Lợi bất cập hại!
Sau khi bác sĩ chẩn đoán ra bệnh thoái hóa khớp, ông Nguyễn Văn H ở quận 7, TP.HCM, được kê đơn thuốc về nhà uống. “Khi uống thuốc thấy bệnh có thuyên giảm nhưng mấy tháng sau, khi thời tiết trở trời, bệnh lại tái phát”- ông kể. Ra nhà thuốc ở gần nhà, ông H. mua hai loại thuốc giảm đau và chống viêm về uống. Ít lâu sau, khi bệnh khớp có giảm đi chút ít thì ông bị bệnh loét dạ dày. Không chịu đựng cơn đau do bệnh thấp khớp hành hạ, anh Trịnh S., 46 tuổi ở quận Tân Bình mua thuốc giảm đau về uống. Cứ thấy đau là anh S. uống, có ngày uống đến 6 viên. Một thời gian tự ý dùng thuốc, anh Sơn bị biến chứng với viêm dạ dày và men gan tăng cao bất thường.
PGS.TS.BS. Lê Anh Thư, Phó chủ tịch Hội Thấp khớp học VN, cho biết: “Các thuốc chống viêm, giảm đau tức thì là một biện pháp điều trị quan trọng và hữu hiệu trong các bệnh lý cơ - xương - khớp. Tuy nhiên, đây không phải là biện pháp lâu dài và gây nhiều biến chứng, bệnh nhân cần có sự hướng dẫn của thầy thuốc chuyên khoa, kinh nghiệm để tuyệt đối tránh các chống chỉ định nguy hiểm”. Theo BS. Lê Anh Thư, nếu có chỉ định tiêm corticosteroid thì cũng cần có kỹ năng chứ không phải ai cũng tiêm được vì dễ xảy ra các biến chứng như canxi hóa bao khớp, nhiễm trùng, đứt gân, teo da, teo mỡ, thậm chí tử vong sau tiêm…
Tại hội nghị khoa học về xương khớp diễn ra ở Đà Nẵng vừa qua, các chuyên gia đã cảnh báo việc lạm dụng, hiểu sai tác dụng của thuốc chống viêm, giảm đau sẽ rước vào thân nhiều nguy hại: tổn thương nội tạng, loãng xương, thậm chí là hoại tử xương.
BS. Anh Thư cho biết, sau tuổi 40, nhóm bệnh viêm khớp tăng cao nhất trong các bệnh lý của con người, hơn cả tim mạch và ung thư. Đặc biệt, thoái hóa khớp chiếm đến 50% trong nhóm bệnh viêm khớp. Tại Việt Nam, tỉ lệ người thoái hóa khớp trên 35 tuổi là 30%, trên 65 tuổi là 60% và trên 80 tuổi lên đến 85%. “Thực trạng đáng lo ngại là những người có vấn đề về cơ, xương hay khớp ở Việt Nam thường không chủ động đến gặp bác sĩ chuyên khoa mà tự ý điều trị, sử dụng tùy tiện thuốc chống viêm, giảm đau thông thường, không tìm hiểu kỹ lưỡng về công dụng, chức năng hay theo một khuyến cáo điều trị uy tín nào”- BS. Thư cho biết. Thậm chí, theo bà nhiều người bệnh uống 4 - 6 viên mỗi ngày các loại thuốc giảm đau đơn thuần có chứa corticosteroid vào cả sáng, chiều, tối - trong khi giới y khoa khuyên nếu có thể, cần tránh không dùng thuốc hoặc dùng với liều thấp nhất có hiệu quả và dùng một liều duy nhất buổi sáng hay cách ngày để hạn chế các tác dụng bất lợi.
Điều trị trúng đích và an toàn
Thông thường, bệnh xương khớp không có nhiều triệu chứng hay dấu hiệu nhận biết trong thời gian ủ bệnh; người bệnh chỉ tìm đến bệnh viện, đến bác sĩ khi bị đau nhức quá, đó là khi bệnh đã nặng, rất khó điều trị phục hồi và bệnh nhân sẽ phải chấp nhận sống chung với bệnh khớp và dùng những thuốc hỗ trợ giảm đau tại chỗ.
Phát hiện của ngành sinh học phân tử trong lĩnh vực xương khớp cũng chỉ rõ, tiến trình của bệnh thoái hóa khớp được đặc trưng ngay từ đầu bởi những tổn thương cùng lúc của sụn và xương dưới sụn. Qua thời gian, trong khi sụn bị bào mòn, nứt và vỡ ra thì xương dưới sụn xuất hiện những phản ứng bất thường tạo ra các vùng xương rỗng, vùng xương dày - xơ xen kẽ, hình thành gai xương và làm xuất hiện các chất gây viêm dẫn đến đau nhức, sưng tấy. Khi bị tổn thương, sụn và xương dưới sụn tác động tiêu cực lẫn nhau, khiến thoái hóa khớp diễn ra nhanh hơn.
Vì thế, với căn bệnh xương khớp, các bác sĩ vẫn khuyên người bệnh cần kiểm soát hơn là điều trị. BS. Thư cho biết, có những dưỡng chất sinh học có tác dụng trong hỗ trợ điều trị và ngăn ngừa bệnh rất tốt. Đối với bệnh khớp, các nhà khoa học vẫn khuyến khích con người sử dụng tinh chất Pentan, một loại peptit có tác dụng cung cấp axít amin có tác dụng làm giảm tiến trình thoái hóa khớp. Kết quả nghiên cứu lâm sàng tại Mỹ cho thấy, Peptan giúp tăng 3,2 lần lượng collagen týp II (chất căn bản của sụn khớp) và 3,6 lần lượng Aggrecan (thành phần tham gia cấu tạo sụn khớp và dịch khớp). Tuy nhiên, để bệnh nhân được điều trị tốt nhất, cần có sự khám và tư vấn cụ thể của các bác sĩ chuyên khoa.
