Ho kéo dài ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ liên quan đến phổi mà còn có thể bắt nguồn từ các bệnh lý ngoài phổi như: viêm mũi xoang, viêm tai, trào ngược dạ dày - thực quản, bệnh tim mạch, tác dụng phụ của thuốc hoặc thậm chí do yếu tố tâm lý. Trong số đó cần đặc biệt lưu ý đến bệnh lao và hen suyễn.
Một số nguyên nhân thường gặp khiến trẻ ho kéo dài
- Ho có đờm: Thường liên quan đến ho dị ứng và hen suyễn.
- Ho kèm đỏ mặt từng cơn: Có thể do ho gà, dị vật đường thở hoặc nhiễm khuẩn không điển hình như Mycoplasma, Chlamydia….
- Ho về đêm: Thường do viêm mũi xoang hoặc hen.
- Ho sau khi bú, sau khi ăn hoặc khi nằm: Dấu hiệu của trào ngược dạ dày - thực quản.
- Ho sau vận động - gắng sức (chạy nhảy, leo cầu thang…) : Gợi ý nguyên nhân từ hen suyễn.
- Chỉ ho lúc thức, không ho lúc ngủ: Nhiều khả năng do yếu tố tâm lý.
Ho kéo dài ở trẻ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau.
Cách xử trí khi trẻ bị ho
Ho kéo dài ở trẻ có thể là dấu hiệu cảnh báo các bệnh lý tiềm ẩn. Nếu trẻ ho trên một tuần không dứt, phụ huynh nên đưa trẻ đến cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán chính xác, từ đó có hướng điều trị phù hợp.
Cha mẹ có thể áp dụng một số biện pháp hỗ trợ tại nhà như:
- Cho trẻ uống nhiều nước để làm dịu họng, loãng đờm và giảm ho.
- Vệ sinh mũi họng hàng ngày bằng nước muối sinh lý, từ 2 - 3 lần/ngày.
- Có thể sử dụng một số bài thuốc dân gian an toàn như quất chưng đường phèn, mật ong với gừng, trà gừng loãng...
- Chỉ dùng thuốc ho khi trẻ ho quá nhiều, ảnh hưởng đến sinh hoạt như mất ngủ, đau ngực, nôn ói...
- Nếu cần dùng thuốc, cha mẹ nên cho trẻ đi khám để sử dụng thuốc theo đúng chỉ định của bác sĩ.
Những lưu ý khi dùng thuốc ho cho trẻ
- Chỉ dùng thuốc phù hợp với độ tuổi và tình trạng ho của trẻ.
- Tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng thuốc ho của người lớn, để tránh tác dụng phụ nguy hiểm.
- Với trẻ ho có đờm, nên dùng thuốc long đờm, tránh dùng thuốc ức chế ho (thường chứa antihistamine hoặc dextromethorphan).
- Các loại thuốc chứa dexchlorpheniramine, chlorpheniramine, alimemazin... chỉ nên sử dùng trong trường hợp trẻ bị ho khan kéo dài và theo đúng chỉ định về độ tuổi.
Phụ huynh cần theo dõi sát sức khỏe của trẻ, đưa trẻ đi tái khám theo đúng lịch để điều trị dứt điểm tình trạng ho kéo dài, phòng tránh biến chứng nguy hiểm.
Khi trẻ bị ho, cha mẹ không nên quá lo lắng mà cần tìm hiểu kỹ nguyên nhân để chăm sóc đúng cách. Nhiều trường hợp trẻ chỉ ho nhẹ do thay đổi thời tiết, cảm lạnh hoặc ho gió, có thể tự khỏi sau vài ngày.
Tuy nhiên, nếu trẻ ho kéo dài không thuyên giảm, kèm theo các biểu hiện bất thường như sốt, khó thở, tím tái, bỏ bú… cần đưa trẻ đến ngay bệnh viện hoặc cơ sở y tế gần nhất để được thăm khám và điều trị kịp thời.
Phòng ngừa ho kéo dài ở trẻ thế nào?
Để phòng tránh ho cũng như các bệnh lý hô hấp, phụ huynh nên lưu ý:
- Cho trẻ tiêm phòng đầy đủ, bao gồm vaccine cúm, vaccine phế cầu theo chỉ định của bác sĩ.
- Tăng cường sức đề kháng cho trẻ bằng chế độ ăn uống khoa học, đủ chất dinh dưỡng, khuyến khích trẻ vận động, rèn luyện thể chất.
- Hạn chế tiếp xúc với các tác nhân dễ gây kích ứng như: lông thú, khói bụi, khói thuốc lá, thay đổi nhiệt độ đột ngột, đồ uống lạnh...
