1. Nguyên nhân gây hội chứng Reye
Hội chứng Reye là bệnh tổn thương não cấp tính, gan thoái hóa mỡ đa số sau nhiễm virus cấp tính. Nguyên nhân chưa rõ ràng, nhưng thường gặp ở những bệnh nhân mắc bệnh cúm A, B, Thủy đậu, Entrovirut, Epstein – Barr, myxovirut trước đó.
Bệnh có liên quan đến thiếu enzym của bệnh di truyền chuyển hóa axit béo chuỗi trung, enzym chu kỳ ure, thiếu carnitine, bệnh chuyển hóa axit amin, axit hữu cơ, axit glutaric niệu, rối loạn chức năng ty thể, bệnh gặp ở bệnh nhân đang điều trị Salicylate.
Aspirin là một loại thuốc được cho là có liên quan đến hội chứng Reye, ghi nhận cho thấy nên cẩn thận khi đưa aspirin cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên. Mặc dù aspirin được phê duyệt để sử dụng trong trẻ em trên 2 tuổi, trẻ em và thanh thiếu niên phục hồi từ bệnh thủy đậu hoặc các triệu chứng giống như bệnh cúm không bao giờ nên dùng aspirin.
Trong một số trường hợp, hội chứng Reye có thể là một cơ sở điều kiện trao đổi chất hé lộ bởi một căn bệnh do virus. Tiếp xúc với độc tố nhất định - chẳng hạn như thuốc trừ sâu, thuốc diệt cỏ và sơn - cũng có thể góp phần vào hội chứng Reye.
Hội chứng Rey hay gặp vào mùa thu đông. Nam nữ mắc bệnh ngang nhau, hay gặp ở trẻ từ 5 -14 tuổi.
Tổn thương não là một trong những biến chứng sau khi mắc hội chứng Reye
2. Triệu chứng hội chứng Reye
Trong hội chứng Reye, lượng đường trong máu của trẻ em thường giảm xuống trong khi mức độ ammonia và axit trong máu tăng. Đồng thời, gan có thể sưng lên và phát triển mỡ. Sưng cũng có thể xảy ra trong não, có thể gây ra cơn động kinh, co giật, mất ý thức.
Các dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Reye thường xuất hiện khoảng 3-5 ngày sau khi nhiễm virus, chẳng hạn như bệnh cúm hoặc thủy đậu, hoặc một bệnh nhiễm trùng đường hô hấp trên, cảm lạnh. Đối với trẻ em dưới 2 tuổi, những dấu hiệu đầu tiên của hội chứng Reye có thể bị tiêu chảy và thở nhanh.
Đối với trẻ lớn và thanh thiếu niên, dấu hiệu và triệu chứng của hội chứng Reye có thể bao gồm:
- Nôn mửa liên tục.
- Buồn ngủ hoặc thờ ơ.
- Cáu kỉnh, hung hăng hoặc hành vi bất hợp lý. Lẫn lộn. Điểm yếu hoặc liệt ở cánh tay và chân.
- Động kinh.
- Mất ý thức.
Các giai đoạn của hội chứng Reye cụ thể như sau:
Triệu chứng giai đoạn I: bệnh nhân nôn liên tục; Dấu hiệu của rối loạn chức năng não: Bơ phờ; Mất sức sống và năng lượng; Buồn ngủ.
Triệu chứng giai đoạn II: bệnh nhân thay đổi nhân cách; Dễ bị kích thích; Hành vi hung hăng
Các triệu chứng giai đoạn III: bệnh nhân mất phương hướng; Nhầm lẫn; Hành vi không hợp lý; Hiếu chiến.
Các triệu chứng ở giai đoạn IV: bệnh nhân mê sảng; Co giật; Tình trạng hôn mê.
Chú ý: Các triệu chứng của hội chứng Reye ở trẻ sơ sinh không theo một khuôn mẫu điển hình. Ví dụ, nôn mửa có thể được thay thế bằng tiêu chảy và trẻ sơ sinh có thể thở không đều.
Ghi nhận cho thấy bệnh cảm cúm trước 1-3 ngày, cũng có trường hợp 2-3 tuần, sau đột nhiên nôn, rối loạn ý thức tiến tới hôn mê, 85% là có co giật. Hôn mê kéo dài gây giãn đồng tử, thay đổi trương lực cơ, tư thế mất não, mất vỏ ( 2 tay duỗi cứng, bàn tay quặp ra sau, 2 chân duỗi cứng) , có thể ngừng thở. Có 40% có gan to.
Tình trạng biến chứng: rối loạn nước điện giải, hạ huyết áp, loạn nhịp tim, đại tiện ra máu, viêm phổi, khó thở. Trường hợp nặng tử vong trong vòng 4 ngày đầu. Có thể khỏi hoàn toàn sau 5-10 ngày.
Tỷ lệ tử vong cao 40% – 61% trong 1-2 ngày đầu. Tử vong do phù não, tụt kẹt, chèn ép thân não. Di chứng 20%.
Những dấu hiệu và triệu chứng cần điều trị khẩn cấp nếu trẻ nếu trở nên bất thường buồn ngủ hoặc hôn mê hoặc có hành vi thay đổi đột ngột sau một cơn cảm lạnh thông thường hoặc với bệnh cúm hoặc thủy đậu. Tìm kiếm sự trợ giúp y tế khẩn cấp nếu có động kinh hay co giật hoặc mất ý thức.
3. Hội chứng Reye có lây không?
Không phải là bệnh lây nhiễm nên Hội chứng Reye không lây. Tuy nhiên, bệnh thường gặp ở những bệnh nhân sau khi mắc bệnh cúm A, B, thủy đậu, Entrovirut, Epstein – Barr, myxovirut vì vậy, việc phòng bệnh lây nhiễm các bệnh cúm, thủy đậu… là vô cùng quan trọng.
4. Phòng ngừa hội chứng Reye
Không bao giờ cho trẻ dùng aspirin trừ khi có chỉ định của bác sĩ. Khi trẻ được uống aspirin, chăm sóc để giảm nguy cơ của trẻ mắc bệnh do virus như cúm và thủy đậu. Tránh aspirin trong vài tuần sau khi trẻ đã nhận được một liều vaccin thủy đậu (trái rạ).
Mặc dù aspirin được phê duyệt để sử dụng trong trẻ em trên 2 tuổi, trẻ em và thanh thiếu niên phục hồi từ bệnh thủy đậu hoặc các triệu chứng giống như bệnh cúm không bao giờ nên dùng aspirin. Một số bệnh viện và cơ sở y tế tiến hành sàng lọc sơ sinh cho chứng rối loạn quá trình oxy hóa acid béo để xác định trẻ em có nguy cơ phát triển hội chứng Reye. Trẻ em bị rối loạn quá trình oxy hóa acid béo được biết đến không nên dùng thuốc aspirin hoặc sản phẩm có chứa aspirin.
Luôn kiểm tra nhãn trước khi đưa thuốc cho con, bao gồm sản phẩm toa và các biện pháp thay thế hoặc thảo dược. Aspirin có thể hiển thị trong một số nơi bất ngờ, chẳng hạn như Alka-Seltzer. Đôi khi aspirin bằng tên khác nữa, như: Acetylsalicylic acid. Acetylsalicylate. Salicylic acid. Salicylate.
Nếu trẻ bị cúm, thủy đậu hoặc bệnh do virus khác, sử dụng thuốc khác để giảm sốt cao hoặc giảm đau.
Cần tiêm phòng vaccin cúm , thủy đậu có thể giúp ngăn ngừa hội chứng Reye.
5. Điều trị hội chứng Reye
Thông thường khi trẻ mắc bệnh Reye sẽ cần được theo dõi và điều trị tại bệnh viện. Bệnh nhân sẽ được theo dõi sát huyết áp và dấu hiệu quan trọng khác. Tùy từng bệnh nhân mà các bác sĩ sẽ chỉ định cụ thể, điều trị có thể bao gồm:
- Tiêm tĩnh mạch: Glucose và điện giải pháp có thể được cho một thông qua (IV) tiêm tĩnh mạch.
- Thuốc lợi tiểu: Các thuốc này có thể được sử dụng để giảm áp lực nội sọ và tăng mất nước qua đường tiểu.
- Thuốc chống động kinh: Thuốc có thể được sử dụng để ngăn chặn cơn động kinh.
- Các loại thuốc để ngăn ngừa chảy máu: Xuất huyết do bất thường gan có thể cần điều trị bằng huyết tương, vitamin K và tiểu cầu.
- Nếu có khó thở, có thể cần trợ giúp từ một máy thở.
Tóm lại: Chẩn đoán sớm và điều trị hội chứng Reye có thể cứu sống trẻ. Nếu nghi ngờ trẻ có hội chứng Reye, điều quan trọng là hành động nhanh chóng đưa trẻ tới cơ sở y tế kịp thời.
