Hen là tình trạng viêm mạn tính đường thở làm tăng đáp ứng đường thở (co thắt phế quản, phù nề, tăng tiết đờm) gây tắc nghẽn, hạn chế luồng khí thở làm xuất hiện các dấu hiệu như: khò khè, khó thở, nặng ngực và ho tái diễn nhiều lần, thường xảy ra vào ban đêm và sáng sớm có thể hồi phục tự nhiên hoặc do dùng thuốc.
Ở VN chưa có thống kê cụ thể, một số báo cáo cho thấy tỉ lệ mắc khoảng 4-8% trẻ, nhắc đến hen rất nhiều cha mẹ lo lắng con bị mạn tính, không khỏi, ảnh hưởng lớn đến phát triển của trẻ.
Điều quan trọng để tránh các tác nhân gây khởi phát cơn hen, chúng ta cần tránh các yếu tố khởi phát hàng đầu là nhiễm virus hô hấp, hoạt động gắng sức và các tác nhân gây dị ứng, đặc biệt phải điều trị đúng và tuân thủ điều trị dự phòng cho bé.
Dấu hiệu nào nhận biết trẻ đang bị hen
Hen ở trẻ em phần lớn dựa vào lâm sàng, đặc biệt ở lứa tuổi dưới 5 tuổi, rất dễ nhầm lẫn với các nhiễm trùng đường hô hấp khác, điều này có thể khiến trẻ chậm chễ chẩn đoán và điều trị hợp lý. Có nhất nhiều bé cứ khò khè, tái đi tái lại rất nhiều lần, nhất là sau 1 đợt cảm cúm.
Những dấu hiệu sau đây có thể gợi ý bé có thể bị hen.
- Ho khan thường xuyên hoặc kéo dài, thường kèm theo khò khè, khó thở, nặng hơn nhanh sau khi nhiễm virus hô hấp. Ho thường vào ban đêm hoặc hay xảy ra sau khi gắng sức, khóc hoặc cười, tiếp xúc khói thuốc lá, không khí ô nhiễm mà không liên quan đến cảm lạnh.
- Tức hoặc nặng ngực.
- Giảm hoạt động: Không chơi, chạy hoặc cười như các trẻ khác, dễ bị mệt sớm hơn khi hoạt động thể lực ngay cả khi đi bộ.
- Ngoài ra có thể có các dấu hiệu như: Khó ngủ do khò khè, khó thở; khò khè khó thở nặng hơn sau nhiễm trùng hô hấp, hay bị viêm phế quản và phục hồi chậm hơn sau khi bị cảm lạnh, trẻ thường mệt mỏi do ngủ kém. Một số trẻ có tiền căn gia đình có bố mẹ bị hen, bản thân bị chàm, viêm mũi dị ứng hoặc dị ứng với các dị nguyên hô hấp.
Nếu nghi ngờ bị hen, trẻ đáp ứng với điều trị thử và có đáp ứng tốt thuốc dự phòng từ 4-8 tuần, thuốc giãn phế quan khi cần và nặng hơn khi ngưng trẻ có nguy cơ sẽ cao hơn.
Những điều cần biết để trẻ không bị tái lại cơn hen
- Rất nhiều bé khò khè tái đi tái lại nhiều lần, được chẩn đoán hen nhưng điều tri vẫn rất hay tái lại cơn, nguyên do là chỉ quan tâm đến làm sao hết cơn khó thở, hết cơn rồi kệ không đều trị sự phòng và tránh yếu tố khởi phát hen.
- Hen phế quản là bệnh viêm mạn tính đường thở, khi không có triệu chứng thì quá trình viêm vẫn đang diễn ra, khiến đường thở bị tăng mẫn cảm, cấu trúc ống phế quản cũng bị thay đổi, dày lên và hẹp lòng ống, do đó chỉ cần có yếu tố khởi phát là cơn lại bùng phát, do đó sau khi điều trị hết cơn hen cấp phải điều trị dự phòng. Thuốc điều trị dự phòng thường dùng là montelukast, corticoid dạng xịt, khí dung và thuốc giãn phế quản cắt cơn khi cần.
- Tránh cách yếu tố khởi phát hen:
- Hạn chế các đợt cảm: Virus hô hấp là yếu tố khởi phát hen hàng đầu, cần hạn chế nhiễm virus ở chỗ đông người, người đạng bị cảm cúm, vệ sinh tay hoặc tiêm ngừa đầy đủ
- Tránh hoạt đông gắng sức, là tác nhân đứng thứ 2 gây khởi phát cơn hen
- Tránh không khí lạnh hoặc ô nhiễm từ khí thải xe, nhà máy hay chất đốt, đặc biệt khói thuốc lá.
- Làm sạch mạt bụi nhà: không nên dùng chăn lông, gấu bông, nếu có cần vệ sinh sạch hàng tuần bằng nước nóng hoặc sấy, dùng thuốc diệt côn trùng để làm sạch mạt nhà ở giường chiếu, thảm sàn…
- Vệ sinh phòng sạch, loại bỏ các dị nguyên hô hấp như nấm mốc, gián, lông chuột, lông chó mèo, vảy da của thú cưng.
- Tránh phấn hoa, các hóa chất hoặc các loại có mùi mạnh cũng có thể khởi phát cơn hen.
Xem thêm video được quan tâm
Gừng : 7 lợi ích sức khỏe tuyệt vời nhiều người có thể không biết | SKĐS