Theo kế hoạch ban đầu, Hội nghị được dự kiến tổ chức vào tháng 4/2020, nhưng do dịch bệnh Covid-19, Việt Nam đã quyết định lùi đến cuối tháng 6/2020 với mong muốn sẽ tổ chức Hội nghị trực tiếp, bình thường như mọi khi. Tuy nhiên, cho đến nay, trước tình hình dịch bệnh vẫn còn diễn biến phức tạp, Việt Nam và các nước quyết định tổ chức họp theo hình thức trực tuyến.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Quốc Dũng (trái, ảnh) và Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng (phải, ảnh) tại buổi họp báo quốc tế về Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36
Tại hội nghị, các Nhà Lãnh đạo sẽ rà soát công tác xây dựng Cộng đồng ASEAN kể từ Hội nghị Cấp cao ASEAN-35, cho ý kiến chỉ đạo về hướng triển khai các trọng tâm ưu tiên của năm, quan hệ đối ngoại của ASEAN trong thời gian tới và trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm. Trong hoàn cảnh đặc biệt hiện nay, chắc chắn rằng một trọng tâm được các Nhà Lãnh đạo tập trung trao đổi sẽ là tiếp tục hợp tác ứng phó dịch bệnh Covid-19 và tăng cường khả năng phục hồi của ASEAN.
Trên tinh thần đó, các Nhà Lãnh đạo sẽ nghe báo cáo và cho ý kiến về hợp tác ASEAN trong 6 tháng đầu năm 2020 trên cả 3 trụ cột: chính trị-an ninh, kinh tế và văn hóa-xã hội. Thời gian qua, Việt Nam, trong cương vị Chủ tịch ASEAN, đã cùng các nước thành viên ASEAN khác, thực hiện nhiệm vụ kép “vừa tập trung phòng chống dịch bệnh Covid-19 vừa tiếp nối các nỗ lực xây dựng Cộng đồng, tập trung triển khai những trọng tâm ưu tiên hợp tác đề ra trong năm 2020”.
Về ứng phó dịch bệnh, ASEAN đã xây dựng cơ chế điều phối, hợp tác, tổ chức nhiều cuộc họp trực tuyến của ASEAN ở các cấp, các ngành, đặc biệt là Hội nghị Cấp cao ASEAN về Covid-19 ngày 14/4, đề ra nhiều biện pháp cụ thể như lập Quỹ ứng phó Covid-19, lập kho y tế dự phòng, lập Quy trình chuẩn về ứng phó dịch bệnh, xây dựng kế hoạch phục hồi của ASEAN. ASEAN cũng có nhiều cuộc họp trực tuyến với các đối tác như Trung Quốc, Hoa Kỳ, EU, Nga... để thúc đẩy hợp tác quốc tế ứng phó với Covid-19, hỗ trợ khắc phục tác động của dịch bệnh.
Về xây dựng Cộng đồng, triển khai các sáng kiến và ưu tiên của Chủ tịch 2020: ASEAN đang tích cựcđánh giá giữa kỳ việcthực hiện Kế hoạch tổng thể Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2025 ở cả 3 trụ cột, kiểm điểm việc thực hiện Hiến chương ASEAN, khởi động thảo luận về Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2025 cũng như triển khai các biện pháp nâng cao hình ảnh và bản sắc của Hiệp hội, đẩy mạnh hợp tác với các đối tác .
Trong khuôn khổ Hội nghị Cấp cao ASEAN-36, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc sẽ chủ trì Phiên họp đặc biệt của các Nhà Lãnh đạo ASEAN về tăng quyền năng cho phụ nữ trong thời đại số. Đây là sáng kiến do Việt Nam đề xuất nhằm kỷ niệm 25 năm thông qua Tuyên bố và Cương lĩnh Bắc Kinh về thúc đẩy các quyền của phụ nữ. Hoạt động này cũng nhằm khẳng định cam kết của ASEAN trong thực hiện đầy đủ và hiệu quả các mục tiêu đề ra trong Cương lĩnh Bắc Kinh, cũng như thúc đẩy bình đẳng giới và nâng cao vai trò của phụ nữ trong phát triển kinh tế-xã hội và hợp tác ASEAN.
Khách mời của Phiên họp gồm Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Thủ tướng Niu Zealand Jacinda Arden, Tổng Thư ký ASEAN Lim Jock Hoi, Thư ký điều hành Ủy ban Kinh tế Xã hội Châu Á-Thái Bình Dương của Liên Hợp Quốc (UNESCAP) Armida Salsiah Alisjahbana.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cũng chủ trì Phiên đối thoại của Lãnh đạo các nước ASEAN với Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN (AIPA) do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA-41 dẫn đầu. Phó Chủ tịch thường trực Quốc hội Tòng Thị Phóngtham dự Phiên đối thoại này với tư cách là Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam tạiAIPA.
Ngoài ra, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc và các Lãnh đạo ASEAN khác cũng có phiên đối thoại với đại diện Thanh niên ASEAN và Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN-BAC). Thông qua các hoạt động đối thoại với đại diện các ngành, các giới trong ASEAN, Lãnh đạo các nước ASEAN mong muốn thúc đẩy gắn kết và sự tham gia đóng góp tích cực của các thành phần khác nhau trong xã hội trong tiến trình liên kết khu vực và xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Chương trình Hội nghị Cấp cao ASEAN-36 sẽ diễn ra trong 1 ngày, ngày 26/6/2020, với Lễ khai mạc và Phiên họp toàn thể từ 08h30-10h30. Các phiên họp buổi chiều sẽ bắt đầu từ 14h30 với Phiên họp Đặc biệt về Phụ nữ, các phiên Đối thoại với AIPA, Thanh niên và ABAC, kết thúc là Họp báo Quốc tế do Thủ tướng Chính phủ chủ trì vào 18h15.
Trước đó, trong các ngày 22-24/6/2020, diễn ra các Hội nghị trù bị để chuẩn bị cho Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36. Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh sẽ chủ trì các Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN không chính thức, Hội đồng Điều phối ASEAN lần thứ 26 và Hội đồng Cộng đồng Chính trị-An ninh ASEAN lần thứ 21.Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh chủ trì Hội nghị Bộ trưởng các nước tham gia đàm phán Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP). Bộ trưởng Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội, Đào Ngọc Dung chủ trì Hội nghị Hội đồng Cộng đồng Văn hóa-Xã hội ASEAN lần thứ 23.
Về văn kiện của Hội nghị, Lãnh đạo các nước ASEAN sẽ thông qua Tuyên bố Chủ tịch về kết quả của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 36, Tuyên bố Tầm nhìn về ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng và Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực cho một thế giới công việc đang đổi thay và ghi nhận một số văn kiện khác.
