Chị Mỹ Hạnh, 30 tuổi ở TP HCM, cho biết chị đã hết bệnh cả tháng nay nhưng vẫn hay ho tằng hắng, ho khan 1-2 cái như "ho giả vờ" vào ban đêm. Chị Hạnh cho hay, chị có cơ địa dị ứng, viêm mũi dị ứng sẵn, nên sau khi khỏi bệnh, chị vẫn bị ho kéo dài.
Còn chị Hoài Linh (ở Hà Nội) thì khổ sở sau khi khỏi COVID-19 gần 2 tháng nay. Khi phát hiện dương tính SARS-CoV-2, chị điều trị, theo dõi tại nhà vì không có biểu hiện triệu chứng, người "khoẻ re". Tuy nhiên, sau 15 ngày âm tính hoàn toàn, chị bắt đầu ho và kéo dài gần 2 tháng không dứt.
"Cơn ho sặc sụa theo cơn kèm khó thở, có cơn kéo dài cả đêm không thể ngủ phải ngồi thở" - chị nói. Đặc biệt, mỗi lần gội đầu xong chị xác định đêm ấy thức trắng vì ho. Cơn ho ám ảnh đến nỗi, cứ nghĩ đến gội đầu là chị lại sợ hãi.
Ảnh minh hoạ
Theo BS Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch thường trực Liên chi hội Truyền nhiễm TP HCM, cho biết, ho sau mắc COVID-19 giống ho sau bị cảm hoặc nhiễm các virus hô hấp.
Về nguyên nhân gây ho sau khi khỏi COVID-19, theo BS Khanh có 4 nhóm. Thứ 1: Sau khi khỏi bệnh, cơ thể còn đào thải chất tiết (xác virus); Thứ 2: Người có cơ địa dị ứng/hoặc bị suyễn; Thứ 3: Người có bệnh lý trào ngược sẵn có, uống thuốc nhiều thì tình trạng này tăng thêm; Thứ 4 là có tình huống kích thích trung khu thần kinh ở dọc đường hô hấp, vùng khí quản, hầu họng.... gây ho.
Vậy những bệnh nền nào khiến người sau khi mắc COVID-19 dễ bị ho kéo dài? BS Khanh cho hay đó là những người có cơ địa dị ứng (bị kích thích ho khi bị), bị suyễn, trào ngược, sống trong môi trường nhiều khói bụi dễ bị ho.
Theo BS Khanh, không có sự khác biệt trong di chứng ho kéo dài sau mắc COVID-19 có khác với việc nhiễm các virus khác. Có nhiều "dạng" ho khác nhau, có thể bị ho túc tắc, ngứa họng, cũng có thể bị ho sặc sụa. Nhiều người bị ho sau khi nói chuyện nhiều, cười nhiều; hít không khí lạnh, thở bằng miệng nhiều... Có người sau khi ăn no cũng ho, hít phải mùi lạ, thay đổi tư thế, thậm chí, cơn ho khiến họ thức giấc ban đêm.
Để ứng phó với ho sau khỏi COVID-19, theo BS Khanh, người dân phải đi khám để đánh giá việc bản thân có bệnh phổi khác hay không (như viêm phổi, lao phổi), hoặc các bệnh như ho do dị ứng, trào ngược, suyễn... hay đích thị là ho hậu COVID-19.
Nếu không phải vì bệnh lý khác, thì việc tự vận động, tập luyện, tẩm bổ sẽ khiến ho sau COVID-19 hết dần trong tương lai. Có những người cũng bị mệt mỏi, mất sức liên quan hô hấp, thì lúc này tập thở, tẩm bổ là cách duy nhất để quen dần.
Thực tế hiện nay một số người bị ho do di chứng sau COVID-19 đi khám được hướng dẫn "detox" (thanh lọc) phổi. Theo BS Khanh, việc thanh lọc (rửa) phổi chỉ nên áp dụng với những người trong môi trường hít phải quá nhiều bụi (than, kim loại). Còn về y học, không có bệnh lý nào phải thanh lọc phổi. Nhiễm COVID-19 là do virus, vì thế không phải thanh lọc phổi.
Một số mắc COVID-19 thể nặng có dấu vết sẹo hay dãy xơ trên phổi. Những vấn đề này theo vị chuyên gia này không phải detox phổi mà phải tập thở để tăng khả năng trao đổi khí ở những vùng còn lại không bị xơ. "Một số nghiên cứu cho thấy sau 6 tháng những vết xơ này sẽ tự lành" - BS Khanh thông tin và cho hay sự thật là những vết xơ này sẽ làm bệnh nhân khó chịu, ngột thở, không có sức khi vận động mạnh hoặc đeo khẩu trang liên tục. Vì thế tập thở là phương pháp hiệu quả nhất.
Về một số biện pháp giảm cơn ho, BS Khanh khuyến cáo có thể làm giảm cơn ho bằng cách:
- Tập thở: thở bụng có chú ý, hít vào bụng phình, thở ra bụng xẹp mỗi đợt 3-4 nhịp
- Nuốt và ngậm miệng
- Hít vào thở ra bằng mũi cho đến khi hết ho
- Uống từng ngụm nước ấm. Ngậm kẹo
- Tránh để khô họng, uống đủ nước.
- Uống thuốc ho.
