Xe máy không đảm bảo tiêu chuẩn khí thải bị loại bỏ
Sở Tài nguyên và Môi trường TP. Hà Nội vừa báo cáo kết quả Chương trình đo kiểm khí thải môtô, xe gắn máy cũ và đề xuất lộ trình kiểm định khí thải. Theo đó, năm 2023 các đơn vị chức năng của thành phố sẽ xây dựng khung pháp lý và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy.
Giai đoạn 2024-2025, thành phố tổ chức thí điểm kiểm định hàng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên, có thể nghiên cứu dán tem để phân biệt. Giai đoạn này cũng bắt đầu áp dụng phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.
Sau thí điểm, từ năm 2026, xe 3-5 năm sử dụng trở lên phải kiểm định khí thải định kỳ, đồng thời hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải tại khu vực đã phân vùng. Thành phố sẽ nghiên cứu áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ.
Những chiếc xe máy cũ xả khói đen sì trên đường phố sẽ bị cấm sử dụng khi quy định kiểm soát khí thái được thực hiện.
Hà Nội sẽ xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera giao thông để phát hiện xe xả khói đen (có thể sử dụng chung với camera giao thông hiện có).
Với những xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, đã cũ nát..., thành phố có chính hỗ trợ chủ xe phải thu hồi từ các nguồn ngân sách, xã hội hóa, hỗ trợ của doanh nghiệp để chuyển đổi phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc chuyển đổi sinh kế.
GS.TS Lê Huy Bá, Viện Khoa học công nghệ và Quản lý môi trường cho rằng, đáng lẽ việc kiểm soát khí thải xe máy cần phải được làm sớn hơn nữa. Ở TP.HCM hiện nay, tiếng ồn, ùn tắc, ô nhiễm do xe máy gây ra rất lớn. Hà Nội cũng không ngoại lệ.
Nhiều người dùng xe máy tâm lý chung là thực dụng, người ta sẽ dùng xe đến khi nào xe hỏng, không thể dùng được nữa thì mới bỏ. Đó là lý do khiến tình trạng khí thải từ những chiếc "xe mù, xe điếc" trở nên trầm trọng, gây ra áp lực lớn với giao thông.
Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội thông tin, khảo sát trực tiếp trên 3.800 chủ xe máy trên địa bàn cho thấy đa số người dân (86%) ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải. Mức phí kiểm tra được nhiều người dân đồng thuận, khoảng 30.000-50.000 đồng/lần với tần suất một lần một năm. Có khoảng 29% người dân cho biết sẽ đưa xe máy cũ, thải bỏ tới các điểm thu hồi theo quy định.
20% xe máy sẽ bị thải bỏ
Thống kê của Sở Giao thông Vận tải Hà Nội, đến tháng 7/2022 Hà Nội có hơn 7,6 triệu phương tiện, trong đó hơn một triệu ôtô, gần 6,5 triệu môtô các loại, khoảng 180.000 xe máy điện. Con số này chưa bao gồm phương tiện của các tỉnh khác lưu thông trên thành phố.
Theo GS.TS Lê Huy Bá, nếu thực hiện kiểm soát khí thải xe máy nghiêm ngặt, đầy đủ thì sẽ có khoảng 20% xe máy cũ phải vứt bỏ. Hiện TP.HCM đang có khoảng trên 9 triệu xe máy, số xe cũ phải vứt bỏ, chắc chắn sẽ lên đến hàng triệu.
"Xe cũ ngoài nguy cơ về khí thải, tiếng ồn, còn gây nguy hiểm cho người sử dụng. Thói quen đi xe đến khi nào không đi được nữa mới bỏ cần phải thay đổi ngay lúc này. Không thể vì thương người lao động nghèo, vì hoàn cảnh khó khăn, mà chấp nhận để những chiếc xe mù, điếc… tràn lan trên đường phố", GS.TS Lê Huy Bá cho hay.
Để chính sách có tính khả thi thì song song với kiểm tra, tịch thu xe, Hiệp hội Sản xuất Xe máy cần có chính sách hỗ trợ người dân khi đổi xe cũ sang xe mới, ví dụ như cho vay với lãi suất ưu đãi hoặc không lãi suất, giảm trừ gia cảnh cho những người có điều kiện kinh tế thấp, hoặc hỗ trợ đổi xe cũ lấy xe mới theo hình thức trả góp dần dần… làm sao không ảnh hưởng đến sinh kế của người dân mà vẫn đạt mục đích bảo vệ môi trường, loại những chiếc xe mù, xe điếc ra khỏi đời sống.
Trước đó tháng 8/2021, Hà Nội tổ chức kiểm định khí thải xe máy nhằm đánh giá hiện trạng phát thải của xe máy cũ, làm cơ sở khoa học xây dựng và thực thi các giải pháp cải thiện chất lượng không khí. Kiểm tra ngẫu nhiên khí thải của trên 5.200 xe có tuổi đời trên 5 năm cho thấy các phương tiện này có xu hướng phát thải vượt giới hạn cho phép. Cụ thể tỷ lệ xe không đạt tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 6438:2018) mức 1 là hơn 54% và không đạt mức 2 là trên 60%.
Chương trình kiểm định cũng đưa ra kế hoạch hỗ trợ chi phí để khách hàng thải bỏ xe máy cũ, chuyển đổi xe mới từ khoảng 4 triệu đồng tùy theo từng loại xe và từng hãng. Tuy nhiên, từ ngày 12/11/2021 đến tháng 3/2022 chỉ có 4 xe máy được người dân đồng ý thải bỏ và nhận hỗ trợ đổi xe máy mới.
Theo kết quả nghiên cứu của Viện Môi trường và tài nguyên (Đại học Quốc gia TPHCM), khí thải từ xe máy đang là nguồn gây ô nhiễm không khí lớn nhất cho TPHCM. Cụ thể, xe máy "đóng góp" 90% lượng CO, 65,4% NMVOC, 37,7% bụi và 29% NOx. Kết quả nghiên cứu trên cho thấy, hoạt động giao thông chiếm phát thải cao nhất tại TPHCM, cụ thể hoạt động giao thông chiếm 99% trong tổng phát thải CO của toàn TPHCM, 97% NMVOC (các hợp chất hữu cơ dễ bay hơi không chứa metan), 93% NOx (khí thải hình thành từ quá trình đốt khí Nitơ), 78% SO2 (lưu huỳnh điôxit), 46% bụi và 64% CH4 (metan). Xe gắn máy là phương tiện phát sinh khí thải gây ô nhiễm không khí nhiều nhất.
Xem thêm video đang được quan tâm:
Campuchia: Quản lý casino nơi 42 người Việt chạy trốn là người Trung Quốc, đã bắt giữkie
