Di tích Quốc Tử Giám triều Nguyễn hiện nay có địa chỉ ở đường 23 Tháng 8 (phường Phú Xuân, TP Huế). Trước đây, vua Gia Long chọn Huế làm Kinh đô, đây cũng là nguyên nhân khai sinh trường Quốc Tử Giám thứ 2 của đất nước.
Ban đầu trường Quốc Tử Giám có địa chỉ tại đường Văn Thánh nay là Văn Võ Miếu. Vì trường ở hơi xa kinh thành, nên năm 1908, triều đình cho dời về gần bên trái Đại Nội như hiện nay.
Năm 1993, di tích Quốc Tử Giám cùng hệ thống di tích cung đình triều Nguyễn được UNESCO ghi danh vào danh mục Di sản thế giới.
Video: Hiện trạng di tích Quốc Tử Giám ở Huế trước lúc trùng tu.
Trong nhiều năm, một phần di tích được Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế sử dụng làm trụ sở và nơi trưng bày, lưu giữ hơn 32.000 hiện vật. Khoảng 14h ngày 17/8/2022, tại dãy trưng bày hiện vật của Bảo tàng xảy ra hỏa hoạn.
Qua kiểm kê, danh mục trưng bày có 180 hiện vật nhưng không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, vụ cháy làm sập khoảng 1/4 mái nhà của dãy trưng bày.
Theo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế, Quốc Tử Giám là một trong những di tích đặc biệt quý hiếm của Huế và cả Việt Nam, bởi đây là trường đại học duy nhất trong thời phong kiến còn tồn tại.
Về mặt lịch sử, Quốc Tử Giám là đại diện phản ánh diện mạo của một trường đại học thời phong kiến, đồng thời minh chứng cho tư tưởng coi trọng học hành của triều Nguyễn nói riêng và các triều đại Việt Nam nói chung.
Lãnh đạo Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế cho biết, sau khi tiếp nhận lại di tích từ Bảo tàng Lịch sử Thừa Thiên Huế, đơn vị lập hồ sơ báo cáo nghiên cứu khả thi, tổ chức khảo sát, đánh giá hiện trạng để đưa ra phương án bảo quản, tu bổ.
Ngày 5/9, dự án được UBND TP Huế phê duyệt đầu tư, với thời gian dự kiến khởi công vào quý IV/2025.
Một số hình ảnh về di tích Quốc Tử Giám ở Huế do PV ghi nhận:
Việc bảo tồn và tôn tạo thích nghi tổng thể di tích nhằm đưa công trình trở thành Bảo tàng Giáo dục Khoa cử, bảo tồn và phát huy giá trị giáo dục của địa phương cho các thế hệ.
Bên cạnh đó, tạo cơ sở vật chất để tổ chức các hoạt động văn hóa phù hợp (khuyến học, tri ân, vinh danh), tăng sức hấp dẫn của tuyến du lịch Hoàng Thành - Bảo tàng Mỹ thuật Cung đình Huế - Quốc Tử Giám, thu hút khách tham quan.
Tổng diện tích mặt bằng các công trình xây dựng hiện nay 2.320m2, mật độ xây dựng 15,4% , diện tích còn lại là sân vườn và đường đi lối dạo.
Theo đơn vị quản lý di tích, trong những năm vừa qua, các điểm di tích Huế thu hút số lượng lớn du khách tham quan. Với xu hướng phát triển chung của ngành du lịch, việc thu hút khách tham quan trở thành một tiêu chuẩn quan trọng của công tác bảo tồn và phát huy các giá trị nổi bật của di tích Huế - Di sản văn hóa của nhân loại.
Với hiệu quả khai thác du lịch được chứng minh của các cụm di tích liên tuyến Hoàng Thành - Bảo tàng Mỹ thuật Cung đình Huế - Quốc Tử Giám, với tình trạng kỹ thuật công trình hiện nay và yêu cầu kết nối tuyến để phát huy giá trị các cụm di tích nêu trên, việc đầu tư dự án trùng tu, tôn tạo cụm di tích Quốc Tử Giám là rất cần thiết.
Vụ hỏa hoạn ngày 17/8/2022 làm sập khoảng 1/4 mái của một dãy nhà thuộc di tích.
Theo đánh giá, việc trùng tu công trình nhằm ngăn chặn quá trình xuống cấp càng ngày càng gia tăng của di tích, ngăn chặn kịp thời các yếu tố thời tiết khí hậu ảnh hưởng trực tiếp đến sự bền vững của công trình, bảo tồn và phát huy tốt giá trị của một di tích lịch sử văn hóa đặc biệt quan trọng của Huế nói riêng và của Việt Nam nói chung.
"Sau khi phục dựng và đưa vào sử dụng, di tích Quốc Tử Giám và Điện Long An sẽ thành một khối thống nhất, góp phần hoàn thiện tổng thể Di tích Cố Đô Huế. Nơi đây sẽ trở thành điểm tổ chức các buổi lễ trao bằng, nhận giải thưởng, hội thảo khoa học, trao học bổng, khen thưởng... Là nơi phù hợp để tổ chức các hoạt động văn hóa như lễ hội sách, lễ hội sáng tác thơ văn, điêu khắc, hội họa. Đồng thời đến tham quan hấp dẫn cho du khách khi đến Huế nói chung và tham quan về Bảo tàng Khoa bảng nói riêng", ông Hoàng Việt Trung, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn di tích Cố đô Huế chia sẻ.
