Hỏi: Người nhà tôi bị bệnh lý mạch máu não, thấy trong giấy xác nhận tình trạng bệnh có ghi “hội chứng tháp”. Xin cho biết về bệnh lý này, nó có phải là một bệnh lý thần kinh không?
(Trần Văn Hoàng - Tiền Giang)
Trả lời: Trong hệ thống thần kinh thì bó tháp còn gọi là hệ tháp bắt nguồn từ vùng vận động và tiền vận động cùng một số ít sợi từ vùng cảm giác soma.
Sau khi rời khỏi vỏ não, bó tháp đi qua thân não tới cầu não và hành não. Ở hành não phần lớn các sợi của bó tháp bắt chéo sang phía bên đối diện tạo ra bó tháp chéo theo cột trắng bên xuống tủy sống. phần nhỏ số sợi còn lại tạo ra bó tháp thằng tiếp tục xuống tủy sống, rồi cũng bắt chéo sang phía bên đối diện. Bó tháp chính là đường truyền xung động ly tâm thực hiện các vận động tùy ý xuất phát từ vùng vận động ở vỏ não, do sự bắt chéo của bó tháp nên khi vùng vận động ở một bán cầu đại não bị tổn thương sẽ gây liệt vận động ở nửa bên đối diện của cơ thể. Ngoài ra, các sợi từ vùng tiền vận động cùng các sợi xuất phát từ thể vân, thể lưới thân não, nhân đỏ và nhân tiền đình tạo thành các bó được gọi là hệ ngoại tháp với chức năng điều tiết các vận động không tùy ý.
Khi tổn thương bất kỳ vị trí nào trên con đường truyền xung động của bó tháp sẽ tạo ra triệu chứng được gọi là hội chứng tháp. Nếu tổn thương một bên sẽ có liệt nửa thân, tổn thương hai bên sẽ gây liệt tứ chi hoặc liệt 2 chi dưới. Hội chứng này gồm một số triệu chứng: rối loạn vận động (liệt), thay đổi về trương lực và phản xạ, giảm phản xạ da, đồng tác (đồng tác toàn thể hoặc đồng tác phối hợp). Nếu tổn thương tại vùng vỏ não vận động thì gây liệt nữa người đối diện nhưng liệt sẽ không đồng đều, còn tổn thương tại bao trong sẽ gây liệt đồng đều nửa người. Ở chi trên sẽ gây liệt cơ gấp còn chi dưới gây liệt cơ duỗi.
