HIV có thể kiểm soát, nhưng kỳ thị vẫn còn hiện hữu – Cách nào để giảm?

1. Kỳ thị HIV: Niềm tin sai lệch vẫn tồn tại

Kỳ thị là một tập hợp các niềm tin tiêu cực và không công bằng mà một xã hội hoặc nhóm người có về một điều gì đó, hoặc là dấu hiệu của sự xấu hổ hay mất uy tín. Với HIV, kỳ thị thể hiện qua việc người nhiễm bị phán xét, xa lánh và đối xử không công bằng, bất kể họ là ai và sức khỏe của họ ra sao.

Kỳ thị thay đổi cách mọi người nhìn nhận, cảm nhận về bạn và tương tác với bạn. Nó không phải lúc nào cũng hiển hiện rõ ràng; đôi khi chỉ là những hành vi tinh tế nhưng vẫn gây tổn thương sâu sắc, như sợ tiếp xúc, hỏi những câu hỏi quá riêng tư, hoặc tránh tìm hiểu thông tin về HIV...

2. Nguyên nhân của kỳ thị là sự sợ hãi và thiếu hiểu biết

Sự kỳ thị HIV bắt nguồn từ nỗi sợ hãi – thường xuất phát từ thiếu hiểu biết. Khi người ta không hiểu rõ về cách lây truyền, tác động và phương pháp điều trị HIV, họ dễ đưa ra những đánh giá sai lầm và xa lánh người nhiễm.

Ngày nay, điều đáng tiếc là phần lớn những người kỳ thị HIV đều có thể truy cập thông tin chính xác một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chọn bỏ qua hoặc không quan tâm, vì HIV không ảnh hưởng trực tiếp đến họ. Khi sự thiếu hiểu biết này gây tổn hại cho người khác, đó chính là bản chất của kỳ thị.

Hiện nay, HIV đã khác rất nhiều so với những năm 1980. Người nhiễm HIV có thể sống khỏe mạnh, gần như không khác gì người bình thường, nếu họ được điều trị đúng cách. Quan hệ tình dục với người nhiễm HIV, khi họ đang điều trị và tải lượng virus không phát hiện được, hoàn toàn an toàn. Phụ nữ nhiễm HIV vẫn có thể sinh con và cho con bú một cách an toàn.

Vậy tại sao sự kỳ thị vẫn tồn tại? Bởi vì định kiến đã ăn sâu vào tiềm thức xã hội và được duy trì bởi những hiểu lầm, thông tin sai lệch và nỗi sợ vô căn cứ.

3. Hậu quả của kỳ thị HIV

Sự kỳ thị HIV không chỉ tồn tại dưới hình thức bạo lực hay công khai mà còn biểu hiện qua những hành vi tinh tế:

• Tin rằng người nhiễm HIV "đáng bị như vậy".
• Hỏi những câu hỏi xâm phạm về cách họ mắc bệnh.
• Sợ chạm vào, ôm hay tiếp xúc thân mật.
• Không dành thời gian tìm hiểu sự thật về HIV...

Những định kiến này không chỉ gây tổn thương tâm lý mà còn trực tiếp ảnh hưởng đến sức khỏe. Người bị kỳ thị có thể e ngại đi khám, trì hoãn điều trị hoặc từ chối sử dụng các dịch vụ y tế – tất cả đều dẫn đến nguy cơ bệnh tiến triển nặng hơn.

Sự kỳ thị còn cản trở các chiến dịch phòng ngừa HIV. Khi cộng đồng xa lánh người nhiễm, thông điệp giáo dục và việc tiếp cận thuốc men khó được lan tỏa, làm HIV trở thành một thách thức khó kiểm soát hơn.

4. Cách giảm kỳ thị: Bắt đầu từ chính bản thân

Chúng ta hoàn toàn có thể thay đổi điều này, bắt đầu từ chính bản thân mỗi người. Một số cách đơn giản nhưng hiệu quả để góp phần giảm kỳ thị HIV:

• Học hỏi và cập nhật thông tin chính xác: Tìm hiểu về cách lây truyền, điều trị và phòng ngừa HIV từ các nguồn uy tín.
• Thái độ tôn trọng và đồng cảm: Đối xử bình đẳng với người nhiễm HIV, tránh các câu hỏi xâm phạm hoặc ác ý...
• Chia sẻ thông tin đúng đắn: Khi bạn hiểu biết, hãy truyền đạt kiến thức đúng cho người xung quanh để phá vỡ định kiến.
• Ủng hộ chính sách nhân văn: Hỗ trợ những chương trình cộng đồng, chính sách y tế nhằm bảo vệ quyền lợi của người sống chung với HIV.

Hành động nhỏ nhưng kiên trì sẽ tạo ra thay đổi lớn. Khi mỗi cá nhân dần thay đổi nhận thức, cộng đồng sẽ trở nên cởi mở hơn, giúp người nhiễm HIV sống đầy đủ, khỏe mạnh và hạnh phúc mà không bị phán xét.

Mời bạn xem thêm video: