Cho vay trái quy định, thất thoát hơn 1.600 tỉ đồng
Đây là vụ án “Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng (NH), hoạt động khác liên quan đến hoạt động NH” và “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại BIDV, Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà) và Công ty TNHH Thương mại và Du lịch Trung Dũng (Công ty Trung Dũng). Trong số 12 bị can bị truy tố, có 8 bị can bị truy tố về tội “Vi phạm quy định về hoạt động NH, hoạt động khác liên quan đến hoạt động NH” gồm: Trần Lục Lang (SN 1967, nguyên Phó Tổng Giám đốc (TGĐ) BIDV); Đoàn Ánh Sáng (SN 1961, nguyên Phó TGĐ BIDV); Kiều Đình Hòa (SN 1961, nguyên GĐ BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh); Ngô Duy Chính (SN 1963, nguyên Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành); Nguyễn Xuân Giáp (SN 1974, nguyên Phó Giám đốc BIDV Chi nhánh Hà Thành)...
4 bị can bị truy tố về tội “Lạm dụng tín nhiệm, chiếm đoạt tài sản” gồm: Đoàn Hồng Dũng (SN 1961, nguyên Giám đốc Công ty Trung Dũng); Trần Anh Quang (SN 1982, nguyên TGĐ Công ty Bình Hà); Đinh Văn Dũng (SN 1965, nguyên TGĐ Công ty Bình Hà); Nguyễn Thị Thanh Sơn (SN 1963, nguyên GĐ Công ty Hà Nam).
Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2011-2016, lợi dụng chức trách được giao, ông Trần Bắc Hà - cựu Chủ tịch HĐQT Ngân hàng BIDV đã chỉ đạo cấp dưới tại BIDV và BIDV Chi nhánh Hà Tĩnh, BIDV Chi nhánh Hà Thành cho Công ty Bình Hà (công ty “sân sau” của ông Trần Bắc Hà) và Công ty Trung Dũng vay trái quy định, gây thất thoát cho BIDV số tiền 1.664 tỉ đồng.
Mặc dù đã đánh giá và thẩm định dự án có 8 yếu tố rủi ro có thể ảnh hưởng đến hiệu quả của dự án nhưng theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, BIDV đã thẩm định, đề xuất và phê duyệt cho Công ty Bình Hà vay vốn. Trong quá trình giải ngân, BIDV đã không kiểm soát dòng tiền có được sau kinh doanh, để các cổ đông Công ty Bình Hà sử dụng vốn vay không đúng mục đích, thông qua các nhà thầu chiếm đoạt và chiếm dụng tiền giải ngân của BIDV... Tổng dư nợ của Công ty Bình Hà tại BIDV không có khả năng thu hồi là hơn 799 tỉ đồng.
Đối với Công ty Trung Dũng, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo... nhưng tháng 8/2011, các bị can: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp... vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỉ đồng cho Công ty Trung Dũng. Hành vi vi phạm quy định về hoạt động NH của các bị can trong việc cho Công ty Trung Dũng vay đã gây thiệt hại cho BIDV 865 tỉ đồng.
Một số bị can trong vụ án.
Khởi kiện nhằm che giấu sai phạm
Ngày 16/7/2020, TAND TP. Hà Nội đã ra quyết định trả hồ sơ vụ án này để điều tra bổ sung, làm rõ việc mua bán các khoản nợ của Công ty Trung Dũng giữa BIDV và Công ty TNHH MTV quản lý tài sản của các tổ chức tín dụng Việt Nam (VAMC); quá trình VAMC và BIDV khởi kiện Công ty Trung Dũng tại TAND quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Sau khi cơ quan điều tra điều tra bổ sung, VKSND Tối cao xác định: Ngày 5 và ngày 6/1/2017, BIDV đã có 2 đơn khởi kiện tại TAND quận Hoàn Kiếm yêu cầu Công ty Trung Dũng và những người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trả toàn bộ dư nợ gốc, lãi phát sinh theo các Hợp đồng tín dụng tại BIDV. TAND quận Hoàn Kiếm đã thụ lý 2 vụ án kinh doanh thương mại này, quá trình giải quyết đã ra 2 quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự.
Về nội dung này, VKSND Tối cao nhận thấy các bị can: Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp, Trần Hồng Quang... biết rõ hành vi của mình liên quan đến hoạt động tín dụng là vi phạm pháp luật nhưng BIDV vẫn khởi kiện vụ án kinh doanh thương mại và thỏa thuận tại TAND quận Hoàn Kiếm nhằm che đậy và hợp thức hóa sai phạm. TAND quận Hoàn Kiếm ra các quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự là vi phạm Điều 206 - Bộ luật Tố tụng Hình sự. Vì thế, ngày 18/8/2020, VKSND Cấp cao tại Hà Nội đã ban hành các Quyết định kháng nghị Giám đốc thẩm, kháng nghị toàn bộ Quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nói trên, đồng thời đề nghị Ủy ban Thẩm phán TAND cấp cao tại Hà Nội xét xử Giám đốc thẩm vụ án theo hướng: Hủy toàn bộ Quyết định công nhận sự thỏa thuận của các đương sự nêu trên và đình chỉ giải quyết vụ án.
Ngày 28/8/2020, TAND Cấp cao tại Hà Nội đã ban hành 2 Quyết định Giám đốc thẩm hủy 2 Quyết định của TAND quận Hoàn Kiếm công nhận sự thỏa thuận của các đương sự. Trên cơ sở đó, VKSND Tối cao kết luận, kết quả điều tra bổ sung đủ căn cứ xác định hành vi phạm tội của các bị can theo nội dung vụ án đã nêu trên.