Mất ngủ được đặc trưng bởi các dấu hiệu
Người bệnh có thể mất ngủ đầu giấc, nhưng nằm mãi mà không ngủ được. Các bệnh nhân này thường cho biết phải đến 1-2 giờ sáng họ mới có thể vào được giấc ngủ. Tuy nhiên, giấc ngủ của họ là không sâu và dễ thức giấc. Mất ngủ đầu giấc hay gặp ở người trẻ tuổi.
Có thể mất ngủ giữa giấc, biểu hiện bằng việc hơi khó vào giấc ngủ. Họ ngủ được đến 2-3 giờ sáng thì thức giấc. Sau đó, phải mất đến 1-2 giờ sau thì họ mới ngủ tiếp được. Mất ngủ giữa giấc hay gặp ở người trung niên.
Người cao tuổi thường than phiền có mất ngủ cuối giấc. Họ vào giấc ngủ không quá khó nhưng giấc ngủ không kéo dài, đến khoảng 1-2 giờ sáng thì họ thức giấc và không sao ngủ lại được.
Mất ngủ hoàn toàn hiếm gặp: Người bệnh không hề ngủ được trong 24 giờ. Do mất ngủ nên họ hay cáu gắt và tỏ ra rất lo lắng cho giấc ngủ của mình. Các trường hợp này thường có biểu hiện hơi hưng phấn vào buổi tối. Họ quan tâm đến việc làm sao để được ngủ đầy đủ, vì thế thường cố gắng tìm mọi cách để ngủ như loại bỏ các yếu tố gây khó ngủ nhưng không thành công.
Mất ngủ do tâm lý: Người bệnh thường than phiền khó vào giấc ngủ, họ có thể bị mất ngủ kéo dài nhiều năm trước khi đến khám ở chuyên khoa tâm thần. Họ không nhận thấy có các stress rõ ràng trong cuộc sống nhưng họ thừa nhận có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến giấc ngủ như phòng ngủ, giường ngủ. Vì thế, đôi khi mất ngủ do tâm lý được coi là mất ngủ có điều kiện.
Mất ngủ gây rối loạn nhịp tim.
Hậu quả của mất ngủ kéo dài
Ảnh hưởng đến tâm lý dễ cáu gắt, bực bội, trí nhớ giảm, tập trung chú ý giảm, mệt mỏi, năng suất chất lượng công việc, học tập giảm sút. Mất thăng bằng, dễ té ngã, lái xe không an toàn; Mất ngủ kéo dài gây rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, nguy cơ nhồi máu cơ tim cao; nguy cơ béo phì, đái tháo đường; Ảnh hưởng xấu đến làn da, mái tóc; Giảm thích ứng trong cuộc sống...
Nhiều hành vi như hưng phấn quá trước khi ngủ hoặc thay đổi giờ giấc ngủ hằng ngày có thể dẫn đến mất ngủ.
Nếu sau 10-20 phút lên giường nằm mà vẫn không ngủ thì nên ngồi dậy, ra khỏi giường và làm một việc gì đó... Đôi khi, cần thay đổi giường ngủ hay phòng ngủ. Nếu cảm thấy căng cơ thì cần phải làm các biện pháp thư giãn. Liệu pháp tâm lý ít kết quả cho mất ngủ. Thỏa mãn tình dục có thể có hiệu quả gây buồn ngủ với nam giới nhưng không hoặc ít hiệu quả với nữ giới.
Một số thuốc chống trầm cảm và thuốc an thần được sử dụng và có hiệu quả tốt trong điều trị mất ngủ. Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý điều chỉnh hoặc thay đổi lối sống để có thể có giấc ngủ tốt như: Thức giấc cùng một giờ hằng ngày, không dùng các chất kích thích thần kinh trung ương (cà phê, thuốc lá, rượu), tránh ngủ ban ngày, tập thể dục vào buổi sáng sớm, tránh các sự kiện gây kích thích, có thể nghe đài, xem tivi hoặc đọc sách, tắm nước nóng khoảng 20 phút trước khi đi ngủ, ăn vào một giờ nhất định trong ngày, không ăn nhiều trước khi đi ngủ, tham khảo và tập các bài tập thư giãn đầu óc và cơ bắp vào các buổi tối...
