Loạn cảm họng là một hội chứng gây ra bởi nhiều bệnh. Loạn cảm họng thường thể hiện ở cảm giác chủ quan có dị vật mắc trong họng (cảm giác bị hóc xương) hoặc có khối u phát triển, chèn ép họng (ám sợ ung thư họng). Tuy nhiên cảm giác vướng mắc này chỉ cảm nhận thấy khi nuốt nước bọt suông, còn khi ăn và uống lại hoàn toàn bình thường. Các triệu chứng phụ kèm theo loạn cảm họng có thể là: ngứa họng, đau mỏi cổ, tê vai gáy, đầy bụng, ăn kém ngon, ợ hơi, trầm cảm, cảm giác tức ngực...
Nội soi chẩn đoán bệnh lý tai mũi họng. Ảnh: G.Đ
Trước một bệnh nhân loạn cảm họng, thầy thuốc thường phải khám xét rất kỹ để có thể loại trừ hết mọi nguyên nhân thực thể như: hóc xương thật, viêm amidan mạn tính, dài mỏm trâm (một loại bệnh lý bẩm sinh), viêm xoang, bị ung thư giai đoạn đầu hoặc khối u lành gây chèn ép ở họng, dấu hiệu báo trước bệnh của tuyến giáp trạng, cơ thể béo phì cũng là một trong những nguyên nhân gây nên tình trạng trên... Tiếp đó mới nghĩ đến những nguyên nhân do rối nhiễu tâm lý như: ưu bệnh, ám sợ, hysteria, stress tâm lý như thất tình, làm ăn thua lỗ... Riêng đối với các nguyên nhân tâm lý dấu hiệu đau họng và nuốt vướng thường lúc ở bên trái, lúc ở bên phải, lúc lại nằm ngay ở dưới hàm rồi dần dần đau xuống cả dạ dày... thì trị liệu tâm lý có vai trò quyết định.
Ngoài ra, nấm họng miệng do nấm Candida gây nên cảm giác đau tức và nuốt khó chịu như loạn cảm họng. Trong viêm họng mạn tính, chứng loạn cảm họng phát sinh ngay cả khi đã trị khỏi viêm họng và ho. Bệnh nhân thường thấy nuốt vướng do thành sau họng - hạ họng viêm lan tỏa mức độ nhẹ, hoặc một số đảo biểu mô niêm mạc thành sau họng phù nề nhẹ dẫn đến co thắt cơ xiết họng dưới ở các mức độ khác nhau.
Loạn cảm họng cũng dễ gặp ở những người có phản xạ nhạy cảm ở niêm mạc hạ họng nhất là sau một đợt viêm họng kéo dài. Khi khám thực thể, một khó khăn đặt ra là miệng, họng, amiđan, lưỡi bệnh nhân hoàn toàn bình thường. Chính điều này làm cho bệnh nhân băn khoăn, không tin tưởng ở thầy thuốc, mất ăn, mất ngủ vì việc lo sợ bị ung thư hoặc mắc một dị vật ở trong cổ mà thầy thuốc không chẩn đoán ra dẫn đến tình trạng bệnh nhân tìm hết thầy thuốc này tới thầy thuốc khác để điều trị.