Ngày nay, việc sử dụng thuốc tránh thai không còn là vấn đề lạ lẫm với mọi người. Đây là một trong những biện pháp dùng để tránh thai phổ biến. Tuy nhiên, chị em cần lưu ý khi dùng để thuốc được hiệu quả và an toàn.
Có những loại thuốc tránh thai nào?
Thuốc tránh thai chỉ chứa progestin: Loại này thích hợp cho phụ nữ vừa sinh con.
Thuốc tránh thai hàng ngày: Đây là loại phổ biến nhất, mỗi hộp liều đủ dùng trong 21 ngày, có chứa thành phần tránh thai hiệu quả, ngoài ra còn có loại có thêm 7 viên nữa là loại thuốc tránh thai 28 viên nhưng 7 viên này chỉ là viên kết hợp hỗ trợ chỉ chứa đường hoặc sinh tố sắt chứ không chứa thành phần tránh thai.
Thuốc tránh thai khẩn cấp: Là loại thuốc dành cho việc phòng ngừa mang thai ngoài ý muốn khi không kịp dùng biện pháp bảo vệ trong vòng 72h.
Tùy theo mong muốn tránh thai trong các trường hợp khác nhau và cơ địa từng người mà sử dụng các loại thuốc tránh thai với tác động khác nhau.
Khi sử dụng thuốc tránh thai, cần tư vấn bác sĩ để ngăn ngừa những tác dụng phụ.
Tác dụng của thuốc tránh thai
Ức chế buồng trứng rụng trứng: Thuốc tránh thai có chứa hormon sinh dục từ bên ngoài đưa vào cơ thể giúp ức chế cơ thể tiết ra ovestrin để từ đó ức chế sự điều tiết ra FSH và metakentrin, đồng thời dẫn tới việc ức chế buồng trứng rụng trứng, từ đó giúp bạn tránh thai.
Làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung: Thuốc tránh thai loại này chứa progestin khiến tuyến thể ở cổ tử cung bị ảnh hưởng trở nên đặc dính, làm cho tinh trùng không đi qua được và không gặp trứng được, từ đó có tác dụng tránh thai.
Làm thay đổi hình thái màng trong tử cung: Thuốc tránh thai chứa progestin và estrogen từ bên ngoài đưa vào và không có tính quy luật giống progestin và estrogen như cơ thể sản xuất ra trong thời kỳ kinh nguyệt bình thường. Điều này khiến màng trong tử cung phát dục không tốt khiến trứng không thể làm tổ trong tử cung được, từ đó có tác dụng tránh thai.
Thuốc tránh thai hiệu quả ngắn ngày chủ yếu là ức chế buồng trứng rụng trứng còn khi vợ chồng xa lâu ngày thỉnh thoảng mới “yêu” thì chủ yếu là sử dụng thuốc tránh thai có cơ chế là làm biến đổi niêm dịch ở cổ tử cung hoặc thay đổi hình thái màng trong tử cung.
Ngoài ra, thuốc cũng được sử dụng không phải để tránh thai nhằm điều trị các tình trạng bệnh như: điều hòa kinh nguyệt; kinh nguyệt không đều; băng kinh (kinh nguyệt nhiều); thống kinh (đau bụng khi có kinh); lạc nội mạc tử cung; hội chứng tiền kinh nguyệt (PMS) và rối loạn tâm trạng tiền kinh nguyệt (PMDD); trứng cá, rậm lông và rụng tóc (hói); giảm nguy cơ u nang vú, u nang buồng trứng, bệnh viêm vùng tiểu khung và chửa ngoài tử cung. Thuốc tránh thai uống cũng được dùng như một biện pháp để phòng ngừa ung thư buồng trứng và ung thư tử cung.
Các tác dụng phụ có thể gặp
Mặc dù có nhiều tác dụng như vậy nhưng thuốc tránh thai cũng có không ít tác dụng phụ.
Ra máu âm đạo: Khoảng 50% số phụ nữ uống thuốc tránh thai bị ra máu âm đạo ngoài kỳ kinh, hay gặp nhất trong vòng 3 tháng đầu sau khi dùng thuốc. Nói chung, tình trạng này sẽ tự hết ở trên 90% số phụ nữ khi uống đến vỉ thuốc thứ 3. Nếu thuốc vẫn được uống đúng và không bị quên thì tình trạng ra máu không ảnh hưởng đến hiệu quả tránh thai của thuốc. Nên đi gặp bác sĩ nếu bị ra máu từ 5 ngày trở lên trong khi đang dùng thuốc hoặc bị ra máu nhiều trong 3 ngày trở lên.
Buồn nôn: Cảm giác buồn nôn nhẹ có thể xảy ra khi bắt đầu dùng thuốc. Tuy nhiên, triệu chứng buồn nôn thường tự hết sau một thời gian ngắn. Một giải pháp để hạn chế tác dụng phụ này là uống thuốc cùng với thức ăn hoặc khi đi ngủ. Hãy gặp bác sĩ nếu bị buồn nôn nặng hoặc kéo dài.
Cương ngực: Thuốc tránh thai uống có thể khiến ngực to lên hoặc cương cứng hơn. Tình trạng này thường sẽ cải thiện sau khi dùng thuốc được một vài tuần. Tuy nhiên, nếu thấy xuất hiện u cục hoặc đau kéo dài không hết thì cần đi gặp bác sĩ.
Đau đầu: Tác dụng phụ này có thể hết sau một thời gian sử dụng thuốc, tuy nhiên, bạn nên đi khám nếu thấy xuất hiện những kiểu đau đầu khác.
Tăng cân: Mặc dù các nghiên cứu lâm sàng không cho thấy thuốc tránh thai uống khiến cân nặng thay đổi, song một số phụ nữ bị giữ nước nhiều hơn, nhất là ở vùng ngực và hông.
Thay đổi tâm trạng: Một số phụ nữ bị trầm cảm hoặc những thay đổi cảm xúc khác trong khi uống thuốc tránh thai. Do đó cần liên hệ với bác sĩ nếu bạn thấy tâm trạng bị thay đổi trong khi dùng thuốc.
Không thấy kinh nguyệt: Có trường hợp mặc dù thuốc được uống đúng, song kinh nguyệt vẫn không diễn ra. Nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến điều này như stress, ốm đau, đi lại hoặc đúng lúc có những bất thường về nội tiết hoặc tuyến giáp. Nếu không thấy kinh nguyệt hoặc kinh nguyệt rất ít khi đang dùng thuốc, nên thử thai trước khi uống vỉ thuốc tiếp theo và liên hệ với bác sĩ nếu điều này tiếp tục xảy ra.
Giảm ham muốn: Do có chứa hormon nên thuốc có thể ảnh hưởng đến ham muốn. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài hoặc gây khó chịu, hãy báo cho bác sĩ biết.
Khí hư: Một số phụ nữ có thể thấy những thay đổi về khí hư (tăng hoặc giảm). Hãy nói với bác sĩ nếu bạn lo ngại mình bị viêm âm đạo.
Thay đổi thị lực khi dùng kính áp tròng: Nên đi gặp bác sĩ nhãn khoa nếu bạn sử dụng kính áp tròng và nhận thấy có những thay đổi về thị lực hoặc về việc dung nạp kính trong khi uống thuốc tránh thai.
Các tác dụng phụ dưới đây mặc dù hiếm gặp nhưng nếu gặp thì bạn phải ngưng thuốc và liên hệ với bác sĩ ngay vì chúng có thể báo hiệu tình trạng nghiêm trọng: đau bụng; đau ngực (hoặc khó thở); đau đầu nhiều; nhìn mờ hoặc mất thị lực; sưng/đau ở cẳng chân và đùi (cũng như đỏ, sưng hoặc đau ở bắp chân hoặc đùi).
Thuốc tránh thai uống cũng liên quan với tăng huyết áp, khối u gan lành tính và tăng nhẹ nguy cơ ung thư cổ tử cung.
