HIV/AIDS, ma túy, mại dâm - Vòng xoắn nguy hiểm!

Phát biểu tại Hội nghị toàn quốc sơ kết công tác phòng chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm 6 tháng đầu năm 2013 diễn ra sáng 8/7, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch UBQG  phòng, chống AIDS và phòng chống tệ nạn ma túy, mại dâm nhấn mạnh, cùng với diễn biến phức tạp của tội phạm ma túy, tệ nạn ma túy thì các hình thức mại dâm, nhất là mại dâm đồng giới đang gia tăng; nhiều nơi hoành hành trắng trợn mà cấp ủy chính quyền, công an chưa ra tay. Một số địa phương còn buông lỏng quản lý. Đây là những  nguyên nhân lây nhiễm HIV ở nước ta,  trong đó, đáng lưu ý là lây truyền HIV trong  mại dâm đồng giới.

Ma túy, mại dâm ngày càng diễn biến phức tạp

Theo nhận định của Bộ Công an, 6 tháng qua, tình hình tội phạm và tệ nạn ma túy ở nước ta có xu hướng gia tăng cả về quy mô, tính chất và mức độ nghiêm trọng. Đã phát hiện nhiều đường dây vận chuyển ma túy với số lượng lớn, có vụ lên đến hàng trăm bánh heroin. Cả nước phát hiện, điều tra hơn 10 nghìn vụ, bắt hơn 15 nghìn đối tượng phạm tội ma túy, tăng so với cùng kỳ năm ngoái. Chỉ tính riêng tại biên giới Việt - Lào, Việt - Trung, các lực lượng đã phát hiện bắt giữ 2.637 vụ vận chuyển 160kg heroin, trong đó có 62 vụ vận chuyển với số lượng đặc biệt lớn. Tình hình sản xuất ma túy tổng hợp dạng đá từ các loại tân dược có chứa tiền chất vẫn diễn ra. Đáng chú ý là sự tái diễn hoạt động phức tạp của các điểm, tụ điểm bán lẻ và tổ chức sử dụng ma túy tại các địa phương như Hà Nội, Yên Bái, Bắc Ninh, Hải Phòng, TP. Hồ Chí Minh. Phương thức, thủ đoạn hoạt động của các đối đượng ngày càng tinh vi, manh động và thường xuyên thay đổi để đối phó với các lực lượng chức năng... Trong khi đó, tội phạm liên quan đến tệ nạn mại dâm cũng có chiều hướng tăng, mại dâm đồng tính nam giới bán dâm xuất hiện ngày càng phổ biến tại các tỉnh, thành phố lớn, trong đó có cả nam giới có quốc tịch nước ngoài và nam chuyển giới... Kéo theo tệ nạn ma túy, mại dâm là sự gia tăng HIV/AIDS.

Lây truyền HIV qua hoạt động tình dục gia tăng

Cho đến nay, ngành y tế đã thẩm định và cho phép 91 phòng xét nghiệm đủ điều kiện xét nghiệm HIV tại 57 tỉnh, thành. Hoạt động xét nghiệm nhiễm HIV ở trẻ dưới 18 tháng tuổi được thực hiện tại Viện Pasteur TP.HCM và Viện Vệ sinh dịch tễ TW. Công tác dự phòng lây nhiễm HIV từ mẹ sang con đang triển khai trên toàn quốc với những định hướng mới: Tư vấn xét nghiệm HIV cho phụ nữ mang thai sớm, điều trị thuốc ARV sớm từ tuần thai thứ 14 thay cho tuần thai thứ 28 như trước đây.

Theo số liệu thống kê báo cáo dịch HIV/AIDS trong 5 tháng đầu năm 2013, số người nhiễm HIV/AIDS và tử vong giảm hơn so với cùng kỳ năm 2012. Tuy nhiên, hình thái lây truyền HIV qua đường tình dục có xu hướng ngày càng cao hơn so với qua đường máu và tập trung chủ yếu trong nhóm tuổi từ 30 - 39, tỷ lệ nữ nhiễm HIV tiếp tục gia tăng trong những năm gần đây. Trong số người nhiễm HIV được phát hiện, số người nhiễm HIV lây truyền qua đường máu chiếm 41,7%, giảm khoảng 2%  so với cùng kỳ năm 2012, tỷ lệ nhiễm HIV lây truyền từ mẹ sang con chiếm 2,7%. Trong khi đó, 5 tháng năm 2013 lây qua tình dục chiếm 45,2%. Theo nhận định của ngành y tế, con đường lây truyền qua đường tình dục bắt đầu tăng cao hơn đường máu từ năm 2012, Phòng chống HIV qua con đường ma túy đã khó khăn thì qua quan hệ tình dục còn khó khăn hơn. Nhận định về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến trăn trở, công tác phòng chống HIV đã đạt được 3 giảm, nhưng số mắc nghiện tăng, mại dâm thì khó quản lý đặc biệt là mại dâm đồng giới và ngày càng hoạt động  tinh vi. Thực tế cho thấy, địa phương nào quyết liệt thì tỷ lệ lây truyền HIV được giảm. Bên cạnh đó, Bộ trưởng nhấn mạnh, mại dâm không chỉ là nguyên nhân lây nhiễm HIV mà còn lây nhiễm một số bệnh khác như viêm gan B, C. Trong đó, tỷ lệ lây truyền viêm gan C qua đường tình dục là rất lớn. Vì vậy, để giảm thiểu những tác hại cần có sự vào cuộc của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội nhất là của các cấp chính quyền địa phương, vì hiện nay hoạt động mại dâm rất tinh vi, không còn là ổ chứa, đèn mờ như trước...    

Tuệ Khanh