Cuộc xung đột giữa Nga và Gruzia tại Nam Ossetia được coi là kết thúc với bản kế hoạch hòa bình do Pháp bảo trợ gồm 6 điểm. Tuy nhiên giữa hai bên lại bắt đầu nảy sinh thêm những vấn đề mới khi các nước phương Tây đang đưa ra những quan điểm trái ngược nhau và Mỹ bắt đầu có những hành động thể hiện quan điểm ủng hộ Gruzia của mình...
Từ kế hoạch hòa bình
Bản kế hoạch hòa bình mong manh gồm 6 điểm dường như không thỏa mãn bất cứ bên nào, bởi cả Nga và Gruzia đều có lý lẽ cho rằng bên kia không tuân thủ những cam kết trong thỏa thuận. Cả Nga và Gruzia đều đồng loạt viện đến tòa án quốc tế. Gruzia đã đệ đơn kiện Nga lên Tòa án Tư pháp quốc tế vì tội "thanh lọc sắc tộc", trong khi Nga cho biết sẽ cáo buộc Gruzia ở Tòa án Hình sự quốc tế tội "diệt chủng". Trong cuộc gặp ngày 14/8 với lãnh đạo hai tỉnh tự trị Nam Ossetia và Abkhazia, Tổng thống Nga Medvedev vẫn khẳng định Nga sẽ ủng hộ mọi quyết định của người dân ở đây và Nga sẽ hành động như một người bảo vệ cho Abkhazia và Nam Ossetia bất kể 2 khu vực này quyết định như thế nào về tương lai của họ. Và hơn hết 2 tỉnh này cần một bảo đảm có tính pháp lý không chỉ của Nga, châu Âu và Tổ chức hợp tác an ninh châu Âu (OSCE). Như vậy bản kế hoạch chi tiết về an ninh của hai tỉnh tự trị đã được Nga vạch sẵn, nhưng từ kế hoạch đến hiện thực vẫn còn một khoảng cách khá xa.
Đến những phản ứng trái chiều
Ngay sau tuyên bố ngừng chiến của Nga, Mỹ đã đưa ra phản ứng cứng rắn đầu tiên là hủy một cuộc tập trận lớn giữa Nga và NATO vào ngày 15/8 trên vùng biển Nhật Bản, đồng thời tẩy chay hội nghị với NATO do Nga đề xuất để Nga đưa ra "sự thật về những gì đang diễn ra ở các vùng đất Nam Ossetia và Abkhazia".
Còn đối với châu Âu, mỗi nước hiện có những phản ứng khác nhau. Trong khi Ba Lan, Litva, Slovenia muốn EU có những hành động cứng rắn đối với Nga thì Ngoại trưởng Đức, Phần Lan, Pháp và các quốc gia vốn phụ thuộc năng lượng của Nga lại chỉ đồng ý những hành động mang tính tượng trưng. Nga hiện cung cấp 25% nhu cầu khí đốt tự nhiên và 50% nguyên liệu dầu thô cho thị trường EU, do vậy không dễ gì các quốc gia EU bỏ qua quyền lợi của mình để chạy theo một cuộc xung đột không liên quan tới họ.
Và cuộc chiến mới trên mặt trận ngoại giao
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Lê Dũng đã trả lời báo chí về những diễn biến mới ở Nam Ossetia: "Việt Nam lấy làm tiếc về xung đột vũ trang xảy ra mới đây tại Nam Ossetia gây thiệt hại nặng nề về tài sản và tính mạng cho dân thường và binh sĩ gìn giữ hòa bình của Nga. Việt Nam hoan nghênh tuyên bố ngừng bắn của Tổng thống LB Nga Medvedev và ủng hộ những nỗ lực của Nga cũng như của cộng đồng quốc tế nhằm tìm kiếm biện pháp hòa bình giải quyết các bất đồng, tranh chấp trong đó có việc ngăn ngừa không để lặp lại những xung đột như vừa qua tại khu vực này. Chúng tôi hoan nghênh những nguyên tắc giải quyết xung đột tại Nam Ossetia và Abkhazia đạt được trong ngày 12/8 giữa Tổng thống LB Nga Medvedev và Tổng thống Pháp Sarkozy". |
Mỹ đang thể hiện việc ủng hộ Gruzia bằng những hành động như chở hàng cứu trợ đến Tbilisi, nhưng điều gây ngạc nhiên cho dư luận là Mỹ lại chở các mặt hàng thiết yếu trên những chiếc máy bay quân sự và tàu chiến. Không nói thì ai cũng đặt câu hỏi liệu đây có phải là một sự ủng hộ về lực lượng của Mỹ. Điều này sẽ đẩy mối quan hệ Nga-Mỹ càng xa nhau hơn.
Về phần mình, Nga cũng liên tiếp đưa ra những phản đối đối với các tuyên bố của Tổng thống Mỹ G.Bush rằng: "Nga đã xâm lược quốc gia láng giềng có chủ quyền". Khi phát biểu điều này, ông chủ hiện tại của Nhà Trắng lại quên rằng trong lịch sử Mỹ cũng đã đem quân đánh Iraq và Afghanistan và ông cũng quên rằng Gruzia chính là quốc gia tấn công Nam Ossetia trước. Mặt khác Nga đã nhắc lại rằng, trước khi tiến công Nam Ossetia, Nga đã bị Liên hợp quốc bác đề nghị Gruzia ngừng bắn.
Mâu thuẫn về lợi ích địa chính trị giữa Nga, châu Âu và Mỹ ngày càng lộ rõ sau những phản ứng khác nhau của các bên. Với tình hình này, việc Gruzia muốn lấy lại 2 vùng ly khai là Abkhazia và Nam Ossetia trở nên khó khăn hơn trong khi Nga cũng đang đề nghị Liên hợp quốc xem xét lại quy chế của 2 tỉnh tự trị này. Nếu nguồn gốc của những xung đột vẫn chưa được giải quyết tận gốc thì lần ngừng bắn này sẽ như đốm than hồng âm ỉ cháy chỉ chờ thời điểm bùng lên thành ngọn lửa lớn.
Bùi Thanh