Hình thành vùng nuôi trồng để phát triển bền vững cây dược liệu

Yên Bái xác định phát triển cây dược liệu là chủ trương, định hướng lớn của Đảng và Chính phủ, đồng thời là nhiệm vụ quan trọng trong việc bảo vệ và phát triển rừng, gia tăng giá trị từ rừng, tăng thu nhập cho người dân sống từ rừng. Với lợi thế là tỉnh có nguồn cây thuốc tự nhiên phong phú và đa dạng về chủng loại, đất đai và khí hậu phù hợp với nhiều loài cây trồng, cây dược liệu là nhóm có nhiều lợi thế đặc biệt để phát triển trên địa bàn tỉnh.

Tiềm năng dược liệu lớn nhưng chưa phát huy hết lợi thế

Hiện toàn tỉnh Yên Bái có khoảng 630 loài cây dược liệu, được phân thành 11 nhóm thuốc chữa bệnh, trong đó có các loại cây dược liệu quý, có giá trị như: Giảo cổ lam, thổ phục linh, trà hoa vàng, khôi tía, sơn tra, thảo quả, quế...

Trong việc tái cơ cấu lại ngành nông, lâm nghiệp, tỉnh định hướng phát triển cây dược liệu gắn liền với phát triển và bảo vệ rừng. Trong đó ưu tiên phát triển 14 chủng loại cây dược liệu là: quế, sơn tra, thảo quả, hà thủ ô đỏ, cà gai leo, lá khôi…

Yên Bái là địa phương có nguồn cây dược liệu tự nhiên phong phú, đa dạng về chủng loại, đặc biệt trong 200 loài thực vật dược liệu trong sách đỏ Việt Nam thì tỉnh Yên Bái có gần 100 loài. Bởi thế tỉnh Yên Bái không những có tiềm năng dược liệu phong phú mà còn là dược liệu quý hiếm, tiềm năng phát triển trồng trọt, sản xuất các cây dược liệu quý hiếm này.

Để phát triển cây dược liệu trở thành hàng hóa có khối lượng lớn, giá trị cao, thời gian qua, tỉnh đã ban hành một số chủ trương, chính sách như: Đề án phát triển cây sơn tra tại hai huyện Trạm Tấu và huyện Mù Cang Chải giai đoạn 2016 - 2020; Đề án phát triển quế tỉnh Yên Bái, giai đoạn 2016 - 2020; ưu tiên phát triển 14 chủng loại cây dược liệu quý hiếm, phù hợp với khí hậu thổ nhưỡng vùng núi cao; phát triển cây dược liệu gắn liền với phát triển và bảo vệ rừng để nâng cao thu nhập cho người dân...

Việc trồng, chế biến, khai thác và phát triển cây dược liệu gắn với việc bảo vệ và phát triển rừng đã góp phần chữa bệnh, nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống cho người dân, đặc biệt là đồng bào vùng dân tộc sống ở vùng sâu vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn.

Cùng đó, tỉnh hỗ trợ đầu tư cho khoa học, công nghệ, thu hút các nhà đầu tư, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân đầu tư, thâm canh tăng năng suất đối với những loài cây dược liệu có giá trị kinh tế cao như: Lá khôi, đinh lăng, ba kích; khuyến khích trồng bổ sung, cải tạo, thay thế diện tích cây dược liệu hàng năm, cây lâu năm đã thu hoạch để duy trì ổn định diện tích, sản lượng.

Cùng với đó, tỉnh Yên Bái đã triển khai nhiều giải pháp nhằm hỗ trợ người dân chuyển từ những cây trồng năng suất thấp sang trồng cây dược liệu. Điều này vừa góp phần xóa đói giảm nghèo, vừa bảo tồn nguồn dược quý ở địa phương.

Tuy vậy, theo đánh giá của tỉnh Yên Bái, mặc dù thời gian qua tỉnh đã có nhiều cơ chế chính sách khuyến khích đầu tư phát triển cây dược liệu trên địa bàn tỉnh nhưng hiện vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Hầu hết người trồng cây dược liệu đều là bà con các dân tộc thiểu số, khả năng tiếp thu kỹ thuật mới không đồng đều và còn nhiều hạn chế nên khó khăn cho việc mở rộng phát triển các cây trồng mới có yêu cầu kỹ thuật cao hơn. Việc phát triển cây dược liệu còn tự phát, việc trồng và chăm sóc chưa đúng theo quy trình tiêu chuẩn kỹ thuật.

Cũng theo UBND tỉnh Yên Bái, hiện nay, thị trường tiêu thụ cây dược liệu thường phụ thuộc nhiều vào các cơ sở thu gom, sơ chế và chế biến. Trong khi đó, các cơ sở này trên địa bàn tỉnh còn ít và hạn chế về sản lượng và chủng loại thu mua. Nhiều chủng loại dược liệu có thế mạnh của tỉnh vẫn phụ thuộc vào thị trường tự do với các đầu mối thu gom nhỏ lẻ và thị trường bên ngoài tỉnh là chủ yếu...

Làm gì để nhân rộng các vùng dược liệu, nâng cao hiệu quả kinh tế?

Nhằm phát huy tiềm năng và thế mạnh của cây dược liệu đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, tỉnh Yên Bái cho biết, địa phương sẽ ban hành các chính sách phù hợp để nhằm hỗ trợ đầu tư cho khoa học - công nghệ, công tác tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm.

Bên cạnh đó, tỉnh sẽ tiếp tục triển khai các chính sách nhằm thu hút các nhà đầu tư, doanh nghiệp, hợp tác xã và người dân đẩy mạnh thâm canh tăng năng suất đối với những loài cây dược liệu giá trị kinh tế cao. Qua đó, góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế trên đơn vị diện tích, đồng thời, tiếp tục trồng bổ sung, cải tạo, trồng thay thế các diện tích cây dược liệu hàng năm đã thu hoạch để duy trì ổn định diện tích, sản lượng.

Cùng đó tăng cường việc kiểm soát nguồn giống đầu vào trong sản xuất và xác định đây là yếu tố quyết định đến năng suất, chất lượng sản phẩm dược liệu.

Để phát triển cây dược liệu, tỉnh sẽ chú trọng đến việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất giống, chăm sóc, thu hái và bảo quản, nâng cao chất lượng chế biến theo các tiêu chuẩn đã được Bộ Y tế ban hành. Đồng thời, xây dựng vùng cây dược liệu phát triển ổn định, lâu dài để góp phần nâng cao giá trị kinh tế trên đơn vị diện tích, tăng thu nhập và giúp người dân có đời sống ổn định và có thu nhập thường xuyên từ trồng dược liệu.

Đặc biệt, để việc tiêu thụ sản phẩm cây dược liệu được hiệu quả, bền vững, UBND tỉnh Yên Bái cho biết, địa phương sẽ thực hiện tiêu thụ sản phẩm qua các kênh như: các tổ chức kinh tế là các công ty kinh doanh dược liệu; các công ty thương mại có hợp đồng, bao tiêu sản phẩm. Cách làm này được xem là những hình thức mang lại hiệu quả kinh tế cao cho vùng phát triển dược liệu tập trung...

Cần phát huy lợi thế của tiềm năng dược liệu để hình thành các vùng nuôi trồng có giá trị cao

SKĐS - Nước ta được đánh giá có tiềm năng to lớn về phát triển dược liệu với hơn 5.000 loài dược liệu, trong đó có nhiều loại dược liệu quý, hiếm. Tuy nhiên vẫn còn không ít khó khăn làm ảnh hưởng đến sự phát triển của tiềm năng dược liệu.