Bộ Công Thương cho biết, mặc dù Chính phủ đã quy định danh mục các mặt hàng thiết yếu, tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 16 của Thủ tướng, mỗi địa phương có cách hiểu và áp dụng khác nhau.
Chính vì vậy, chiều qua (27/7), Bộ Công Thương có văn bản số 4482 hỏa tốc gửi Thủ tướng Chính phủ đề xuất Chính phủ ban hành Danh mục hàng hóa “cấm lưu thông” thay vì liệt kê Danh mục “hàng hóa thiết yếu” được phép lưu thông.
Theo Bộ Công Thương, nhằm tạo thuận lợi cho lưu thông hàng hóa, gần đây Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương, Bộ Y tế và Bộ Giao thông vận tải đã liên tiếp có các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn địa phương về các vấn đề có liên quan đến lưu thông hàng hóa thiết yếu. Đồng thời, yêu cầu các địa phương không được đặt ra các điều kiện cản trở việc lưu thông hàng hóa thiết yếu.
Song do cách hiểu cũng như tổ chức triển khai thực hiện các văn bản này tại một số địa phương khác nhau nên xảy ra tình trạng khó khăn, thậm chí ách tắc khi lưu thông trên địa bàn, địa phương hoặc giữa các địa phương với nhau.
Vì vậy, nếu đề xuất này được thông qua, các cơ sở kinh doanh, doanh nghiệp chỉ cần tham chiếu theo Danh mục hàng hóa cấm lưu thông (đây là danh mục hàng hoá, dịch vụ cấm hoặc hạn chế lưu thông theo quy định của pháp luật).
Một số địa phương còn lúng túng và thực hiện thiếu thống nhất trong việc cho phép lưu thông hàng hóa. Ảnh: Tạ Quang
Các hàng hóa, dịch vụ còn lại không nằm trong danh sách này sẽ được cấp “thẻ xanh” để lưu thông trên địa bàn, địa phương, hoặc từ địa phương này sang địa phương khác.
Bộ Công Thương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép lưu thông như trong điều kiện bình thường các hàng hóa cần vận chuyển với điều kiện bảo đảm phòng, chống dịch COVID-19, ngoại trừ những hàng hóa cấm kinh doanh hoặc hàng hóa hạn chế kinh doanh theo quy định.
Về câu hỏi vậy danh mục hàng hoá cấm kinh doanh hoặc hạn chế kinh doanh cụ thể là những gì, Bộ Công thương cho biết: Đây là danh mục hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh và hạn chế kinh doanh đã được Bộ Công Thương ban hành từ năm 2014, hướng dẫn thi hành Luật Thương mại về hàng hoá, dịch vụ cấm kinh doanh, hạn chế kinh doanh có điều kiện.
Cụ thể đó là vũ khí quân dụng, trang thiết bị, kỹ thuật, khí tài, phương tiện chuyên dùng quân sự, công an, quân trang (bao gồm cả phù hiệu, cấp hiệu, quân hiệu của quân đội, công an), quân dụng cho lực lượng vũ trang; Linh kiện, bộ phận, phụ tùng, vật tư và trang thiết bị đặc chủng, công nghệ chuyên dùng chế tạo chúng.
Các chất ma tuý; Các sản phẩm, văn hoá phản động, đồi truỵ, mê tín dị đoan hoặc có hại tới giáo dục thẩm mỹ, nhân cách; các loại pháo; Đồ chơi nguy hiểm, đồ chơi có hại tới giáo dục nhân cách và sức khoẻ trẻ em hoặc tới an ninh, trật tự, an toàn xã hội (bao gồm cả chương trình trò chơi điện tử).
Thuốc thú y, thuốc bảo vệ thực vật cấm hoặc chưa được cấp phép sử dụng tại Việt Nam theo quy định tại Pháp lệnh thú y, Pháp lệnh bảo vệ và kiểm tra thực vật; Thực vật, động vật hoang dã thuộc danh mục điều ước quốc tế mà Việt Nam là thanh viên quy định và các loại thực vật, động vật quý hiếm thuộc danh mục cấm khai thác và sử dụng.
Một số danh mục hàng hoá cấm kinh doanh hoặc hạn chế kinh doanh.
Thuỷ sản cấm khai thác, thuỷ sản có dư lượng chất độc hại vượt quá giới hạn cho phép, thuỷ sản có độc tố tự nhiên gây nguy hiểm đến tính mạng con người; Phân bón không có trong danh mục được phép sản xuất, kinh doanh và sử dụng tại Việt Nam.
Giống cây trồng không có trong danh mục được phép sản xuất kinh doanh, giống cây trồng gây hại đến sức khoẻ con người, môi trường và hệ sinh thái; Giống vật nuôi không có danh mục được phép sản xuất, kinh doanh, gây hại cho sức khoẻ con người, nguồn gen, môi trường, hệ sinh thái.
Khoáng sản đặc biệt, độc hại; Phế liệu nhập khẩu gây ô nhiễm môi trường; Các loại thuốc chữa bệnh cho người, các loại vaccine, sinh phẩm y tế, mỹ phẩm, hoá chất và chế phẩm diệt côn trùng, diệt khuẩn trong lĩnh vực gia dụng và y tế chưa được phép sử dụng tại Việt Nam.
Các loại trang thiết bị y tế chưa được phép sử dụng tại Việt Nam; Phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, vi chất dinh dưỡng, thực phẩm chức năng, thực phẩm có nguy cơ cao, thực phẩm được bảo quản bằng phương pháp chiếu xạ, thực phẩm có gen bị biến đổi chưa được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép.
Sản phẩm, vật liệu có chứa amiăng thuộc nhóm amfibole; Thuốc lá điếu, xì gà và các dạng thuốc lá thành phần khác nhập lậu.
Trước đó, Bộ Công thương có văn bản đề nghị Sở Công Thương các địa phương rà soát, tham mưu cho UBND các tỉnh cho phép lưu thông khi thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 đối với một số nhóm hàng thiết yếu gồm: Nhóm thực phẩm, nhóm nguyên vật liệu phục vụ sản xuất, nhóm nhiên liệu năng lượng và các mặt hàng khác phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt của địa phương.
Tuy nhiên theo phản ánh của các doanh nghiệp, một trong những vấn đề ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là thiếu sự đồng bộ, nhất quán trong các quy định, chính sách áp dụng của các địa phương về giãn cách, kiểm soát lưu thông hàng hoá, quy định về thực phẩm thiết yếu…