tổ chức theo kiểu không chính thức để khuyến khích các cuộc thảo luận mang tính chiến lược và cởi mở, khác với kiểu hội nghị ngoại giao thông thường với chương trình nghị sự chặt chẽ. “Hội nghị này sẽ phản ánh “mối quan hệ cá nhân mạnh mẽ mà Tổng thống Obama đã xây dựng được với mỗi nhà lãnh đạo của ASEAN”, ông Daniel Russel nhấn mạnh.
A: Hội nghị thượng đỉnh ASEAN-Mỹ cho thấy “sự bùng nổ” trong quan hệ song phương.
Chuẩn bị cho sự kiện trên, tuần qua, ngoại trưởng Mỹ đã tới thủ đô Viêng Chăn ( (Lào) bắt đầu chuyến thăm 3 nước châu Á là Lào, Campuchia và Trung Quốc. Mục đích chuyến công du 4 ngày của ông Kerry nhằm hối thúc các nghị quyết hòa bình nhằm giải quyết những tranh chấp chấp lãnh hải ngày càng căng thẳng ở châu Á, đồng thời thúc giục Trung Quốc có hành động cứng rắn hơn nữa về chương trình hạt nhân của Triều Tiên.
Điểm đáng chú ý là tại chặng dừng chân đầu tiên ở Lào- quốc gia đang giữ chức chủ tịch luân phiên của Cộng đồng ASEAN, ngoại trưởng Mỹ đã nhấn mạnh tới việc ASEAN cần có lập trường thống nhất để ứng phó với những yêu sách chủ quyền của Trung Quốc. Theo ông Kerry, Lào đã có một khởi đầu khá thuận lợi khi lãnh đạo ASEAN đã có những tuyên bố và phản ứng cụ thể trước các sự kiện quốc tế và cho rằng Lào sẽ là một Chủ tịch có trách nhiệm của khối trong năm 2016. Sau cuộc gặp và hội đàm với Thủ tướng Thongsing Thammavong, ông Kerry cho biết, Lào khẳng định mong muốn thúc đẩy một ASEAN đoàn kết với các quyền hàng hải được bảo vệ cũng như tránh quân sự hóa và xung đột trên Biển Đông. Giới phân tích cho rằng Lào, với tư cách nước Chủ tịch luân phiên ASEAN 2016 sẽ đóng vai trò quan trọng, tích cực trong việc thúc đẩy một chương trình nghị sự khu vực thống nhất hơn, bao gồm cả tranh chấp biển đảo trong các hàng loạt các hội nghị sắp tới.
Tại cuộc hội đàm tại Bắc Kinh ngày 27/1, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tái khẳng định tầm quan trọng của việc đảm bảo tự do hàng không và hàng hải ở Biển Đông, yêu cầu Trung Quốc phải ngừng ngay các hoạt động cải tạo và xây dựng tại các khu vực đang có tranh chấp.
Cùng với những nội dung hợp tác song phương và đa phương giữa Mỹ và ASEAN, chuyến thăm của ông Kerry đến châu Á lần này được cho là nhằm khuyến khích các nước trong khối xây dựng lập trường cũng như quan điểm thống nhất về các vấn đề an ninh khu vực, đặc biệt là căng thẳng Biển Đông, mọt nội dung quan trọng của hội nghị sắp tới. Theo ông Kerry, tốc độ của những hành động đơn phương làm thay đổi hiện trạng khu vực đang gia tăng và làm xói mòn sự ổn định của khu vực cũng như những tuyên bố rõ ràng của các nhà lãnh đạo ASEAN. Và vì thế, ASEAN cần có một hành động quyết liệt để bảo đảm sự đồng thuận và nhất trí trong khối.
Việc lựa chọn Lào, Campuchia và Trung Quốc là điểm đến trong chuyến công du lần này của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry một lần nữa cho thấy chính sách tái cân bằng của chính quyền Tổng thống Mỹ Obama đối với khu vực châu Á- Thái Bình Dương. Ông Obama đã từng tuyên bố đây là khu vực vô cùng quan trọng cho việc thăng tiến an ninh, thịnh vượng và phẩm giá của con người trên khắp thế giới. Năm 2015 vừa qua có thể xem là năm củng cố vị thế của Mỹ ở châu Á - Thái Bình Dương. Và năm 2016 này được hứa hẹn sẽ chứng kiến sự “bùng nổ” hơn nữa trong quan hệ giữa Mỹ với khu vực châu Á- Thái Bình Dương, mở đầu là chuyến công du châu Á lần này của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry và sau đó là chuyến thăm Mỹ của 10 nhà lãnh đạo ASEAN sắp tới.