Sự phát triển tiến bộ của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi Thủ đô đã góp phần cùng Nhân dân cả nước trong công cuộc đổi mới, phát triển, bảo vệ Tổ quốc, đồng thời tạo tiền đề quan trọng để bước vào kỷ nguyên mới.
Hà Nội là địa phương có tỷ lệ dân số là người dân tộc thiểu số không cao, chỉ chiếm khoảng 1,3% dân số toàn thành phố, song lại rất đa dạng với 50/53 dân tộc cùng sinh sống. Việc xây dựng nông thôn mới tại khu vực phía Tây thành phố đạt được sự phát triển hài hòa, gắn với bảo tồn bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường bền vững.
Với diện tích tự nhiên hơn 33.400 ha (chiếm 10% diện tích toàn thành phố), vùng đồng bào dân tộc thiểu số của Hà Nội từng gặp nhiều khó khăn về hạ tầng, đời sống kinh tế và cơ hội tiếp cận dịch vụ cơ bản. Tuy nhiên, nhờ sự quan tâm trong phong trào xây dựng nông thôn mới cùng với sự chung tay của cả hệ thống chính trị, diện mạo nông thôn nơi đây đã có nhiều chuyển biến tích cực.
Đầu tư nâng cao đời sống đồng bào dân tộc thiểu số
Trong giai đoạn vừa qua, Hà Nội đã chú trọng đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội tương đối đồng bộ. Thời gian tới, thành phố sẽ tiếp tục khai thác tiềm năng, lợi thế của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, hướng đến mục tiêu tạo sinh kế bền vững cho người dân.
Cụ thể, Hà Nội đã đầu tư hơn 241 tỷ đồng cho 2 xã miền núi thuộc huyện Quốc Oai (cũ), nhằm nâng cao hạ tầng và đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Tại xã Đông Xuân và Phú Mãn, với hơn 7.200 dân, trong đó đồng bào Mường chiếm 75,1% cùng các dân tộc khác như Tày, Nùng, Dao, Thái, Sán Dìu, La Hủ, Khơ Mú…, đời sống người dân đã có nhiều đổi thay tích cực nhờ sự đầu tư bài bản, quyết liệt của thành phố.
Chăm sóc đàn đà điểu ở thôn Hát Giang, xã Tản Lĩnh giúp phát triển kinh tế.
Hai xã này được xác định là khu vực trọng điểm trong chiến lược phát triển bền vững, với 21 dự án hạ tầng kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2025. Các dự án trải rộng từ nâng cấp trường học, trạm y tế, giao thông, đến nông nghiệp, sản xuất, văn hóa và môi trường. Tính đến cuối năm 2024, đã có 20/21 dự án hoàn thành và đưa vào sử dụng, góp phần cải thiện rõ rệt hệ thống giao thông, thúc đẩy tiêu thụ nông sản, khai thác du lịch sinh thái và nâng cao đời sống nhân dân.
Song song với việc tiếp tục hoàn thiện hạng mục còn lại, địa phương đã xây dựng định hướng giai đoạn 2026-2030, tập trung phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với du lịch sinh thái và trải nghiệm văn hóa bản địa.
Trong giai đoạn 2021-2025, huyện Ba Vì (cũ) cũng đạt nhiều kết quả tích cực. Các xã miền núi được đầu tư cải thiện hạ tầng thiết yếu phục vụ sản xuất và đời sống. Đến nay, tỷ lệ hộ nghèo đã giảm về 0%, thu nhập đồng bào dân tộc tăng 20%.
Để thực hiện Chương trình, thành phố đã cấp hơn 1.326 tỷ đồng, huyện cấp 19,3 tỷ đồng cho 87 dự án. Tính đến tháng 3/2025, đã có 52 dự án hoàn thành (trong đó 31 dự án đã quyết toán, 7 dự án chuẩn bị bàn giao và 24 dự án đang tiếp tục thi công).
Sau hơn 4 năm thực hiện giai đoạn I của Chương trình mục tiêu quốc gia, xã Ba Vì đã đạt nhiều kết quả quan trọng: không còn hộ nghèo theo chuẩn thành phố, 100% hộ dân được sử dụng nước sạch, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75-80%, thu nhập bình quân đầu người tăng 20% so với trước năm 2021. Đặc biệt, nhận thức và hành động của người dân có nhiều chuyển biến tích cực, mạnh dạn phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, góp phần xây dựng nông thôn mới.
Phát triển cây chè giúp bà con xóa đói giảm nghèo.
Quyết tâm hoàn thành sớm mục tiêu
Cùng với cả nước, Hà Nội đang tổng kết, đánh giá kết quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2025. Thành phố đặt quyết tâm cao, phấn đấu hoàn thành trước 5 năm so với kế hoạch toàn quốc.
Để đạt mục tiêu, các xã miền núi cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, tháo gỡ khó khăn cho các dự án chậm tiến độ, đẩy nhanh giải ngân vốn, nhằm đảm bảo hoàn thành các chỉ tiêu đã đề ra. Qua đó góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu Quốc gia giai đoạn 2021-2030, hướng tới phát triển nhanh, bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi của Thủ đô.
