Hành vi của các bị can rất nghiêm trọng, thủ đoạn phạm tội tinh vi
Sau 4 tháng TAND tỉnh trả hồ sơ yêu cầu điều tra lại để làm rõ hành vi Đưa hối lộ, Nhận hối lộ, đến nay, Cơ quan ANĐT - Công an tỉnh Sơn La đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án gian lận điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2018. Các bị can Trần Xuân Yến (cựu Phó giám đốc Sở GD&ĐT), Lò Văn Huynh (cựu Trưởng phòng Khảo thí, Sở GD&ĐT), Nguyễn Thanh Nhàn (cựu Phó phòng Khảo thí), Nguyễn Thị Hồng Nga (chuyên viên Phòng Khảo thí), Cầm Thị Bun Sọn (Phó phòng Chính trị - Tư tưởng Sở GD&ĐT), Đặng Văn Thủy (Hiệu phó Trường THPT Tô Hiệu) bị đề nghị truy tố tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Đinh Hải Sơn và Đỗ Khắc Hưng, 2 cựu cán bộ Phòng An ninh chính trị nội bộ (PA03), Công an Sơn La, cùng bị đề nghị truy tố tội danh trên.
Ngoài ra, các bị can Nguyễn Thị Hồng Nga, Cầm Thị Bun Sọn và Lò Văn Huynh còn bị đề nghị truy tố thêm tội Nhận hối lộ. 3 bị can Lò Thị Trường, Trần Văn Điện và Hoàng Thị Thành bị đề nghị truy tố tội Đưa hối lộ.
Cơ quan điều tra đánh giá, hành vi của các bị can là rất nghiêm trọng, thủ đoạn phạm tội tinh vi nên đã làm sai lệch kết quả thi của các thí sinh, gây bức xúc trong xã hội. Theo kết luận xác định, tại kỳ thi THPT quốc gia 2018 tổ chức tại Sơn La, 11 người bị cáo buộc vì động cơ vụ lợi và lợi dụng chức vụ đã cùng nhau nhận thông tin, tác động nâng điểm cho 44 thí sinh trong các ngày từ 29/6 đến 3/7/2018.
Bộ GD&ĐT chấm thẩm định đã hạ điểm của các thí sinh này. Người bị hạ nhiều nhất tới 26,55 điểm cho 3 môn, điểm thực tế chỉ là toán 0 điểm, vật lý 0,25 điểm, tiếng Anh 0,2 điểm. 5 thí sinh bị hạ mỗi người trên 22 điểm.
Các bị cáo tại phiên tòa sơ thẩm trước đó.
Xác định hành vi lợi dụng chức vụ, sửa bài thi để nâng điểm
Quá trình điều tra, hầu hết phụ huynh, người thân khai chỉ đưa thông tin các thí sinh để nhờ xem điểm trước, không đưa tiền cho các bị can với mục đích giúp nâng điểm. Tuy nhiên, kết luận điều tra xác định bị can Trần Xuân Yến đã lợi dụng chức vụ, nhận thông tin cá nhân của 13 thí sinh chuyển cho Nguyễn Thị Hồng Nga sửa bài thi nâng điểm. Bị can Yến sau đó còn cho phép thành viên tổ xử lý bài thi trắc nghiệm là cấp dưới của mình tìm rút sửa bài thi nâng điểm cho nhiều thí sinh.
Khi biết thông tin Bộ GD&ĐT lên kiểm tra, bị can Yến sợ bị phát hiện nên đã chỉ đạo Nguyễn Thị Hồng Nga sao lưu dữ liệu ra đĩa CD, và tìm phần mềm trên mạng để xóa kết quả quét bài thi gốc trên máy tính. Bị can Yến sau đó tiêu hủy chứng cứ để che giấu hành vi sai phạm. Trong quá trình điều tra, bị can Yến chưa thành khẩn khai báo, còn quanh co, bao biện hành vi.
Bị can Nguyễn Thị Hồng Nga trước kỳ thi THPT 2018 đã nhận nâng điểm cho 16 thí sinh và cùng các bị can khác rút sửa bài thi nâng điểm cho 44 người. Ngoài ra, bị can Nga còn thỏa thuận, nhận hơn 1 tỷ đồng của Trần Văn Điện để giúp sửa điểm cho bốn thí sinh.
Đồng thời, cơ quan điều tra cáo buộc bị can Lò Thị Trường (lao động tự do) đã đưa 300 triệu cho Lò Văn Huynh; bị can Hoàng Thị Thành (cựu Chủ tịch Hội Nông dân huyện Quỳnh Nhai) đưa 440 triệu cho Cầm Thị Bun Sọn để nhờ nâng điểm cho con mình. Đặc biệt, bị can Trần Văn Điện (cựu cán bộ Trường THCS Chiềng Cơi) đã đưa hối lộ hơn 1 tỷ cho bị can Nguyễn Thị Hồng Nga để nhờ nâng điểm cho 4 thí sinh.
Kết luận điều tra mới cũng chỉ ra trước đây bị can Lò Văn Huynh khai đã nhận hơn 1 tỷ của ông Nguyễn Minh Khoa (Phó phòng PA03) và được hứa hẹn nhận 1 tỷ sau khi nâng điểm cho các thí sinh. Quá trình điều tra bổ sung, bị can Huynh khai số tiền 1 tỷ do bị can tiết kiệm và tiền bán đất của bố mẹ vợ. Bản thân bị can không nhận tiền hoặc được ông Khoa hứa hẹn đưa tiền. Đến nay, cơ quan điều tra nhận thấy ông Nguyễn Minh Khoa và một số người đã chuyển thông tin của nhiều thí sinh cho các bị can trong vụ án, nhưng không đủ căn cứ chứng minh có yếu tố tác động cũng như động cơ, mục đích vụ lợi của các trường hợp này nên không đề nghị xử lý hình sự.
Trước đó, ngày 18/10/2019, tại phiên tòa sơ thẩm, TAND tỉnh Sơn La đã trả hồ sơ, đề nghị điều tra hành vi đưa - nhận hối lộ do thấy có những tình tiết mới trong lời khai của các nhân chứng tại tòa.
