Trong thế giới Phật giáo, rằm tháng 7 được chọn là ngày Vu Lan. Đây là ngày để những người con tìm về cội nguồn, tổ tiên để làm tròn đạo hiếu. Trong ngày này người ta hay thả đèn hoa đăng.
Theo dân gian, hoa đăng là đèn hoa được thiết kế khá tỉ mỉ, soi sáng bởi một ngọn nến; là biểu tượng của ánh sáng thiện lương, cầu cho một năm mưa thuận gió hòa. Người dân theo đó được sống một cuộc đời sung túc, ấm no. Thắp sáng đèn hoa đăng mang ý nghĩa nhắc nhở con người về đạo lý uống nước nhớ nguồn.
Thả đèn hoa đăng trong ngày Vu Lan là một nghi thức truyền thống có nguồn cội từ Phật giáo, mang ý nghĩa cầu siêu cho những người đã khuất.
Đèn sau khi thắp sáng sẽ được thả xuống nước mang ý nghĩa nguyện cầu bình an và thể hiện tấm lòng thành kính với cha mẹ, tổ tiên. Mỗi ngọn đèn hoa đăng được thắp lên là một lời cầu nguyện, một tâm niệm thiện lành, một tâm niệm an lạc cho mình và cho mọi người.
Đại đức Thích Trí Thịnh, Trụ trì chùa Kim Sơn Lạc Hồng (TP Hòa Bình) cho biết, những ngày trong tháng 7 âm lịch không chỉ là Vu Lan thắng hội, ngày hiếu hạnh cho những người con tưởng nhớ về công ơn sinh thành, dưỡng dục của cha mẹ, đây còn là dịp cầu siêu bạt độ cho cửu huyền thất tổ. Đó là ân, nghĩa mà ai trong mỗi chúng ta cũng ôm ấp, ưu tư và hằng mong báo đáp thân nhân.
Tăng ni, Phật tử, người dân vô cùng xúc động, trang nghiêm thành kính nhớ về tiền nhân, cùng tụng kinh, niệm Phật cầu quốc thái dân an, siêu độ vong linh, gia đình an phúc.
Nhiều người tỏ ra xúc động khi nhắc đến công ơn sinh thành dưỡng dục của cha mẹ.
Một trong những ý nghĩa khác của thả đèn hoa đăng đó chính là tôn vinh văn hóa tinh thần của con người. Nhất là trong những ngày lễ lớn. Ngoài rằm tháng 7, đèn hoa đăng còn được thả vào dịp lễ hội đầu năm.
