Hiện tượng “Donald Trump” có thắng thế trong ngày quyết định?

Ứng cử viên Duterte đang có nhiều triển vọng

“Không nghi ngờ gì nữa đây là cuộc bầu cử Tổng thống phân cực nhất kể từ khi chế độc độc tài Marcos sụp đổ năm 1986”, Richard Javad Heydarian, một chuyên gia phân tích chính trị Đại học De La Salle Philippines nhận định.

Ông Richard Javad Heydarian đưa ra bình luận trên sau khi ứng cử viên Duterte nỏi lên như một hiện tượng trong cuộc bầu cử năm nay tại Philippines. Năm nay 71 tuổi, nhà luật sư này được truyền thông quốc tế ví như "Donald Trump của phương Đông"  vì những phát ngôn gây sốc. Ông Duterte đưa ra cương lĩnh tranh cử bằng cách cam kết chấm dứt nạn tội phạm trên cả nước trong vòng 6 tháng bằng cách xử tử hình hàng chục nghìn tội phạm. Ông Duterte thừa nhận chiến thuật này có thể sẽ phải trả một giá rất đắt sau này nhưng theo ông người dân sẽ tha thứ cho ông vì họ không thể sống mãi trong một xã hội bạo lực và tội phạm. Trước đó, ứng cử viên trên cũng đã đưa ra nhiều phát ngôn gây sốc nhắm vào Đức Giáo hoàng và tôn giáo, khiến một bộ phận người Công giáo Philippines không khỏi phẫn nộ. Tuy nhiên, ông Duterte lại ngoạn mục vượt qua các ứng cử viên nặng ký để dẫn đầu các cuộc thăm dò dư luận làm không ít người ngạc nhiên.

Trong chính sách đối ngoại, ông Duterte cam kết sẽ thực thi chính sách cứng rắn với Trung quốc để bảo vệ chủ quyền lãnh thổ của nước này ở Biển Đông. Thậm chí, ứng cử viên này cho biết ông sẽ đến một hòn đảo bị Trung Quốc chiếm đóng để khẳng định chủ quyền của Philippines. Dù vậy, ông vẫn để ngỏ cánh đàm phán với Trung Quốc và sẽ xem xét việc phát triển cơ sở hạ tầng do Trung Quốc tài trợ ở Philippines.

Ở thời điểm này, cuộc đua vào chiếc ghế Tổng thống Philippines diễn ra quyết liệt giữa 3 ứng cử viên chủ chốt là Thượng nghị sĩ Grace Poe, Bộ trưởng Bộ Nội vụ  Mar Roxas và Thị trưởng Davao ông Duterte. Tổ chức nghiên cứu Pulse Asia công bố kết quả thăm dò dư luận ngày 5/5 cho thấy ông Duterte đang dẫn đầu với tỷ lệ ủng hộ trong cử tri là 33% so với bà Poe chỉ được 21%. Trong khi đó, Bộ trưởng Nội vụ Roxas lần đầu tiên kể từ tháng 6/2015 vươn lên đứng thứ 2, với 22% số cử tri ủng hộ.

Theo hiến pháp Philippines, bầu cử tổng thống chỉ diễn ra trong một vòng và ứng viên nào nhận được nhiều phiếu bầu nhất sẽ thắng cử. Ông Duterte được cho là đang giành lợi thế lớn nhất bởi ngoài những phát ngôn gây sốc, ông đã đưa ra nhiều cam kết trực tiếp đảm bảo cuộc sống của người dân, quan tâm tới người nghèo và tầng lớp đáy xã hội. Vốn là thị trưởng Davao, ông Duterte đã có bề dày thành tích trấn áp tội phạm. Tuy nhiên những phát ngôn gây sốc và chính sách kinh tế thiếu rõ ràng của ông lại không được giới doanh nghiệp và các tập đoàn lớn ở Philipines ưa thích.

Đám đông dân chúng ủng hộ Duterte

Trong cuộc đua hôm nay, Tổng thống sắp mãn nhiệm Aquino cũng cho biết không ủng hộ ông Duterte. Phát biểu trên đài CNN Philippines ngày 7/5, Tổng thống Aquino cho biết đang "cố gắng kết hợp các ứng cử viên thành một mặt trận thống nhất" để ngăn chặn Thị trưởng Davao Duterte ngồi vào chiếc ghế Tổng thống. Các nguồn tin từ Philippines cho biết theo kịch bản một liên minh chống Duterte, một ứng cử viên, hoặc nhiều hơn, sẽ rút khỏi đường đua và ủng hộ người có cơ hội chiến thắng lớn nhất. Ông Roxas cho biết sẵn sàng thảo luận đề xuất trên với bà Poe. Tuy nhiên, nữ ứng cử viên này đã bác bỏ đề xuất của ông Roxas.

Trong khi đó, trước thềm cuộc bầu cử hôm nay, hàng nghìn người dân Manila đã xuống đường biểu tình ủng hộ ông Rodrigo Duterte.  Khoảng 300.000 người đã tham gia mitting ủng hộ ứng cử viên Rodrigo Duterte.

Tuy nhiên, giới phân tích nhận định dù tân Tổng thống Philippines là ai cũng sẽ phải đối mặt với thách thức lớn, đó là vượt qua cái bóng của người tiền nhiệm khi Tổng thống Aquino đã lãnh đạo Philippines đạt được nhiều thành tựu kinh tế nổi bật. Trong 4 năm qua, Philippines đạt mức tăng trưởng kinh tế nhanh nhất ASEAN với nguồn lực đầu tư trực tiếp nước ngoài tăng mạnh. Ngoài ra, quan hệ Philippines-Mỹ đã được thiết lập rất mật thiết dưới thời ông Aquino. Tháng 4/2014, Philippines-Mỹ đã ký Hiệp định Tăng cường Hợp tác Quốc phòng (EDCA), theo đó quân đội Mỹ sẽ triển khai binh sĩ và vũ khí đến các căn cứ quân sự ở Philippines, khiến Trung quốc phải e ngại.

N.Quang

(Theo US Today, BBC, CNN, Reuters)