Trong những ngày đầu năm 2012, ca sĩ Hoàng Lan từ Pháp trở về Việt Nam để chuẩn bị cho một chương trình biểu diễn riêng của chị tại Hà Nội trong năm 2013. Chọn năm 2013 bởi đó là năm kỷ niệm 40 năm quan hệ ngoại giao hai nước Việt - Pháp. Với giọng hát của mình, cùng tình yêu với hai đất nước Việt - Pháp, Hoàng Lan muốn mình trở thành một chất kết dính, nối quan hệ khăng khít giữa hai nền văn hóa.
Giao thoa may mắn
12 tuổi, Hoàng Lan đã sang định cư ở Pháp, học trường Pháp nhưng giai đoạn đầu của tuổi thơ ở Việt Nam mãi khắc dấu ấn đậm nét trong chị. Chị từng học ca cải lương ở Việt Nam, và chính những giai điệu cải lương đã định hình một lối đi cho cuộc đời người ca sĩ này.
Chị tiếp tục học cải lương và tham gia các vở: Thái hậu Dương Vân Nga; Nghêu Sò Ốc Hến… Nhưng sau đó, thấy ở Pháp, việc dựng được một vở cải lương quá khó do thiếu đội ngũ nghệ sĩ tham gia, phần nữa vì học cải lương nặng quá, nên dù vẫn yêu cải lương, Hoàng Lan quyết định tìm một hướng đi mới cho mình. Với chất giọng soprano trong vút mềm mại, bay bổng và trữ tình, chị chọn học hát dòng nhạc cổ điển tại Trường cao đẳng sư phạm âm nhạc ở Paris. Khi tốt nghiệp, chị trở thành ca sĩ tự do, chuyên hát dòng nhạc Pháp cổ điển và những bài hát dân ca, nhạc nhẹ Việt Nam.
Lý giải cho việc cùng lúc hát hai thể loại nhạc Pháp và Việt, Hoàng Lan cho rằng, những khán giả của chị có cả Việt kiều Pháp và người Pháp. Việt kiều sẽ thích nghe bài hát Việt Nam, nhưng họ cũng muốn thưởng thức bài hát Pháp, nơi họ đang làm ăn sinh sống; còn lớp khán giả Pháp thích nghe nhạc cổ điển Pháp, vẫn có thể thích nghe bài hát Việt, như một khám phá mới mẻ. Từ trong máu, chị đã có sẵn dòng chảy hai nền văn hóa giao thoa, nên việc thể hiện hai thể loại bài hát Pháp - Việt với chị rất phù hợp. Đó là đặc trưng riêng của những chương trình biểu diễn của Hoàng Lan.
 Poster chương trình Hoàng Lan và Olivier Salon biểu diễn tại Pháp. |
Bạn đồng hành tuyệt vời
12 năm nay, cứ mỗi lần Hoàng Lan biểu diễn là có một nghệ sĩ người Pháp, anh Olivier Salon đệm đàn piano. Anh là một tiến sĩ toán học nhưng rất mê âm nhạc, ngoài ra còn là một diễn viên kịch, một MC hóm hỉnh và một nhà nghiên cứu về cách chơi chữ trong văn chương Pháp. Chị quen Olivier khá tình cờ, hai người cùng tham gia Hội Âm nhạc ở quận Arcueil (Pháp). Thấy Olivier trông có vẻ điềm đạm, thoải mái, Hoàng Lan đến làm quen và từ đó, họ trở thành một cặp nghệ sĩ biểu diễn ăn ý.
Trong hơn thập kỷ cùng biểu diễn, tuy có lúc tranh cãi, nhưng sau đó cả Hoàng Lan và Olivier đều tìm ra một điểm chung để thể hiện tốt hơn, mới mẻ hơn những tác phẩm âm nhạc. Bài hát Pháp, Ý thì Olivier đã quen, nhưng vì Hoàng Lan hát cả dân ca Việt Nam nên Olivier đã trải qua quá trình tập bài rất vất vả. Lúc đầu anh sợ mình không tập nổi bài hát Việt, được sự động viên của Hoàng Lan, và sự kiên trì của chính anh, Olivier giờ đã chơi rất tuyệt những bài dân ca Việt trên piano.
Olivier tỏ ra rất thú vị khi thử khám phá một thể loại âm nhạc từ một nền văn hóa xa lạ với anh. Olivier rất mong một ngày nào đó sẽ được cùng Hoàng Lan về Việt Nam biểu diễn phục vụ khán giả Việt. Anh rất tự hào vì mình có thể chơi hay những bài hát Việt: Vợ chồng A Phủ, Trống cơm, Lý ngựa ô… Hơn chục năm qua, anh cùng Hoàng Lan đầu tư nhiều công sức cho sự nghiệp, nay là lúc họ có thể cùng gặt hái những quả ngọt và chia sẻ với người yêu âm nhạc ở cả hai đất nước. Hiện nay, Hoàng Lan đang lên kế hoạch để về Việt Nam biểu diễn vào năm 2013, và lần này có sự tham gia của nghệ sĩ Olivier Salon.
Hát là niềm hạnh phúc lớn lao
Từng phát hành 3 CD riêng của mình (Quê hương, Tiếng thu, Hoàng Lan & Trio Hạ Long ...), cũng từng nhiều lần về Việt Nam biểu diễn và đóng phim, Hoàng Lan dù nay đã bước qua tuổi ngũ tuần, nhưng niềm khát khao được cất lên giọng ca mang cảm hứng đẹp cho khán giả vẫn luôn thôi thúc trong chị. Hiện nay, cuộc sống của chị xoay quanh 4 việc: dạy thanh nhạc, luyện thanh, tập bài hát mới và học sáng tác âm nhạc. Chị chia đều quỹ thời gian của mình cho những đam mê đó.
Tại Pháp, nhiều người đã nghe Hoàng Lan hát thì lại muốn chị dạy hát cho mình hoặc con em mình. Vì thế Hoàng Lan lúc nào cũng có học sinh theo học. Có người học hát để thành ca sĩ chuyên nghiệp, nhưng nhiều người khác học hát như một sở thích, một thú vui bên cạnh công việc thường nhật. Khi học hát bài bản từ một nghệ sĩ như Hoàng Lan, học viên của chị không chỉ hát hay hơn, hát tình cảm hơn mà còn có thêm những kiến thức về âm nhạc, làm phong phú thêm cuộc sống.
Dù đã ở tuổi ngũ tuần nhưng Hoàng Lan vẫn tìm tòi, học thêm sáng tác âm nhạc, để có một cách nhìn từ góc khác với âm nhạc. Hơn 3 thập kỷ làm ca sĩ, cái nhìn của người ca sĩ với âm nhạc cũng chỉ là thẩm thấu được thẩm mỹ âm nhạc. Nhưng là người sáng tác, ta có thể thấu hiểu một cách sâu sắc hơn cả một quá trình nghệ thuật để tạo nên thẩm mỹ âm nhạc. Đó là những trải nghiệm mới thật hữu ích với Hoàng Lan. Nó giúp chị bình tĩnh và định hình rõ nét hơn con đường ca hát của mình, không vội vã, mà phải nuôi được niềm đam mê lâu dài. Ngay cả thời sung sức nhất, nhận được nhiều lời mời gọi đi hát, nhưng Hoàng Lan biết chọn lọc chương trình hát, không chạy show để bị phụ thuộc vào đồng tiền. Nhận thức như thế nên Hoàng Lan đã biết phối hợp khéo léo giữa làm nghệ thuật và nhu cầu danh tiếng, nhu cầu cuộc sống, để hát luôn là niềm hạnh phúc lớn lao.
Kiều Bích Hậu
