1. Hội chứng urê huyết tán huyết là gì?
Hội chứng urê huyết tán huyết (HUS) đặc trưng bởi tình trạng thiếu máu tán huyết, giảm tiểu cầu và suy thận cấp. Bệnh chủ yếu gặp ở trẻ sơ sinh, trẻ nhỏ, người già; chia làm 3 loại: Nguyên phát, thứ phát và tái phát.
- Trường hợp nguyên phát thường không rõ nguyên nhân.
- Các trường hợp thứ phát có thể chia thành các loại sau:
+ Nhiễm trùng: Do nhiễm khuẩn E. coli sản sinh ra độc tố verocytotoxin. Shigella lỵ loại Ⅰ cũng có thể sản sinh ra độc tố này.
+ Thứ phát sau một số bệnh suy giảm miễn dịch như chứng bất sản tuyến ức bẩm sinh.
+ Di truyền: Bệnh di truyền theo kiểu gen lặn hoặc gen trội và xảy ra trong cùng một gia đình hoặc giữa các anh chị em.
+ Thuốc: Các thuốc như cyclosporine, mitomycin và thuốc tránh thai.
+ Những vấn đề khác: Mang thai, bệnh cầu thận, khối u...
- Bệnh tái phát chủ yếu gặp ở trẻ em có khuynh hướng di truyền và sau ghép tạng.
Nhiễm khuẩn E. coli là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh.
Các triệu chứng của hội chứng urê huyết tán huyết thường bao gồm:
- Sốt
- Đau bụng
- Da nhợt nhạt
- Mệt mỏi
- Vết bầm tím nhỏ, không rõ nguyên nhân hoặc chảy máu ở mũi, miệng
- Lượng nước tiểu giảm
- Sưng mặt, tay, chân hoặc cơ thể
- Đôi khi các triệu chứng thần kinh (như động kinh) cũng có thể xảy ra
Gần một nửa số bệnh nhân mắc hội chứng urê huyết tán huyết sẽ bị suy thận cấp. Trên thực tế, hội chứng tan urê huyết tán huyết là nguyên nhân phổ biến nhất gây suy thận cấp ở trẻ em. Các biến chứng khác có thể xảy ra bao gồm huyết áp cao, suy thận mạn tính, bệnh tim, đột quỵ, hôn mê.
Nếu bạn hoặc con bạn bị bầm tím không rõ nguyên nhân, chảy máu bất thường, sưng chân tay, mệt mỏi nhiều hoặc lượng nước tiểu giảm sau vài ngày tiêu chảy, hãy đi khám ngay lập tức.
Mặc dù hội chứng urê huyết tán huyết là một căn bệnh nghiêm trọng nhưng việc điều trị kịp thời và thích hợp có thể giúp hầu hết người bệnh bình phục, đặc biệt là trẻ nhỏ.
2. Điều trị hội chứng urê huyết tán huyết
Hội chứng urê huyết tán huyết cần được điều trị kịp thời tại bệnh viện. Để làm giảm các triệu chứng hiện có và ngăn ngừa các biến chứng, điều trị hội chứng urê huyết tán huyết thường bao gồm:
- Truyền hồng cầu: Nếu thiếu hồng cầu, bệnh nhân có thể cảm thấy ớn lạnh, mệt mỏi, khó thở. Ngoài ra, còn có thể biểu hiện như nhịp tim tăng, màu da vàng, nước tiểu sẫm màu hơn. Trong trường hợp bình thường, liệu pháp truyền hồng cầu qua đường tĩnh mạch có thể giúp loại bỏ các triệu chứng trên.
- Truyền tiểu cầu: Nếu người bệnh bị chảy máu hoặc bầm tím, truyền tiểu cầu có thể giúp đông máu.
- Truyền huyết tương: Huyết tương là thành phần của máu giúp tế bào máu và tiểu cầu lưu thông. Bệnh nhân đôi khi cần thay thế bằng huyết tương tươi hoặc đông lạnh của người hiến tặng.
- Thuốc: Nếu tổn thương thận kéo dài bác sĩ có thể kê thuốc giảm huyết áp để ngăn ngừa hoặc trì hoãn tổn thương thận. Nếu bệnh nhân phát triển các biến chứng hoặc mang gen đột biến gây bệnh (hội chứng tán huyết tăng urê huyết không điển hình), bác sĩ có thể kê toa eculizumab giúp ngăn ngừa tổn thương các mạch máu.
- Lọc thận: Lọc thận là phương pháp điều trị tạm thời cho đến khi thận bắt đầu hoạt động bình thường trở lại. Tuy nhiên, nếu thận bị tổn thương quá nặng, người bệnh có thể phải lọc thận lâu dài.
- Cấy ghép thận: Thay thế một quả thận bị hỏng bằng một quả thận khỏe mạnh từ nguồn hiến tặng, thường là một thành viên trong gia đình.
Mặc dù hội chứng urê huyết tán huyết rất nghiêm trọng nhưng việc điều trị kịp thời, bệnh sẽ có tiến triển tốt ở hầu hết bệnh nhân.
Hội chứng urê huyết tán huyết cần được điều trị kịp thời tại bệnh viện.
3. Phòng ngừa hội chứng urê huyết tán huyết
Không có biện pháp phòng ngừa đặc biệt nào đối với hội chứng tăng urê huyết tán huyết. Các biện pháp có thể làm là tránh nhiễm trùng E. coli, bao gồm:
- Rửa tay thường xuyên, rửa trái cây, rau củ, dụng cụ nhà bếp cẩn thận.
- Để riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín.
- Khi rã đông thịt sống, tốt nhất nên rã đông trong lò vi sóng hoặc ngăn mát tủ lạnh thay vì rã đông ở nhiệt độ phòng.
- Nấu chín kỹ thịt sống và nhiệt độ phải đạt ít nhất 71°C.
- Tránh dùng sữa, nước trái cây chưa tiệt trùng
- Không bơi trong nước có thể bị ô nhiễm
- Rửa tay sau khi đi vệ sinh, sau khi thay tã cho trẻ và trước khi ăn.
Mời xem thêm video được quan tâm:
Nguyên nhân suy thận và bí quyết tránh nguy cơ chạy thận | SKĐS
