Nhắc đến hội họa truyền thống, đây không chỉ là niềm tự hào của nền mỹ thuật Việt mà còn là sự ngưỡng mộ của bạn bè thế giới về một dân tộc giàu bản sắc văn hóa. Nếu ai đó nói rằng hội họa truyền thống rất khó sống trong giai đoạn bùng nổ công nghệ thì đó là một nhận định sai lầm. Bằng chứng là tranh khắc gỗ và tranh sơn mài Việt Nam đang trở thành tâm điểm chú ý của hội họa thế giới trong thời gian gần đây.
Không thiếu những chuyến đi ấn tượng
Cánh cửa giao lưu văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản thời gian gần đây đã rộng mở hơn nhờ một vị “đại sứ” đặc biệt, đó chính là tranh khắc gỗ. Lựa chọn hình thức triển lãm để thâm nhập vào một thị trường cũng rất giàu bản sắc văn hóa như Nhật Bản, tranh khắc gỗ Việt đã có sự chuẩn bị khá kỹ lưỡng.
Với chủ đề “Tranh khắc gỗ Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại”, triển lãm giới thiệu 110 bộ tranh khắc gỗ dân gian của làng tranh Đông Hồ (Bắc Ninh), 20 bức tranh khắc gỗ dân gian của dòng tranh Hàng Trống (Hà Nội); 40 bộ tranh khắc gỗ dân gian của làng Sình (Thừa Thiên Huế); 20 tác phẩm tranh khắc gỗ hiện đại của các họa sĩ Việt Nam tại Nhật Bản. Đồng thời, triển lãm sẽ trưng bày các sản phẩm mang dấu ấn của những làng nghề thủ công giàu bản sắc văn hóa Việt.
Thông qua triển lãm, công chúng Nhật Bản và thế giới biết đến loại hình nghệ thuật đồ họa độc đáo của Việt Nam xuất hiện từ lâu và diễn biến của loại hình nghệ thuật này, cũng như sự tiếp thu, ảnh hưởng truyền thống của các nghệ sĩ đồ họa Việt Nam trong những sáng tác cùng loại hình. Qua nội dung và hình thức những tác phẩm, hiện vật trưng bày trong triển lãm, người xem thấy được sức sáng tạo, tinh thần thẩm mỹ giàu chất nhân văn của dân tộc Việt Nam được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Do hai nước Việt Nam - Nhật Bản có sự tương đồng về văn hóa, vì vậy, triển lãm là cơ hội để tăng cường quan hệ hợp tác, hữu nghị và sự hiểu biết của bạn bè quốc tế và nhân dân Nhật Bản về di sản mỹ thuật truyền thống của Việt Nam, góp phần thúc đẩy tiến trình giao lưu, hiểu biết về văn hóa, chính trị và kinh tế, quảng bá văn hóa - du lịch Việt Nam.
Trước đó, hội họa truyền thống Việt Nam từng làm rất tốt vai trò đại sứ văn hóa trong những cuộc thi sắc đẹp quốc tế như Hoa hậu Hoàn vũ, Hoa hậu Thế giới... và rất nhiều sự kiện giao lưu văn hóa nghệ thuật giữa Việt Nam và bạn bè quốc tế mà hội họa truyền thống chính là chiếc cầu nối. Với “Tranh khắc gỗ Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại”, bạn bè quốc tế đánh giá là một trong những triển lãm quy mô nhất từ trước đến nay của các họa sĩ Việt tại nước ngoài.
Và hứa hẹn có nhiều dấu ấn mới
Không chỉ tranh khắc gỗ, tranh sơn mài Việt Nam cũng đang gấp rút chuẩn bị cho cuộc xuất ngoại sắp tới. Cụ thể, Triển lãm tranh sơn mài của 14 họa sĩ Việt Nam sẽ được diễn ra tại Ganaisa Art Center, Seoul từ 15 - 20/7. Triển lãm lần này sẽ là dịp giới thiệu về nghệ thuật sơn mài Việt Nam, truyền cảm hứng sáng tạo cho các họa sĩ đang kiên trì theo đuổi nghệ thuật sơn mài và thúc đẩy trao đổi giới thiệu văn hóa giữa hai nước Việt Nam và Hàn Quốc.
Nhiều năm qua, tranh sơn mài Việt Nam đã rất nổi tiếng trên thị trường mỹ thuật thế giới. Thời gian đã chứng minh sự kết hợp sáng tạo giữa chất liệu, cách tạo hình dân gian, tinh thần của người Việt với hình họa, bố cục, màu sắc và các tư tưởng nghệ thuật châu Âu, từ đó tạo nên một chất liệu nghệ thuật được các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đánh giá cao. Nhiều tác phẩm tranh sơn mài của Việt Nam được lưu giữ tại các bảo tàng uy tín trong và ngoài nước. Hiện nay, rất nhiều họa sĩ nước ngoài đến Việt Nam để tìm hiểu về kỹ thuật làm tranh sơn mài.
Được biết, trong số 42 tác phẩm tham gia triển lãm tại Seoul tới đây có 12 tác phẩm với phong cách tạo hình truyền thống của 6 họa sĩ Hà Anh Tuấn, Nguyễn Đức Việt, Nguyễn Nghĩa Dậu, Nguyễn Tấn Cường, Nguyễn Hiệp Anh, Đức Hùng; 30 tác phẩm với phong cách tạo hình hiện đại của 8 họa sĩ tiêu biểu trong nước. Đặc biệt sẽ có 3 tác giả là họa sĩ Trần Phi Trường, Đỗ Khải, Nguyễn Hải Nam và giám tuyển Trần Quốc Hùng được mời tham dự khai mạc và giới thiệu tranh tại triển lãm.
Cũng giống như triển lãm “Tranh khắc gỗ Việt Nam từ truyền thống đến hiện đại” tại Nhật Bản, triển lãm Tranh sơn mài tại Seoul cũng sẽ góp phần thúc đẩy sự hợp tác giao lưu trao đổi văn hóa nghệ thuật giữa hai nước Việt Nam - Hàn Quốc, đồng thời là dịp quảng bá truyền thống văn hóa và con người Việt Nam với bạn bè Hàn Quốc và quốc tế. Đây cũng là cơ hội cho các họa sĩ Việt - Hàn giao lưu tìm kiếm cảm hứng sáng tạo để ngày càng có nhiều tác phẩm có giá trị nghệ thuật cao phục vụ công chúng yêu nghệ thuật.
Hai cuộc xuất ngoại như trên sẽ đánh dấu nấc thang mới cho sự phát triển của hội họa truyền thống nói riêng, hội họa Việt Nam nói chung trên bản đồ mỹ thuật thế giới. Quan trọng hơn nữa, hội họa truyền thông đã và đang trở thành chiếc cầu nối văn hóa Việt Nam với bạn bè năm châu.
Nam Phương
