Hiện nay, hoạt động kinh doanh kho hàng tại Hà Nội đang phát triển theo xu hướng tự phát. Nhà dân, tổ chức có diện tích rộng hay đất trống là có thể cho thuê làm kho chứa hàng. Tuy nhiên, điều đáng lo ngại, từ thực tế công tác kiểm tra của lực lượng chức năng tại nhiều kho hàng trên địa bàn Hà Nội cho thấy, vì lợi nhuận, người quản lý kho hàng sẵn sàng tiếp nhận hàng gian lận, từ hàng lậu, hàng cấm đến hàng giả đều được vô tư lưu kho.
Đủ chiêu tập kết hàng về kho
Thời gian trước, việc nhồi hàng lậu lẫn với hàng hóa trên xe khách được các chủ hàng hay áp dụng, thì nay đã xuất hiện thêm nhiều thủ đoạn mới. Các đối tượng vận chuyển sử dụng cả xe container hoặc trước khi về đến Hà Nội, ở các địa bàn vùng ven, chủ hàng đã xé lẻ hàng thành những bao nhỏ, sau đó thuê xe chia làm nhiều hướng di chuyển, chở vào nội thành. Vụ việc được Đội Cảnh sát giao thông số 1 phát hiện vào giữa tháng 8 là một ví dụ, đoàn xe máy gồm 8 chiếc chất đầy các thùng hàng nối đuôi nhau men theo đường đê, luồn lách qua các ngõ nhỏ phố Hồng Hà, Hoàn Kiếm... trước khi tập kết gần khu vực quận Ba Đình để giao cho chủ hàng. Hơn 20 bao hàng lớn, bên trong đựng hàng trăm mặt hàng, đa phần là thiết bị, linh kiện điện tử đều không có hóa đơn chứng từ đã bị thu giữ.
Chiêu xé lẻ hàng để vận chuyển thường được áp dụng đối với các kho hàng nằm sâu trong nội thành. Ở những kho hàng thuộc địa bàn ven đô, gần các trục quốc lộ, “dân” buôn hàng lậu có cách thức tập kết nhanh và bốc dỡ gọn. Đặc biệt, các đối tượng này thường chọn thời điểm giữa trưa, xẩm tối hoặc nửa đêm, đối tượng dừng đỗ xe chở hàng ở ven đường. Trước đó, liên lạc với chủ kho hàng đã được kết nối. Trong thời gian rất ngắn, một đội quân bốc xếp, vận chuyển được huy động đến. Xe hàng trọng tải cả chục tấn, chỉ hơn tiếng đồng hồ sẽ được “hô biến” về kho. Có ít nhất 3 vụ vận chuyển, tập kết, “xả” hàng ngay tại đường vành đai 3 của “dân” buôn hàng lậu đã bị Đội CSĐT tội phạm về trật tự quản lý kinh tế và chức vụ Công an quận Hoàng Mai, Hà Nội phát hiện vào cuối tháng 8, đầu tháng 9 vừa qua. Hàng vi phạm khá đa dạng, từ đồ gia dụng đến các sản phẩm cao cấp như nước hoa ngoại, rượu ngoại. Đáng lo ngại là những mặt hàng dán mác “ngoại” bị thu giữ không hề có bất cứ loại giấy tờ, hóa đơn chứng từ nào chứng minh nguồn gốc, xuất xứ.
Chế tài xử lý chưa đủ sức răn đe
Qua tìm hiểu thực tế, hầu hết các kho hàng đều có giấy phép, đăng ký, song không loại trừ những đối tượng buôn bán vận chuyển hàng lậu thuê kho ngắn hạn để tập kết hàng hóa. Thời gian thuê rất ngắn, hoạt động rất nhanh nên gây nhiều khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc phát hiện, xử lý. Liên quan đến vấn đề này, Trung tá Phạm Quang Thắng - Trưởng Công an phường Phúc Tân, quận Hoàn Kiếm chia sẻ, lâu nay Phúc Tân được xem như một điểm trung chuyển hàng lậu, ngoài việc phải đối phó với những chiêu của “dân” buôn hàng lậu như thuê ngắn, hoạt động nhanh, lực lượng công an cũng rất “đau đầu” với việc chứng minh hóa đơn các đối tượng xuất trình tại kho hàng là hóa đơn quay vòng. Chưa kể, số lượng hàng lớn và liên quan đến nhiều chủ hàng, nên có trường hợp các chủ hàng “bỏ của chạy lấy người”. Hiện nay, xử phạt hành chính là giải pháp ưu tiên được áp dụng, tuy nhiên, chế tài thường không đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe. Cùng đó, việc kiểm tra, giám sát đối với chủ kho, bãi ở nhiều địa bàn còn chưa chặt chẽ đang là kẽ hở cho các đối tượng vận chuyển, buôn bán hàng lậu có “đất” sống.
Đội trưởng Đội QLTT số 5 - Chi cục QLTT Hà Nội, ông Nguyễn Huy Cương nhìn nhận, hoạt động kinh doanh kho đang diễn ra tự phát, tràn lan nên công tác quản lý tất yếu gặp khó khăn. Giao dịch giữa bên có đất và bên đi thuê kho hàng, về mặt hình thức - giấy tờ, thì bình thường. Nhưng đi vào thực chất, công tác kiểm soát, quản lý những mặt hàng của cơ quan chức năng hiện chưa được làm chặt chẽ. Dẫn chứng cho vấn đề này, ông Cương cho biết, Đội QLTT số 5 từng phát hiện đủ loại hàng cấm, hàng giả, hàng lậu, tập kết trong kho các hàng. Song, nguy cơ lớn hơn tới từ sự thiếu ý thức, chạy theo lợi nhuận của người đi thuê kho. Bên này tập kết hóa chất, sát đó chứa đầy bật lửa gas; kho này trữ thực phẩm, kho bên ngồn ngộn dầu mỡ. Cháy nổ là nguy cơ thường trực ở nhiều kho hàng, song ít được quan tâm, xử lý.
Quản lý, kiểm soát tốt hoạt động kinh doanh kho hàng để ngăn chặn nguy cơ hàng gian lận, nguy cơ hỏa hoạn là yêu cầu cần thiết, cấp bách hiện nay. Những tiêu chí kinh doanh, an toàn cháy nổ; vấn đề trách nhiệm của các bên khi xảy ra sự cố, vi phạm... là những vấn đề các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương cần tính toán nhằm hạn chế những tồn tại trong hoạt động kinh doanh kho bãi đã và đang gây ra mối nguy hại cho xã hội.
T. Phong
