Bốn nữ binh sĩ Israel bị giam giữ tại Gaza từ vụ tấn công ngày 7/10/2023, đã được Hamas thả tự do theo thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi tù nhân tại Thành phố Gaza vào ngày 25/1. Ảnh: The Guardian.
Quá trình bàn giao được tổ chức tại một quảng trường ở Gaza, nơi các con tin được chuyển giao cho Hội Chữ thập đỏ dưới sự chứng kiến của các đại diện quốc tế.
Những nữ binh sĩ Israel được Hamas thả lần này gồm Karina Ariev, Daniella Gilboa, Naama Levy và Liri Albag. Tên của họ đã được Hamas công bố từ ngày 24/1 như một phần trong kế hoạch trao đổi tù nhân theo thỏa thuận ngừng bắn đạt được giữa hai bên sau nhiều tháng đàm phán căng thẳng. Theo thỏa thuận, mỗi nữ binh sĩ được thả sẽ đổi lấy 50 tù nhân Palestine, nâng tổng số tù nhân Palestine được trả tự do lên 200 người trong lần trao đổi này.
Đây không phải là lần đầu tiên các cuộc trao đổi tù nhân diễn ra trong khuôn khổ lệnh ngừng bắn hiện tại. Vào ngày Chủ nhật tuần trước, ba nữ binh sĩ Israel khác và 90 tù nhân Palestine đã được thả trong đợt trao đổi đầu tiên. Những thỏa thuận như vậy không chỉ mang tính nhân đạo mà còn được xem là công cụ chính trị quan trọng trong việc giảm căng thẳng giữa hai bên, mở ra hy vọng về một lộ trình hòa bình trong khu vực.
Thỏa thuận ngừng bắn hiện nay được xây dựng dựa trên các cuộc đàm phán kéo dài hàng tháng dưới sự trung gian của Qatar và Ai Cập, với sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ phía Mỹ. Lệnh ngừng bắn này không chỉ tạm thời chấm dứt các cuộc giao tranh kéo dài 15 tháng qua mà còn đặt nền tảng cho các giai đoạn đàm phán tiếp theo. Trong giai đoạn đầu kéo dài sáu tuần, Hamas cam kết thả tổng cộng 33 con tin Israel, trong đó có các nữ binh sĩ để đổi lấy hàng trăm tù nhân Palestine bị giam giữ tại các nhà tù Israel.
Tuy nhiên, không phải mọi thứ đều thuận lợi. Giai đoạn tiếp theo của thỏa thuận sẽ bao gồm việc đàm phán về số phận của các con tin còn lại, cũng như việc rút quân đội Israel khỏi Gaza. Đây là một nhiệm vụ phức tạp trong bối cảnh Gaza đã chịu thiệt hại nghiêm trọng từ các cuộc không kích liên tiếp của Israel, khiến phần lớn khu vực này bị tàn phá nặng nề.
Với 15 tháng giao tranh liên tục, xung đột đã để lại hậu quả nặng nề về nhân đạo. Hàng nghìn người Palestine đã mất nhà cửa, trong khi các cơ sở hạ tầng quan trọng tại Gaza gần như bị phá hủy hoàn toàn. Ngay cả khi giao tranh tạm thời ngừng lại những nỗ lực tái thiết và cung cấp viện trợ nhân đạo vẫn gặp khó khăn lớn do các biện pháp phong tỏa chặt chẽ từ Israel.
Trong bối cảnh đó, thỏa thuận trao đổi tù nhân không chỉ mang ý nghĩa chiến lược đối với cả hai bên mà còn là tia hy vọng cho những gia đình có người thân bị mất tích hoặc giam giữ. Đối với Israel, việc các nữ binh sĩ được trả tự do là một chiến thắng trong việc bảo vệ công dân. Đối với Palestine, việc hàng trăm tù nhân được thả lại trở thành biểu tượng của sự đoàn kết và kiên cường trong đấu tranh.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cũng cảnh báo rằng những thỏa thuận như vậy chỉ mang tính tạm thời và không thể thay thế cho một giải pháp lâu dài. Các bên cần nỗ lực nhiều hơn để giải quyết các nguyên nhân gốc rễ của xung đột, như các vấn đề liên quan đến biên giới, quyền tự quyết của người Palestine và sự công nhận lẫn nhau giữa hai bên.
Khi Gaza tạm thời lặng sóng, những câu hỏi lớn vẫn đặt ra: Liệu thỏa thuận ngừng bắn có thể kéo dài, và liệu các bên có sẵn sàng nhượng bộ để hướng tới hòa bình bền vững? Trong bối cảnh khu vực Trung Đông luôn tiềm ẩn những căng thẳng khó lường, sự ổn định lâu dài sẽ đòi hỏi nỗ lực không ngừng từ cả hai phía và sự tham gia tích cực từ cộng đồng quốc tế.
