Giá bèo bọt…12USD
Từ Iceland đến Israel, một số quốc gia đã bắt đầu dỡ bỏ các biện pháp hạn chế với những người có thể chứng minh đã được tiêm phòng vắc-xin COVID-19. Điều này cho phép những người đã được tiêm phòng có thể đến các địa điểm vui chơi giải trí hoặc đi qua biên giới nếu họ xuất trình được các giấy tờ chứng nhận đã tiêm chủng. Trong bối cảnh đó, nạn “hộ chiếu vắc-xin” giả bùng phát.
Ông Beenu Arora, nhà sáng lập công ty tình báo mạng Cyble, cho hay hiện đang có các hàng trăm trang web đen (dark web) rao bán các “hộ chiếu vắc-xin” giả với giá rẻ mạt... chỉ khoảng 12USD. Còn ông Oded Vanunu thuộc Công ty an ninh mạng Check Point cho biết, các nhà nghiên cứu của công ty đã phát hiện nhiều quảng cáo trên web đen cung cấp các giấy chứng nhận tiêm chủng vắc-xin COVID-19 được phát hành có chủ đích ở Mỹ, Nga và nhiều quốc gia khác.
Ông Chad Anderson, một chuyên gia bảo mật cấp cao thuộc công ty tình báo về mối đe dọa trực tuyến DomainTools, cũng cảnh báo tình trạng các giấy tờ tiêm chủng giả mạo xuất hiện trên các trang web thông thường và các nền tảng thương mại điện tử. Tại Mỹ, trên hàng loạt trang bán hàng trực tuyến như eBay, Etsy, Shopify, cũng như các nền tảng mạng xã hội gồm Facebook và TikTok, các tấm thẻ chứng nhận tiêm vắc-xin COVID-19 giả được rao bán tràn lan. Báo New York Post còn phát hiện được hàng chục hướng dẫn trực tuyến về tự in giấy chứng nhận tiêm vắc-xin tại nhà.
Theo các chuyên gia, ngày nay việc làm giả các tài liệu trở nên “quá dễ dàng”, đặc biêt với các công cụ chỉnh sửa hiện đại. Do đó, chẳng khó khăn gì để làm giả giấy chứng nhận tiêm chủng “y như thật” và bán cho những người “lách luật”.
Lượng lớn “hộ chiếu vắc-xin” giả đang được rao bán trên mạng.
Những biện pháp mạnh tay
Vừa qua, hàng loạt quan chức tư pháp hàng đầu tại Mỹ đã ký thư kêu gọi Twitter, eBay và Shopify khẩn trương hành động nhằm ngăn chặn các nền tảng của họ bị lợi dụng để bán giấy chứng nhận tiêm vắc-xin COVID-19 giả mạo. Các quan chức tư pháp Mỹ khẳng định việc tiếp thị và lừa đảo bán các tấm thẻ chứng nhận tiêm vắc-xin giả mạo có thể đe dọa sức khỏe của cộng đồng, kìm hãm những bước tiến trong việc bảo vệ người dân khỏi bị lây nhiễm SARS-CoV-2 và vi phạm luật pháp của nhiều bang của Mỹ.
Cục Điều tra Liên bang Mỹ (FBI) cũng kêu gọi người dân không đăng các bức ảnh của các tấm thẻ tiêm chủng trên truyền thông xã hội, cảnh báo các thông tin này có thể bị kẻ xấu lợi dụng để làm giả các tài liệu tiêm chủng.
Các quốc gia khác đang kêu gọi hình thành quy định yêu cầu các nhà mạng, đặc biệt là các nền tảng xã hội như Facebook, Twitter cần có công cụ phát hiện và gỡ bỏ lập tức những nội dung quảng cáo bán “hộ chiếu vắc-xin” giả. Trang bán mạng trực tuyến eBay cho biết đang triển khai các biện pháp quan trọng để ngăn chặn hoặc nhanh chóng dỡ bỏ các mặt hàng bị xác nhận là giả mạo thông tin y tế, trong đó có các giấy chứng nhận tiêm vắc-xin COVID-19. Trang mạng xã hội Twitter tuyên bố không cho phép việc bán các giấy chứng nhận tiêm vắc-xin giả mạo trên nền tảng của hãng và đã có biện pháp xử lý khi phát hiện các trường hợp
sai phạm.
Theo các chuyên gia công nghệ, để tránh bị làm giả, các giấy chứng nhận tiêm chủng COVID-19 nên chứa mã bảo mật trong tem QR. Sau khi được quét, các mã QR sẽ hiện lên thông tin vắc xin cũng như tên chủ sở hữu - được đối chiếu với các giấy tờ tùy thân. Tuy nhiên, để áp dụng phương pháp này cho hoạt động đi lại quốc tế, đòi hỏi các quốc gia phải sẵn sàng chia sẻ dữ liệu.