1. Nguyên nhân gây hội chứng đầu cổ
Hội chứng đầu cổ là một bệnh lý có nguồn gốc từ cột sống cổ, nhưng lại thể hiện nhiều triệu chứng đa dạng, đòi hỏi người bệnh phải tới các chuyên khoa khác nhau để được đánh giá và điều trị chính xác.
Hội chứng đầu cổ xảy ra là do động mạch sống và giao cảm cổ sau đã bị chèn đẩy ở khu vực cột sống cổ bởi nhiều yếu tố: lệch trục cột sống; trượt đốt sống, hẹp ống động mạch đốt sống do chồi xương ra phía bên của mỏm móc đốt sống C4 - C7. Nhưng phần lớn các trường hợp mắc bệnh thường do nguyên nhân phối hợp.
Các nguyên nhân dẫn đến hội chứng đầu cổ có thể bao gồm những yếu tố sau đây:
Thói quen sinh hoạt hàng ngày với tư thế không thoải mái.
Chấn thương nghiêm trọng do tai nạn hoặc sự va đập mạnh.
Ngủ ở tư thế không thuận tiện, như sử dụng gối kê đầu quá cao hoặc thiếu gối đầu, làm cho cổ bị uốn cong quá mức.
Căng thẳng cơ cổ.
Viêm xương khớp cổ.
Viêm khớp dạng thấp liên quan đến cổ.
Viêm cột sống dính khớp.
Hẹp cột sống.
Nhiễm trùng cột sống do viêm tủy xương hoặc áp xe tủy xương.
Các loại ung thư liên quan đến cột sống.
2. Triệu chứng hội chứng đầu cổ
Hội chứng đầu cổ có nguồn gốc từ cột sống cổ nhưng lại có biểu hiện đa dạng khiến người bệnh thường phải đến khám tại nhiều chuyên khoa khác nhau, cụ thể:
- Những người mắc hội chứng đầu cổ xuất hiện các rối loạn nhìn, nghe và nuốt. Có khoảng ⅓ bệnh nhân phàn nàn về triệu chứng ù tai. Phần lớn có ảnh hưởng đến thính lực ở một bên tai. Ở hội chứng đầu cổ, ngoài các triệu chứng đau lan ra hốc mắt thì cũng có rối loạn nhìn như ám điểm lấp lánh, nhìn mờ sương, gặp khó khăn trong việc nhìn sang hai bên và các rối loạn nhìn khác cũng xuất hiện kèm theo triệu chứng chóng mặt. Bệnh nhân thường có biểu hiện tự nhiên thấy tối sầm trước mắt trong khoảng thời gian ngắn.
Nếu người bệnh được chữa trị kịp thời với chẩn đoán chính xác thì các rối loạn nhìn đó đều có thể biến hết và không để lại di chứng lâu dài, trầm trọng.
- Người mắc hội chứng đầu cổ cũng có biểu hiện đau đầu. Đây là căn nguyên cột sống có các đặc điểm như đau đầu thành cơn phụ thuộc vào tư thế vận động của đầu là đặc trưng chủ đạo nhất, có thể đột nhiên xuất hiện và ngày càng trở lên nặng thêm, nhưng biến mất cũng khá nhanh. Vì vậy, nhiều người thường nghĩ bệnh nhân giả bệnh. Triệu chứng kéo dài nhiều ngày nhiều tháng sẽ gây ảnh hưởng đến khả năng làm việc của người bệnh.
- Người bệnh có cảm giác chóng mặt và rối loạn thăng bằng cũng xuất hiện ở một tư thế vận động nhất định của đầu. Khi xoay cột sống cổ, xuất hiện kiểu chóng mặt phần lớn chỉ xuất hiện trong vài giây đến vài phút. Thông thường chỉ quay đầu về một phía nhất định mới gây ra chóng mặt quay và cũng thường hay xảy ra cả ở tư thế quá ưỡn cổ (ngửa cổ quá mức). Phần lớn cơn chóng mặt xảy ra là do cử động đầu quá đột ngột, nhất là khi ngước mắt, ngửa cổ nhìn lên trên một các nhanh chóng. Trường hợp cần thiết, người bệnh phải được chuyên khoa tai-mũi-họng kiểm tra để xác định xem có phải do các rối loạn về tiền đình ốc tai cũng như các rối loạn phối hợp vận động hay không.
Hội chứng đầu cổ là một trạng thái phổ biến, thường xuất hiện đột ngột và gây ra nhiều biến chứng phức tạp.
- Ngoài ra, bệnh nhân còn có biểu hiện của rối loạn tuần hoàn não do lồi hay thoát vị đĩa đệm.
Trên lâm sàng, bên cạnh các triệu chứng của hội chứng cổ cục bộ cũng có thể thấy các biểu hiện bệnh do mạch máu và thần kinh thực vật. Khi các dấu hiệu bệnh này chi phối diễn biến của bệnh, người ta xác định đó là hội chứng đầu cổ.
3. Hội chứng đầu cổ có lây không?
Hội chứng đầu cổ là một tình trạng phức tạp, có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng không phải bệnh lây nhiễm nên không lây.
4. Phòng ngừa hội chứng đầu cổ
Các nguyên nhân dẫn đến hội chứng đầu cổ liên quan đến cột sống cổ, từ thói quen sinh hoạt hàng ngày với tư thế không thoải mái vì vậy, các biện pháp phòng ngừa hội chứng đầu cổ gồm:
- Chế độ sinh hoạt hợp lý, nhất là chú ý khi làm việc phải ngồi lâu hoặc ngồi trên xe ô tô đường dài cần ngồi ghế có bản tựa cổ và lưng. Khi nằm, cần có loại gối có độ cao thích hợp với loại hình có thể: không để tư thế cổ gấp cúi hoặc ưỡn quá mức. Tập vận động cột sống cổ theo nhiều hướng động tác khác nhau như xoay tròn, ưỡn, quay cổ sang bên và nghiêng cổ về phía khớp vai.
- Đối với các nghề bắt buộc phải sử dụng tư thế cổ bất lợi như nghề văn phòng (dùng máy tính, điện tử, kế toán…), kỹ thuật viên phòng xét nghiệm làm những việc như soi kính hiển vi, xét nghiệm phải cúi đầu lâu hoặc các nghề làm việc trên cao (thợ hàn, thợ điện, thợ sơn…), hay những người phải lái xe đường dài... cần có thời gian "nghỉ tích cực", tức là nghỉ ngơi để tập vận động cột sống cổ và cột sống lưng. Tránh dùng cột sống cổ ở một tư thế không đổi quá lâu.
- Hạn chế các chấn thương vào cổ và đầu, kể cả những vi chấn thương không mạnh nhưng kéo dài hoặc thường xuyên. Tất cả những điều này đều nhằm mục đích tăng cường quá trình chuyển hóa các chất cơ bản để nuôi dưỡng đĩa đệm cột sống, hạn chế quá trình và tốc độ thoái hóa sinh – cơ học của đĩa đệm và cột sống cổ.
5. Điều trị hội chứng đầu cổ
Việc điều trị hội chứng đầu cổ còn phụ thuộc vào nguyên nhân gây bệnh đau cổ. Tuy nhiên thường điều trị chung bằng các loại thuốc chống viêm không steroid, giảm đau, thư giãn cơ như piroxicam, tilcosil…theo đúng chỉ định của bác sĩ, chống chỉ định và các tương tác thuốc. Có thể kết hợp sử dụng châm cứu, xoa bóp nhẹ nhàng vùng cổ – vai – gáy.
Điều trị bệnh theo nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh theo chuyên khoa sau khi đã có chẩn đoán được xác định bằng kết quả khám lâm sàng và các kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh.
Điều trị triệu chứng chủ yếu của từng loại bệnh mà bệnh nhân mắc phải.
Liệu pháp tâm lý nhằm tránh cho bệnh nhân có những trạng thái lo âu, căng thẳng thần kinh quá mức.
