Những quá trình này có thể làm cho hình thành mô sẹo, mô sẹo co rút gây hẹp lòng niệu đạo, gây kháng lại dòng nước tiểu chảy ra.
1. Nguyên nhân gây hẹp niệu đạo
Niệu đạo là một cơ quan của hệ tiết niệu có nhiệm vụ quan trọng đó là đưa nước tiểu từ trong cơ thể ra ngoài. Niệu đạo là một đường ống dẫn nước tiểu từ bàng quang ra ngoài cơ thể. Vì thế nếu một đoạn nào đó trong đường ống này bị hẹp sẽ gây ra các triệu chứng như: tiểu thường xuyên, tiểu khó, dòng tiểu nhỏ.
Bất cứ nguyên nhân nào gây rách niêm mạc làm tổn thương biểu mô niệu đạo hay vật xốp (bao bọc niệu đạo) đều có thể gây ra hẹp niệu đạo mắc phải.
Nguyên nhân bao gồm vị trí hẹp tính từ ngoài vào trong: Hẹp lỗ tiểu, Hẹp niệu đạo trước, Hẹp niệu đạo sau.
- Các bệnh lây truyền qua đường tình dục như bệnh lậu … thường gây hẹp lỗ tiểu.
- Chấn thương thường là nguyên nhân phổ biến nhất, có thể do trượt chân ngã, xoạc chân rộng ra đột ngột niêm mạc niệu đạo bị rách đau hoặc có ra máu lỗ tiểu. Nếu vết rách nhỏ có thể tự lành, sâu xuống lớp biểu mô niệu đạo, rách niêm mạc một đoạn ngắn dưới 2cm, té ngồi trên vật cứng thường tổn thương thể xốp bao quanh niệu đạo từ phía ngoài vào, làm tốn thương lớp biểu mô rồi vào lớp niêm niệu đạo gây chảy máy niệu đạo, sau đó là tiểu máu đầu dòng (đề cập đến chấn thương không gây bí tiểu ).
Hình ảnh hẹp niệu đạo ở nam giới
- Chấn thương do đặt thông niệu đạo khó lúc cấp cứu bí tiểu do tiền liệt tuyến to, bệnh nhân đau hợp tác kém hoặc nội soi điều trị các bệnh ngoại tiết niệu phải đi qua đường này thiết bị gây tổn thương ( thường gây hẹp niệu đạo trước và niệu đạo sau ).
- Viêm niệu đạo mãn tính hoặc lúc viêm không được điều trị dứt điểm để lại di chứng.
- Bướu niệu đạo (ít gặp ).
- Có một số nguyên nhân không rõ hay gặp ở nữ (hẹp niệu đạo nguyên phát).
2. Triệu chứng hẹp niệu đạo
Người bệnh hẹp niệu đạo thường gặp các triệu chứng như:
- Có dấu hiệu tắc nghẽn dòng nước tiểu
Trước khi có dấu hiệu tắc nghẽn nhận biết được có thể trước đó lòng niệu đạo đang hẹp diễn tiến chậm như tiểu không hết gây nên đổ đầy bàng quang nhanh gây tiểu nhiều lần và nước tiểu ứ đọng có mùi hôi, tiểu ngắt quãng, dòng nước tiểu yếu.
- Tiểu đau do nhiễm trùng đường niệu đạo, hoặc viêm tiền liệt tuyến mạn tính ( trên 6 tháng).
- Niệu đạo ra máu sau chấn thương, nặng có thể làm bí tiểu.
- Có dấu hiệu dò nước tiểu ra da vùng bìu hoặc đáy chậu gây áp xe tại chỗ.
- Ở trường hợp nặng, đoạn hẹp có thể chặn hoàn toàn dòng nước tiểu và người bệnh phải đặt ống thông tiểu.
- Bệnh hẹp niệu đạo có thể xảy ra ở bất kì độ tuổi nào, ở nam giới thường gặp hơn ở nữ do niệu đạo nam dài hơn nên dễ bị tổn thương và nhiễm bệnh hơn.
- Tình trạng hẹp niệu đạo nếu kéo dài không điều trị có thể gây nhiễm khuẩn đường tiết niệu, viêm tuyến tiền liệt và viêm mào tinh hoàn dẫn tới nguy cơ vô sinh ở nam giới.
3. Hẹp niệu đạo có lây không?
Hẹp niệu đạo gây ra chủ yếu bởi những nguyên nhân chấn thương, do nhiễm trùng… không phải bệnh lây nhiễm nên không lây, tuy nhiên, tác nhân gây hẹp niệu đạo có thể biến chứng nếu bạn bị nhiễm bệnh lây truyền qua đường tình dục như lậu và chlamydia .
4. Phòng ngừa hẹp niệu đạo
Giảm thiểu các yếu tố nguy cơ qua những hành động, thói quen trong sinh hoạt có thể giúp phòng ngừa các bệnh về đường tiết niệu cũng như hẹp niệu đạo hiệu quả như sau:
- Sinh hoạt tình dục lành mạnh, chung thuỷ, có sử dụng các biện pháp quan hệ để phòng tránh các bệnh lây qua đường tình dục.
- Đảm bảo an toàn bằng cách đeo đồ bảo hộ, hạn chế tham gia các bài tập cường độ mạnh để tránh các tổn thương vùng chậu.
- Xây dựng và duy trì lối sống, thói quen sinh hoạt lành mạnh
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ và kiên trì điều trị các bệnh lý (nếu có)
5. Điều trị hẹp niệu đạo
Dựa vào kết quả thăm khám và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp. Bệnh nhân cần thực hiện xét nghiệm các xét nghiệm và những lưu ý cần thiết trước khi tiến hành điều trị. Ngoài ra bạn cũng cần cung cấp thông tin về các loại thuốc đang sử dụng hoặc các loại bệnh đang mắc để từ đó mỗi phương pháp điều trị bác sĩ chỉ định sẽ đem đến hiệu quả tối ưu nhất.
Các phương pháp cụ thể là:
- Nong niệu đạo là phương pháp điều trị để làm rộng niệu đạo đoạn bị hẹp. Kỹ thuật này cần lặp lại với các ống nong kích thước lớn hơn, và đặt ống thông niệu đạo để lưu thông nước tiểu và giúp vết thương phục hồi nhanh.
- Xẻ niệu đạo là phương pháp nội soi cắt đoạn hẹp. Sau đó sẽ nối lại và đặt ống thông niệu đạo cho đến khi vết thương lành trở lại.
- Đặt stent niệu đạo là phương pháp điều trị ít xâm lấn, được sử dụng cho cả điều trị hẹp niệu quản. Bác sĩ sẽ đưa một stent kim loại vào vị trí hẹp để làm rộng đoạn hẹp ra.
- Phẫu thuật tạo hình niệu đạo để cắt bỏ đoạn hẹp và nối lại 2 đầu của phần niệu đạo bình thường. Cách này thường chỉ áp dụng với đoạn hẹp ngắn. Khi đoạn hẹp dài bác sĩ không thể cắt nối mà sẽ rạch đoạn hẹp và lấy các tổ chức mô để ghép mở rộng đoạn hẹp. Cuối cùng bệnh nhân được đặt ống thông niệu đạo và sẽ rút ống thông sau khi tình trạng bệnh được kiểm tra đã ổn định, dòng nước tiểu mạnh, bài xuất dễ dàng.
Điều trị bệnh hẹp tại niệu đạo dù bằng phương thức nào cũng cần được thực hiện ở bệnh viện uy tín để tránh những biến chứng, nhiễm trùng không đáng có xảy ra. Sau khi điều trị tại bệnh viện bệnh nhân cũng cần duy trì lối sống sinh hoạt lành mạnh để bệnh tình mau chóng bình phục hoàn toàn, uống thuốc và tái khám đầy đủ theo yêu cầu của bác sĩ.
Tóm lại: Hẹp niệu đạo thường do cơ chế chấn thương khá đặc thù là gãy khung chậu khi nạn nhân gặp tai nạn giao thông, đặc biệt là tai nạn xe máy, té ngồi trên mạn ghe thuyền, tai nạn lao động.
Hẹp niệu đạo là một tình trạng làm cho người bệnh khổ sở vì phải tiểu rặn, tiểu khó, thậm chí phải cấp cứu khi bí tiểu hoàn toàn. Vì vậy, nếu thấy bất thường cần được hỗ trợ y tế ngay nhất là khi có các biểu hiện bí tiểu, tiểu khó, tiểu không hết, tiểu lắt nhắt, dòng tiểu yếu,.... không rõ nguyên nhân. Hoặc có tiền sử chấn thương vùng chậu hay tầng sinh môn thì nguy cơ cao mắc hẹp niệu đạo cần được điều trị kịp thời.
