Giới thiệu về tổ chức Liên minh phòng chống lao toàn cầu
Trong hai ngày 4-5 tháng 5/2010, được sự đồng ý của Chính phủ, Bộ Y tế đăng cai tổ chức Hội nghị Ban điều phối Liên minh các đối tác phòng chống lao toàn cầu tại Thủ đô Hà Nội. Hội nghị này có tầm quan trọng đặc biệt trong việc hoạch định chiến lược phòng chống bệnh lao hiệu quả trên phạm vi toàn cầu. Hội nghị cũng sẽ cung cấp cho các cơ quan thông tin đại chúng nhiều thông tin liên quan đến chiến lược phòng chống lao, tình hình bệnh lao, lao/HIV, bệnh lao kháng đa thuốc hiện nay trên thế giới và ở Việt Nam.
Để hướng tới Hội nghị quan trọng này, chúng tôi xin cung tới bạn đọc những thông tin tóm lược về tổ chức "Liên minh các đối tác phòng chống lao" (Stop TB Partneships).
Liên minh các đối tác phòng chống lao toàn cầu được thành lập năm 1998 với tên gọi ban đầu là Sáng kiến phòng chống lao. Liên minh nhận thức rõ bệnh lao là một vấn đề y tế công cộng và mục tiêu cuối cùng của Liên minh là loại trừ bệnh lao để hướng tới một thế giới không có bệnh lao. Liên minh bao gồm một mạng lưới các tổ chức quốc tế, các quốc gia, các nhà tài trợ từ khu vực công và tư, các tổ chức chính phủ và phi chính phủ và các cá nhân thể hiện sự quan tâm trong việc phối hợp cùng nhau để đạt được mục tiêu này.
 Hướng dẫn bệnh nhân lao uống thuốc. Ảnh: Trần Minh |
Lịch sử và nguồn gốc
Lịch sử
Liên minh phòng chống lao (Sáng kiến phòng chống lao) được thành lập sau cuộc họp của Ủy ban đặc biệt đầu tiên về dịch tễ bệnh lao tại Luân Đôn vào tháng 3/1998. Sáng kiến phòng chống lao đã đưa ra tuyên bố Amsterdam về phòng chống lao vào tháng 3/2000, thời điểm xác định cơ cấu lại những nỗ lực toàn cầu trong công tác phòng chống lao, đã kêu gọi hành động từ các đoàn đại biểu cấp Bộ trưởng của 20 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao. Hội đồng Y tế Thế giới trong năm đó (2000) đã ủng hộ việc thành lập một Liên minh toàn cầu phòng chống lao và 2 mục tiêu đến năm 2005 là: chẩn đoán được 70% số người mắc lao và điều trị khỏi cho 80% số người được chẩn đoán.
Các đối tác tại diễn đàn Liên minh phòng chống lao lần đầu tiên tổ chức tại Washington D.C. vào tháng 10/2001 giới thiệu Kế hoạch toàn cầu phòng chống lao - khung hành động bao quát về những hành động phối hợp của Liên minh phòng chống lao toàn cầu. Diễn đàn đối tác Liên minh phòng chống lao lần thứ hai đã được tổ chức tại New Delhi vào tháng 3/2004, tái khẳng định những cam kết cấp Bộ trưởng nhằm đạt được các mục tiêu vào năm 2005 và hình thành một kế hoạch toàn cầu lần thứ hai để hướng những nỗ lực của các đối tác nhằm đạt được các mục tiêu phát triển thiên niên kỷ về bệnh lao đến năm 2015.
Nguồn gốc
Từ những khởi đầu khiêm tốn, Sáng kiến phòng chống lao ban đầu đã trở thành một Liên minh toàn cầu phòng chống lao rộng lớn. Liên minh tập hợp toàn bộ các tổ chức và cá nhân cam kết có những biện pháp ngắn và dài hạn nhằm kiểm soát và dần loại trừ bệnh lao như một vấn đề y tế công cộng toàn cầu. Các đối tác đã kết hợp thành những nhóm làm việc nhằm thúc đẩy tiến độ trong 7 lĩnh vực cụ thể: mở rộng DOTS, lao/HIV, lao kháng thuốc, các thuốc lao mới, các vaccin lao mới, các kỹ thuật mới chẩn đoán lao và vận động, truyền thông và huy động xã hội. Những cơ chế này đã thúc đẩy Liên minh toàn cầu phòng chống lao mở rộng, đưa ra những kế hoạch và hỗ trợ các quốc gia với những nỗ lực nhằm thúc đẩy hành động phòng chống lao như lời kêu gọi tại tuyên bố Amsterdam về phòng chống lao.
Các nguyên tắc và giá trị
Việc chia sẻ các giá trị tạo điều kiện để đạt được mục đích của Liên minh. Làm việc cùng nhau trong Liên minh vừa là cơ hội vừa là thách thức. Thách thức là làm việc một cách hợp tác hướng tới một mục đích chung mà không làm mất đi sự độc lập cũng như các ưu tiên cá nhân. Cơ hội chúng ta đạt được là học hỏi lẫn nhau và tiến lên. Cam kết của chúng ta là hành động từ bây giờ - cho tất cả bằng hành động chung - và hướng đến tương lai.
Sự cấp bách
Gần 2 triệu người tiếp tục tử vong hàng năm trong suốt hơn nửa thế kỷ qua vì một căn bệnh có thể phòng và chữa được. Tình trạng này thật khó tin và không công bằng. Chúng ta chia sẻ một cam kết về hành động cấp bách phải được hỗ trợ bằng việc tăng cường các nguồn lực.
Sự công bằng. Lao là bệnh của sự thiệt thòi. Chúng ta chia sẻ một cam kết nhằm làm giảm những bất công về kinh tế và xã hội đã làm tăng nguy cơ nhiễm và mắc bệnh, cũng như làm giảm đi bất công trong tiếp cận điều trị và bất bình đẳng về chất lượng chăm sóc.
Chia sẻ trách nhiệm. Bệnh lao không có biên giới quốc gia - công tác kiểm soát và đẩy lùi bệnh lao là lợi ích chung và là trách nhiệm được chia sẻ cho mọi thành viên trong cộng đồng trên toàn cầu. Do đó, tất cả các đối tác và quốc gia có trách nhiệm sử dụng đầy đủ, hiệu quả và công bằng các nguồn lực sẵn có và chịu trách nhiệm với những hành động của mình.
Tính cộng đồng. Liên minh hoan nghênh những cá nhân giàu và nghèo, các tổ chức công và tư chia sẻ tầm nhìn, nhiệm vụ và những giá trị của Liên minh toàn cầu phòng chống lao.
Sự thống nhất. Nhận thức về tính đa dạng và những ưu tiên của từng đối tác, Liên minh phòng chống lao toàn cầu điều phối hoạt động dựa trên sức mạnh của mỗi đối tác để đạt được sự đồng thuận về các ưu tiên và hiệu quả tốt nhất.
Sự bền vững. Loại trừ bệnh lao như là một vấn đề y tế công cộng toàn cầu sẽ không thể đạt được trong tương lai gần. Chúng ta chia sẻ một cam kết về hành động hiệu quả, bền vững và nhấn mạnh đến việc tăng cường năng lực quốc gia.
Động lực. Đại dịch lao trên toàn cầu tiếp tục đặt ra những thách thức mới. Liên minh phòng chống lao là một liên minh năng động, phát triển, tìm kiếm việc xây dựng những cơ chế sáng tạo để hỗ trợ hành động hiệu quả và có sự phối hợp.
Tầm nhìn, nhiệm vụ và các mục tiêu
Tầm nhìn
Tầm nhìn của chúng ta là một thế giới không có bệnh lao: đứa trẻ đầu tiên được sinh ra trong thiên niên kỷ này sẽ chứng kiến bệnh lao được xoá bỏ trong cuộc đời chúng.
Phòng chống bệnh lao là phong trào toàn cầu nhằm tăng cường hành động chính trị và xã hội để phòng chống sự lan truyền của bệnh lao trên thế giới.